Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Kisielewicz Sędzia NSA Janusz Drachal Sędzia NSA Urszula Raczkiewicz (spr.) Protokolant Magdalena Sagan po rozpoznaniu w dniu 3 czerwca 2009 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Wojewody [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w L. z dnia 29 maja 2008 r. sygn. akt III SA/Lu 175/08 w sprawie ze skargi Rady Miejskiej w Ł. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] marca 2008 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały w sprawie przyjęcia programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych 1) oddala skargę kasacyjną; 2) zasądza od Wojewody [...] na rzecz Rady Miejskiej w Ł. kwotę 120 (słownie: sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Zaskarżonym skargą kasacyjną wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w L., po rozpoznaniu sprawy ze skargi Rady Miasta Ł. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] marca 2008 r., uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze i stwierdził, że nie podlega ono wykonaniu w całości.
W uzasadnieniu orzeczenia Sąd podał, że zaskarżonym aktem nadzoru Wojewoda [...], działając na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zm.), dalej: ustawa o samorządzie gminnym, stwierdził nieważność uchwały Rady Miejskiej w Ł. z dnia [...] stycznia 2008 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2008 rok w części obejmującej Rozdział III ust. 3 pkt 6 w brzmieniu "kontynuacja szkoleń personelu i właścicieli punktów sprzedaży napojów alkoholowych", załącznika do uchwały.
W ocenie organu nadzoru, Rada Miasta w części uchwały objętej aktem nadzoru, przekroczyła swoje kompetencje, gdyż wymienione tam zadania nie mieszczą się w zakresie spraw uregulowanych w programie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych podjętym na podstawie art. 41 ust. 2 w związku z art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473), dalej: ustawa o wychowaniu w trzeźwości. Wojewoda wskazał, że zgodnie z treścią art. 111 ustawy o wychowaniu w trzeźwości, w celu pozyskania dodatkowych środków na finansowanie zadań określonych w art. 41 ust. 1, gminy pobierają opłatę za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, o których mowa w art. 18. Jego zdaniem, w świetle powołanych przepisów nie znajduje umocowania prawnego przeznaczenie dochodów z opłat za wydawanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych na pokrycie kosztów szkoleń dla właścicieli sklepów i sprzedawców napojów alkoholowych, gdyż nie są oni podmiotami uczestniczącymi w procesie służącym realizacji profilaktyce i rozwiązywaniu problemów alkoholowych, a ich rola ogranicza się jedynie do odmowy sprzedaży alkoholu w przypadkach określonych ustawą pod rygorem utraty zezwolenia na jego sprzedaż.
Uzasadniając uchylenie rozstrzygnięcia nadzorczego Sąd pierwszej instancji wskazał, że zawarty w art. 41 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości katalog działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych ma charakter otwarty. Oznacza to, że rada gminy uchwalając program profilaktyki i przeciwdziałania alkoholizmowi dostosowuje jego treść do potrzeb społecznych i lokalnych na swoim terenie i to w taki sposób, aby jak najskuteczniej zapobiegać niebezpiecznemu zjawisku. Jeżeli określone zadania związane są wprost z profilaktyką, jak w przypadku szkolenia właścicieli i sprzedawców, to nie można mówić o dowolności w tej materii.
Sąd nie podzielił poglądu Wojewody, iż szkolenie ww. osób jest zbędne ze względu na ich obowiązek znajomości regulacji prawnych, jako przedsiębiorców wykonujących działalność objętą szczególnym zezwoleniem. W ocenie WSA w L., Wojewoda nie może przesądzać, jaki będzie zakres szkolenia, gdyż może ono obejmować również inne niż stricte prawne aspekty. Ponadto, rola Wojewody w sprawie objętej rozstrzygnięciem nadzorczym powinna ograniczać się do badania legalności uchwały, a nie celowości podjętych środków.