Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Anna Wesołowska Sędziowie WSA Jolanta Dargas (spr.) WSA Joanna Skiba po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 8 grudnia 2020 r. sprawy ze skarg [...] S.A. w [...] i [...] S.A. w [...] na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] grudnia 2019 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 r. prawa własności nieruchomości oddala skargi
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] grudnia 2019 r. nr [...] Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa utrzymała w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] kwietnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie nabycia z mocy prawa własności nieruchomości.
W sprawie ustalono następujący stan faktyczny i prawny:
Decyzją nr [...] z dnia [...] kwietnia 2017 r. Wojewoda [...] stwierdził nabycie przez Gminę [...] z mocy prawa z dniem [...] maja 1990 r., nieodpłatnie, prawa własności nieruchomości opisanej w niej szczegółowo.
W uzasadnieniu decyzji Wojewoda wskazał, iż jak wynika z treści księgi wieczystej, ujawniona w księdze własność spornej nieruchomości jest na rzecz Skarbu Państwa. Podmiot ten stał się właścicielem spornej nieruchomości na podstawie decyzji Naczelnika Gminy w [...] z dnia [...] maja 1983 r., nr [...] o wywłaszczeniu nieruchomości na cele budowy [...] [...] "[...] ". Wedle informacji Starosty z dnia [...] lutego 2008 r. działki gruntu wskazane w sentencji decyzji w dacie [...] maja 1990 r. miały oznaczenie tożsame z aktualnie ujawnionym w rejestrze ewidencji gruntów z wpisem władającego [...] [...].
Przy piśmie z dnia [...] lutego 2008 r. Wójt Gminy [...] przedłożył decyzję o ustaleniu opłat z tytułu pozostawania nieruchomości w użytkowaniu wieczystym, zarządzie i użytkowaniu gruntów dla [...] [...] w [...], wydaną przez Naczelnika Gminy [...] dnia [...] kwietnia 1987 r. nr [...] oraz decyzję tego samego organu z dnia [...] stycznia 1988 r., nr [...] o aktualizacji opłat. W decyzjach tych brak wskazania działek objętych sporną nieruchomością. Odnoszą się one do nieruchomości pozostających w dyspozycji [...] [...] w [...] bez podania ich oznaczeń.
Starostwo Powiatowe w [...] pismem z dnia [...] lutego 2008 r. poinformowało, że nie posiada dokumentów potwierdzających istnienie prawa zarządu do spornej nieruchomości.
Natomiast [...] S.A. przedłożyły decyzję Naczelnika Gminy w [...] z [...] maja 1983 r., nr [...] o wywłaszczeniu działek na cele budowy [...] [...] "[...]".
Odwołanie od decyzji Wojewody złożyła spółka [...] S.A.
Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa rozpatrując sprawę wskazała, że podstawę materialno-prawną decyzji stanowi art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, zgodnie z którym mienie ogólnonarodowe (państwowe) należące do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego staje się w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy z mocy prawa mieniem właściwych gmin. Z brzmienia tego przepisu jednoznacznie wynika, że przedmiotem komunalizacji jest wyłącznie mienie ogólnonarodowe (państwowe).
Komisja podkreśliła, że decydujące znaczenie dla komunalizacji następującej z mocy prawa ma stan faktyczny i prawny mienia ogólnonarodowego istniejący w dacie wejścia w życie ustawy komunalizacyjnej, tj. w dniu 27 maja 1990 r.
Tym samym, obowiązkiem organów administracji orzekających w przedmiocie komunalizacji mienia jest ustalenie czy według stanu na dzień 27 maja 1990 r. przedmiotowa nieruchomość stanowiła własność Skarbu Państwa i czy należała do: rady narodowej bądź terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego, przedsiębiorstwa państwowego dla którego rady narodowe i terenowe organy administracji państwowej stopnia podstawowego pełniły funkcje organów założycielskich, albo do zakładów lub innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych powołanym wyżej organom. W dalszej kolejności, organ pierwszej instancji powinien ustalić czy nie wystąpiły przesłanki wskazane w art. 11-12 ustawy.