Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Gabriela Nowak Sędziowie WSA Iwona Kosińska (spr.) WSA Elżbieta Lenart Protokolant referent stażysta Aneta Suchecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 sierpnia 2019 r. sprawy ze skargi Gminy Miasta [...] na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] lutego 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy nieodpłatnego przekazania prawa własności nieruchomości oddala skargę.
Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa decyzją z dnia [...] lutego 2019 r. nr [...], po rozpatrzeniu odwołania Gminy Miasta [...], utrzymała w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] lutego 2018 r. nr [...] odmawiającą nieodpłatnego przekazania na rzecz Gminy Miasta [...] nieruchomości gruntowej, położonej w [...] przy ul. [...], oznaczonej geodezyjnie jako działka nr [...] o powierzchni [...], stanowiącej własność Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym Gminy Miasta [...].
Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że Gmina Miasta [...] wystąpiła do Wojewody [...] o nieodpłatne przekazanie prawa własności przedmiotowej nieruchomości w trybie art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191, ze zm.). Po rozpatrzeniu tego wniosku Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] lutego 2018 r. odmówił nieodpłatnego przekazania na rzecz wnioskującej Gminy prawa własności opisanej wyżej nieruchomości.
Nie zgadzając się z tym rozstrzygnięciem, Gmina Miasta [...] wniosła odwołanie. Po jego rozpatrzeniu Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa stwierdziła, że nie może ono zostać uwzględnione. W uzasadnieniu zajętego stanowiska organ odwoławczy przywołał treść art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych. Wyjaśnił, że celem tego przepisu nie jest generalne przysporzenie gminom majątku. Norma ta stwarza możliwość uzyskania przez gminę mienia, w stosunku do którego wykaże ona istnienie bezpośredniego związku z realizowanymi przez nią, a nie dopiero zamierzonymi zadaniami. Przekazanie gminie mienia w omawianym trybie, nie będąc przekazaniem obligatoryjnym, jest na gruncie tego przepisu możliwe wyłącznie wówczas, gdy mienie to w dniu 27 maja 1990 r. stanowiło własność Skarbu Państwa i jest bezpośrednio związane z realizowanymi przez gminę konkretnymi i bezpośrednio określonymi zadaniami, przy czym związek ten musi istnieć co najmniej w dacie złożenia wniosku o komunalizację (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2011 r., sygn. akt I OSK 1923/10). W orzecznictwie sądów administracyjnych powstałym na tle powyższego przepisu funkcjonuje pogląd, podzielany przez Krajową Komisję Uwłaszczeniową, że przepis powyższy nie powinien być stosowany do mienia, które nie było w dniu wejścia w życie powyższej ustawy mieniem państwowym, czyli do mienia, które stało się mieniem Skarbu Państwa dopiero w wyniku zdarzeń prawnych, które nastąpiły po wejściu w życie ustawy. Odmienna, czysto językowa wykładnia przepisu art. 5 ust. 4 mogłaby prowadzić do wniosku, że stanowi on samodzielną podstawę do przekazywania gminom mienia Skarbu Państwa w każdym czasie bez żadnych ograniczeń. Powyższe byłoby jednak w sprzeczności z intencją ustawodawcy i intertemporalnym charakterem tej ustawy oraz realizowanym w niej celem, jakim było wyposażenie w niezbędne mienie nowo utworzonych jednostek samorządu terytorialnego (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 czerwca 2006 r., sygn. akt I SA/Wa 114/06). Organ II instancji dodatkowo podkreślił, że kwestie dotyczące ewentualnego przekazywania mienia państwowego na rzecz jednostek samorządu terytorialnego zostały jednolicie uregulowane przez ustawę z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. z 2004 r. Dz. U. Nr 261, poz. 2603, ze zm.) oraz w stosunku do nieruchomości rolnych w ustawie z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (t.j. z 2004 r. Dz. U. Nr 208, poz. 2128, ze zm.). Stosowanie zatem w ich miejsce regulacji incydentalnej zawartej w art. 5 ust. 4, bez jej powiązania z treścią całej ustawy, a w szczególności pozostałych ustępów artykułu 5, organ odwoławczy uznał za działanie nieznajdujące uzasadnienia w obowiązującym systemie prawa. Zdaniem Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej w niniejszej sprawie istotne jest ustalenie, czy przedmiotowa działka stanowiła na dzień 27 maja 1990 r. własność Skarbu Państwa, czy wnioskująca Gmina wykonuje konkretne zadania własne na przedmiotowej nieruchomości, w szczególności te, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, a następnie czy przeniesienie własności tej działki w trybie powołanego art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. jest prawnie uzasadnione.