Sprawa ze skargi A. P. w przedmiocie: niewykonania wyroku WSA we Wrocławiu o sygn. akt I SA/Wr 1138/10 dotyczącego odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych.
Uzasadnienie strona 2/3

2. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:

2.1. Skarga jest bezzsadna.

2.2. Jako, że skarga została wniesiona w dniu 31 lipca 2012r. zastosowanie ma art. 154 § 1 ppsa w brzmieniu obowiązującym od dnia 17 maja 2012r. zmienionym na podstawie art. 14 pkt 3 ustawy z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (Dz.U. z 2011r. Nr 34 poz.173). Stosownie do treści powołanego wyżej przepisu w razie niewykonania wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania oraz w razie bezczynności organu lub przewlekłego prowadzenia postępowania po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności strona, po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy, może wnieść skargę w tym przedmiocie, żądając wymierzenia temu organowi grzywny.

Jako, że skarżąca pismem z dnia 16 lipca 2012r. wezwała organ odwoławczy do wykonania ww. wyroku Sądu I instancji Sąd przystąpił do rozpoznania rzeczonej skargi.

Na wstępie należy zaznaczyć, że powołany przepis wskazuje na dwie sytuacje występujące po wyroku uchylającym dany akt, które stanowią podstawę żądania przez stronę wymierzenia grzywny: 1/ bezczynność organu; 2/ przewlekłe prowadzenie postępowania. Przy czym stosownie do treści art. 154 § 3 O.p. wykonanie wyroku lub załatwienie sprawy po wniesieniu skargi, o której mowa w § 1, nie stanowi podstawy do umorzenia postępowania lub oddalenia skargi. Taka sytuacja zaś nie miała w przedmiotowej sprawie miejsca.

2.3. Kluczowym dla przedmiotowej sprawy jest analiza treści prawomocnego wyroku WSA z dnia 28 lutego 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 1138/10. Na wstępie należy przypomnieć, że stosownie do treści art. 153 ppsa ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia. Ponadto stosownie do treści art. 170 ppsa orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

Odnosząc się zatem do treści uzasadnienia powołanego wyroku wartym podkreślenia jest fakt, że wyrok ten dotyczył kwestii odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1993r. A. i J. P. (dalej: podatnicy) wynikającej z kwot pobranych w postępowaniu egzekucyjnym w łącznej kwocie 14.378,58 zł. Sąd I instancji uchylił decyzje organów podatkowych lecz z przyczyn odmiennych aniżeli podnosili to podatnicy. Sąd bowiem stwierdził, że zobowiązanie podatników wobec Skarbu Państwa nie jest nienależne, bowiem, wbrew stanowisku podatników, nie uległo przedawnieniu - zostało zabezpieczone hipoteką przymusową. Tym samym możliwość wyegzekwowania zobowiązania ograniczona została do przedmiotu hipoteki i tylko w zakresie, do którego ogranicza się zabezpieczenie hipoteczne, zobowiązanie mogło podlegać egzekucji. Zobowiązania zaś nie można było egzekwować wbrew wynikającemu z art. 70 § 8 O.p. nakazowi, w drodze zastosowania niedopuszczalnego środka egzekucyjnego - z przysługującego skarżącym świadczenia emerytalnego. Sąd I instancji wyraźnie wskazał, że instytucja nadpłaty oparta jest na pojęciu podatku nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego. Zobowiązanie podatkowe jest nienależne, gdy nie istnieje ustawowy obowiązek jego zapłacenia - lub obowiązek ten istniał, ale wygasł. Natomiast świadczenie jest nadpłacone w sytuacji, gdy kwota podatku zapłaconego przewyższa kwotę należną. W przedmiotowej sprawie nadal istnieje obowiązek zapłaty przedmiotowego zobowiązania w określonej wysokości, przy czym zobowiązanie to może być egzekwowane wyłącznie z obciążonej hipoteką nieruchomości. Sąd I instancji, powołując się na treść wyroku WSA w Poznaniu z dnia 15 września 2009 r. sygn. I SA/Po 292/09 podkreślił, że fakt zastosowania innego niż dopuszczalny środka egzekucyjnego nie uprawnia do przyjęcia, że spełnione w ten sposób świadczenie staje się nadpłacone lub nienależne, nie można się zgodzić z poglądem, iż wyegzekwowana w ten sposób wierzytelność nie podlega zwrotowi, bowiem jest należna Skarbowi Państwa. Postępowanie egzekucyjne podlega rygorom wynikającym m. in. z przepisu art. 70 § 8 O.p., zatem nie można usprawiedliwiać nieprawidłowo przeprowadzonej egzekucji stanowiskiem, że "cel uświęca środki". Formułując wskazania dla organów podatkowych stwierdził, że organ egzekucyjny na wstępie winien prawidłowo odczytać wniosek podatników o zwrot wyegzekwowanych przy zastosowaniu niedopuszczalnego środka egzekucyjnego kwot, a dopiero w dalszej kolejności bądź dokonać ich zwrotu, bądź też wszcząć postępowanie o dokonanie zwrotu nadpłaty, jeżeli świadczenie spełnia wymogi wskazane w art. 72 O.p., przy czym obowiązany jest wyraźnie wyartykułować dlaczego wyegzekwowane świadczenie nie spełnia wymogu nadpłaty. Zwrócono również uwagę na możliwość ewentualnego postępowania odszkodowawczego (art. 168b ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, art. 260 O.p.).

Strona 2/3