Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Anna Wesołowska (spr.) Sędziowie WSA Monika Sawa WSA Elżbieta Sobielarska Protokolant Referent stażysta Anna Kaczyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 kwietnia 2019 r. sprawy ze skargi I. W. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] listopada 2018 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty oddala skargę.
Decyzją z [...] sierpnia 2018 roku Wojewoda [...] (Wojewoda) odmówił I. W. (Skarżąca) potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu nieruchomości pozostawionej przez S. O. poza obecnymi granicami Rzeczpospolitej Polskiej.
Jako podstawę prawną swojego rozstrzygnięcia organ powołał art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 roku o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 roku, nr 1257, dalej "ustawa z 8 lipca 2005 roku").
Wyjaśniając podstawę faktyczną rozstrzygnięcia organ wskazał, że w przedmiotowej sprawie nie została spełniona przesłanka przesiedlenia S. O. na obecne terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Zatem jako właściciel pozostawionej nieruchomości nie spełnia przesłanki opuszczenia byłego terytorium RP zawartej w art. 2 pkt 1 w związku z art. 1 ustawy z 8 lipca 2005 roku.
Wojewoda wskazał, że Skarżąca nie może się również wykazać następstwem prawnym po byłym właścicielu, bowiem do akt sprawy nie został złożony dokument potwierdzający nabycie praw do spadku po S. O. Zgodnie z postanowieniem Sądu Okręgowego w [...] z [...] października 2017 roku, sygn.. akt [...] prawo do spadku przysługuje jej po E. O.
Po rozpoznaniu odwołania Skarżącej, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji (Minister) decyzją z [...] listopada 2018 roku utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.
W uzasadnieniu wskazał, że stan faktyczny jest bezsporny. S. O. po opuszczeniu byłego terytoriom II Rzeczpospolitej, udał się do Wielkiej Brytanii, gdzie jako pilot wojskowy uczestniczył w działaniach wojennych. Jednakże po zakończeniu II Wojny Światowej nie wrócił do Polski tylko wyjechał do Argentyny, gdzie osiadł i założył rodzinę. Zmarł ww. kraju w roku 1986. Ponieważ S. O. po wojnie nie przybył na obecne tereny państwa polskiego. Wojewoda wydał decyzję odmowną w sprawie potwierdzenia prawa do rekompensaty.
Podzielając ocenę prawną powyższego stanu faktycznego Minister wyjaśnił, że w razie przyznania rekompensaty osobom, które opuściły byłe ziemie państwa polskiego i związały swoje dalsze życie z innym państwem, rekompensata zatraciłaby zupełnie swój charakter pomocowy, a miałaby funkcję wyłącznie odszkodowawczą.
Minister podkreślił, że zarówno Trybunał Konstytucyjny, Sąd Najwyższy, jak i Naczelny Sąd Administracyjny zgodnie stwierdzają, iż jedną z przesłanek przyznania świadczenia jest konieczność powrotu na ziemie polskie w aktualnych granicach. Nie można tego utożsamiać z wykreowaniem nowego warunku otrzymania rekompensaty, jest to bowiem wynik interpretacji przepisów, na podstawie których przyznaje się prawo do rekompensaty, uwzględniającej ich sens i cel. Przepisy te zostały zaś stworzone w takim celu, aby nie tyle rekompensować straty wynikające z utraty mienia znajdującego się na byłym terytorium polskim, lecz przede wszystkim aby pomóc zagospodarować się obywatelom powracającym do kraju w jego nowych granicach po okresie wojny.
Odnosząc się do kwestii braku wykazania następstwa prawnego po S. O. Minister wyjaśnił, że działanie organu I instancji nie ma znamion uchybienia procesowego, jednakże nastąpił brak racjonalnego podejścia do wyjaśnienia niezgodności wywołanych poprzez różny zapis imienia "S." w języku polskim i hiszpańskim. W tym wypadku organ prowadzący sprawę w ramach aktywnego udziału w sprawie, winien wystosować zapytanie do Strony o wyjaśnienie powyższej różnicy i ewentualne zaapelować o podjęcie stosownego działania niwelującego ją.