Skarga kasacyjna na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2002
Uzasadnienie strona 3/7

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalając przedmiotowe skargi wskazał, że bezspornym w sprawie było, że w dniu 25 września 2002 roku J.M. otrzymał nieoprocentowaną pożyczkę w kwocie 1.000.000 zł. W umowie oznaczono termin zwrotu pożyczki na dzień 25 września 2007 roku. WSA podkreślił, że okoliczność, że umowa pożyczki zawarta według art. 720 k.c. może być nieodpłatna, nie ma znaczenia w aspekcie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem ustawa ta enumeratywnie wylicza przychody, których osiągnięcie prowadzi do powstanie obowiązku podatkowego.

Art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. określa, że przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Odwołanie się z kolei przez ustawodawcę w art. 11 ust. 2a pkt 4 cyt. ustawy do cen rynkowych świadczenia wskazuje na ekonomiczny aspekt definiowania tego rodzaju przychodu. Skoro na rynku funkcjonują dane typy świadczeń (pożyczki, kredyty bankowe), za które, aby z nich skorzystać należy zapłacić (w przypadku pożyczki lub kredytu będzie to określone oprocentowanie), to w przypadku, gdy tego świadczenia nie płacimy, mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem. W konsekwencji otrzymana przez skarżącego nieodpłatna pożyczka stanowi, w myśl powołanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nieodpłatne świadczenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

W ocenie sądu I instancji wartość tego świadczenia została prawidłowo ustalona przez organy podatkowe, poprzez ustalenie oprocentowania jakie Skarżący musiałby zapłacić, gdyby chciał pożyczyć taką kwotę w banku. Taki sposób ustalania wielkości przychodu jest od lat aprobowany przez orzecznictwo, które odwołuje się do ceny rynkowej świadczenia poprzez porównanie umownych odsetek (lub ich braku) z odsetkami jakie bank uzyskałby od udzielonego kredytu. WSA wskazał, że także Naczelny Sąd Administracyjny wypowiadał się wielokrotnie na temat nieodpłatnego świadczenia na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W uchwale z dnia 16 października 2006 roku sygn. akt II FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, że o ile w prawie cywilnym nie ma świadczenia bez świadczącego, o tyle w podatku dochodowym od osób prawnych, nie jest istotne kto świadczył, ani czy w ogóle działanie innego podmiotu było źródłem przysporzenia majątkowego. Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty. Właśnie ta zasada stanowi podstawę do odmiennego od cywilistycznego rozumienia pojęcia "świadczenie" na gruncie omawianej ustawy. Skoro bowiem nie jest ważne źródło przychodów, lecz sam fakt osiągnięcia dochodu, to tym bardziej nie jest ważne, czy osiągnięty dochód był następstwem działania (zaniechania) innej osoby, czy też nie. Przenosząc te rozważania na grunt ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyby przyjąć cywilistyczne pojęcie świadczenia, dochody podatnika powstałe na skutek uzyskania nieoprocentowanej pożyczki nie podlegałyby opodatkowaniu podatkiem dochodowym, gdyż do ich powstania nie przyczyniła się inna osoba, tzn. nie było osoby świadczącego. To z kolei pozostawałoby w sprzeczności z powołanym powyżej art. 11 ust. 1 i ust. 2a pkt 4. Z tych powodów pojęcie nieodpłatnego świadczenia nie może być zawężone do jego cywilistycznego znaczenia.

Strona 3/7