Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marek Wroczyński Sędziowie: WSA Joanna Skiba WSA Iwona Maciejuk (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Aleksandra Borkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 czerwca 2014 r. sprawy ze skargi J. H. na postanowienie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego oddala skargę.
Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w [...] (Kierownik Wydziału Gospodarki Komunalnej) zaświadczeniem opatrzonym datą [...] grudnia 1946 r.
nr [...] zaświadczyło, że nieruchomość położona w G. przy ul. [...] nr [...] zapisana w księgach wieczystych Sądu Powiatowego w [...] pod nr KW [...] jako poniemiecka przeszła na własność Skarbu Państwa z mocy art. 2 dekretu z dnia 8 marca 1946r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz. U. Nr 13 poz. 87).
Pismem z dnia 18 lipca 2013 r. J. H. wniósł o stwierdzenie nieważności decyzji - zaświadczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w [...] z dnia
[...] grudnia 1946 r. nr [...]. Podał, że na podstawie kwestionowanego zaświadczenia i wniosku z dnia [...] grudnia 1964 r. Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w G. założono dla wymienionej nieruchomości nową księgę wieczystą nr KW [...]. Wskazał też, odwołując się do numeru zaświadczenia, że na treści zaświadczenia omyłkowo wpisano datę [...] grudnia 1946 r., albowiem powinno być [...] grudnia 1964 r. Wnioskodawca podniósł, że wydane zaświadczenie, a za nim wniosek Prezydium MRN w G. wydane zostały z rażącym naruszeniem prawa. Podkreślił, że skoro majątek jego matki M.H. nie był opuszczony, nie mógł być traktowany jako poniemiecki. Wskazał też, że wpis w KW został zmieniony w 1978 r., na podstawie wniosku z dnia 6 grudnia 1978 r. Rejonowego Zarządu terenami przy UMiG w O., gdzie wskazano, że pomyłkowo wpisano Skarb Państwa jako właściciela całości nieruchomości, gdy jako właściciel w ½ części powinna być wpisana M. H. Wnioskodawca wskazał, że budynek przy
Pl. [...] nr [...] stał się nieruchomością [...] Spółdzielni [...] w G. po przekazaniu ½ części przez Skarb Państwa. Wnioskodawca podał, że ½ części nieruchomości sprzedał [...] Spółdzielni, aby otrzymać mieszkanie. Wskazał, że żądanie stwierdzenia nieważności zaświadczenia umożliwi uzyskanie odszkodowania za niesłusznie zabraną ½ części nieruchomości.
Wojewoda [...] postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2013 r.
nr [...], na podstawie art. 61a k.p.a., odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności zaświadczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w [...] z dnia [...] grudnia 1946r. [...] stwierdzającego, że nieruchomość położona w G. przy ul. [...] jak poniemiecka przeszła na własność Skarbu państwa na podstawie art. 2 dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz. U. nr 13 poz. 87). Organ wskazał, że zaświadczenie to nie posiada waloru decyzji administracyjnej. Przedmiotowy akt nie rozstrzygał bowiem żadnej sprawy administracyjnej, a stanowił jedynie oświadczenie organu, że nieruchomość położona w G. przy ulicy [...] została przejęta w trybie dekretu z dnia 8 marca 1946 r.
o majątkach opuszczonych i poniemieckich. Przejście mienia na własność Skarbu Państwa zgodnie z powyższym następowało z mocy samego prawa (art. 2 ust. 1) i żaden przepis nie przewidywał stwierdzenia nabycia przez Skarb Państwa danego mienia w drodze deklaratywnej decyzji administracyjnej. Tryb dekretu przewidywał natomiast sądową kontrolę wniosków okręgowych urzędów likwidacyjnych. Przejęcie podlegało zatem jedynie ocenie sądu dokonującego wpisu w księdze wieczystej. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 6 ww. dekretu "przejście na własność Skarbu Państwa lub osób prawnych prawa publicznego nieruchomości i wszelkich praw hipotekowanych z mocy przepisów niniejszego dekretu podlega ujawnieniu w księgach hipotecznych (gruntowych) na wniosek właściwego okręgowego urzędu likwidacyjnego". Organ przywołał postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 1973 r. sygn. akt I CR 59/73, wskazując, że Sąd stwierdził, iż strona kwestionująca fakt przejęcia nieruchomości przez Skarb Państwa na mocy przepisów dekretu z dnia 8 marca 1946 r. winna dochodzić swoich racji w postępowaniu przed sądem powszechnym. Tak więc jedyną możliwą drogą postępowania mającą na celu wyeliminowanie, jak twierdzi wnioskodawca, stanu niezgodnego z prawem jest droga postępowania cywilnego, a nie administracyjny tryb nadzoru.