Dnia 1 kwietnia 2022 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Agnieszka Jędrzejewska-Jaroszewicz (spr.) po rozpoznaniu w dniu 1 kwietnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze sprzeciwu B. P. od decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lipca 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty oddala sprzeciw.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z [...] lipca 2021 r. nr [...], po rozpatrzeniu odwołania B. P., uchylił decyzję Wojewody [...] z [...] kwietnia 2021 r. nr [...] odmawiającą Z. P., W. M., K. P. i B. P. potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez M. K. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, położonych w majątku [...] i folwarku [...], gmina [...], powiat [...], województwo [...] i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.
W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy opisał szczegółowo zgromadzoną w sprawie dokumentację, podejmowane czynności oraz przebieg postępowania i zaznaczył, że w sprawie potwierdzenia prawa do rekompensaty zarówno strony postępowania, jak i właściciele pozostawionych nieruchomości musza spełnić łącznie wszystkie przesłanki wynikające z ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2097 ze zm.). Niespełnienie choćby jednej z przesłanek skutkuje wydaniem przez organ administracji decyzji o odmowie potwierdzenia prawa do rekompensaty.
Organ II instancji dokonał analizy przesłanek określonych w ustawie z dnia 8 lipca 2005 r. od spełnienia, których uzależnione jest uzyskanie prawa do rekompensaty, przytoczył stosowne orzecznictwo i podkreślił, że w jego ocenie w sprawie nie zostały spełnione przesłanki określone w art. 2 oraz art. 2 w związku z art. 1 ust. 2 powołanej ustawy. Nie można bowiem uznać, że M. K. (dawny właściciel nieruchomości) powrócił na obecne terytorium RP. Strony postępowania nie udowodniły też, że przed wybuchem II wojny światowej posiadał on obywatelstwo polskie. Odnośnie folwarku [...] odmowa potwierdzenia prawa do rekompensaty wynika zaś z faktu niezłożenia przez strony postępowania wniosku w terminie określonym w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r.
Minister zaznaczył jednocześnie, że niezależnie od powyższego organ I instancji naruszył przepisy dotyczące właściwości miejscowej (art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r.).
Organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z art. 5 ust. 3 ww. ustawy prawo do rekompensaty potwierdza, w drodze decyzji:
1) wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy będącego właścicielem nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej albo
2) wojewoda właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania osoby będącej właścicielem nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli o zaliczenie ubiegają się spadkobiercy tej osoby, albo
3) wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania jednego z wnioskodawców wskazanego przez pozostałych, jeżeli współwłaściciele nieruchomości mieszkają lub mieszkali w różnych województwach,
4) wojewoda właściwy ze względu na miejsce złożenia wniosku, jeżeli nie można określić właściwości zgodnie z pkt 1-3.
Minister podkreślił, że z analizy akt wynika, że M. K., właściciel majątku [...] i folwarku [...] zmarł [...] września 1941 r. w [...] (uwierzytelniona kopia prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w [...] z dnia [...] października 2020 r. sygn. akt I Ns [...]). Na tej podstawie nie można zatem ustalić właściwości organu administracji publicznej. Pierwotny wniosek o potwierdzenie prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez M. K. nieruchomości poza obecnymi granicami RP został złożony do Urzędu Rejonowego w [...], a pozostałe wnioski do Wojewody [...]. Wojewodą właściwym ze względu na miejsce złożenia wniosków był więc Wojewoda [...], a nie Wojewoda [...].