Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maria Tarnowska (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Bogdan Wolski Sędzia WSA Przemysław Żmich Protokolant Anna Traczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 lipca 2010 r. sprawy ze skarg E. S., D. P.i T. D. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] stycznia 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej oddala skargi.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z dnia [...] stycznia 2010 r. nr [...] po rozpatrzeniu wniosku T. D., D. P. i E. S o ponowne rozpatrzenie sprawy rozstrzygniętej decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] października 2009 r. nr [...] odmawiającej wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody [..] z dnia [...] grudnia 1992 r. nr [...] w części stwierdzającej nabycie przez Gminę Z. z mocy prawa, nieodpłatnie własności nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów obręb [...] - utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] października 2009 r.
W uzasadnieniu decyzji Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji podał, że Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] grudnia 1992 r. na podstawie art. 18 ust. 1 w związku z art. 7 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 z późn. zm) stwierdził nabycie przez Gminę Z. z mocy prawa nieodpłatnie własności szeregu nieruchomości m. in. działki oznaczonej numerem [...].
Następnie, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji po rozpatrzeniu wniosku T. D., D. P. i E. S decyzją z dnia [....] października 2009 r. odmówił wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody [...] z dnia [...] grudnia 1992 r. We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy T. D., D. P. i E. S zarzucili decyzji niesłuszność oraz błędne stwierdzenie, że poszczególni właściciele gruntów nie mają legitymacji czyli interesu prawnego w występowaniu o "unieważnienie" decyzji naruszającej prawo i sprzecznej z prawem, i wskazali, że "właśnie interes prawny mają właściciel poszczególnych nieruchomości w dochodzeniu do tego aby odebrać to co im bez podstawy prawnej zabrano zawłaszczono."
W uzasadnieniu decyzji Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji stwierdził, że wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy nie wskazuje żadnych nowych, istotnych dla sprawy okoliczności mogących podważyć stanowisko wyrażone w decyzji z dnia [...] października 2009 r. W zaskarżonej decyzji w sposób prawidłowy wyjaśnione zostało, że postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony (art. 157 § 2 kpa). Stroną w postępowaniu administracyjnym w świetle art. 28 kpa jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji podniósł, że w świetle przepisów ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych stronami postępowania komunalizacyjnego są Skarb Państwa jako właściciel mienia oraz gmina, która mienie to przejmuje, a postępowanie to dotyczy wprost interesu prawnego tych podmiotów. Inny podmiot może być stroną postępowania ale tylko wówczas, gdy wykaże swój interes prawny w rozumieniu art. 28 kpa, tj. wykaże, iż skomunalizowane mienie stanowiło istotnie jego własność, czyli nie powinno ulec komunalizacji. Brak wykazania przez taki podmiot tytułu prawnego do mienia będącego przedmiotem komunalizacji, wyklucza możliwość skutecznego wszczęcia postępowania w trybie nadzoru - o stwierdzenie nieważności decyzji. O tym, czy interes lub obowiązek ma charakter prawny, czy tylko faktyczny, przesądza treść przepisów prawa materialnego, z których wynikają obowiązki lub prawa pozostające w związku z rozstrzygnięciem. Pojęcie interesu faktycznego nie może być utożsamiane z pojęciem interesu prawnego. Interes faktyczny jest to bowiem stan, w którym dany podmiot wprawdzie jest bezpośrednio zainteresowanym rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej, ale nie może tego zainteresowania poprzeć przepisami prawa powszechnie obowiązującego, które będą stanowiły podstawę skutecznego żądania stosownych czynności organu administracji.