Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Kabat-Rembelska Sędzia NSA Andrzej Kuba (spr.) Sędzia NSA Joanna Sieńczyło-Chlabicz Protokolant Bogusław Piszko po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Ministra Infrastruktury od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia [..] lipca 2010 r. sygn. akt [..] w sprawie ze skargi M. F. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [..] stycznia 2010 r. nr [..] w przedmiocie umorzenia należności z tytułu kary pieniężnej za przejazd pojazdem nienormatywnym 1) uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie; 2) zasądza od M. F. na rzecz Ministra Infrastruktury kwotę 220 (dwieście dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 lipca 2010 r. V SA/Wa 690/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w W., po rozpoznaniu sprawy ze skargi M. F. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] stycznia 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu kary pieniężnej; uchylił zaskarżoną decyzję.
Sąd I instancji przyjął za podstawę rozstrzygnięcia następujące ustalenia. Wnioskiem z dnia [...] grudnia 2004 r. M. F. zwrócił się do Dyrektora Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w P. o umorzenie kary pieniężnej w kwocie 46.200,00 zł.
Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] października 2009 r. odmówił umorzenia M. F. kary pieniężnej w kwocie 46.200,00 zł.
Pismem z dnia [...] października 2009 r. M. F. złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy oraz o uchylenie decyzji z dnia [...] października 2009 r. i umorzenie kary.
Minister Infrastruktury po ponownym rozpatrzeniu sprawy decyzją z dnia [...] stycznia 2010 r. nr [...] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że umorzenie należności pieniężnych jest instytucją o charakterze wyjątkowym, dlatego szczególnie istotne jest prawidłowe stosowanie prawnych przesłanek umorzenia tych należności. W ocenie Ministra w rozpoznawanej sprawie nie zaistniała żadna z przesłanek wymienionych w art. 42 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych uzasadniająca zastosowanie umorzenia należności.
W toku ponownie prowadzonego postępowania wnioskodawca został wezwany do przedłożenia dokumentów na okoliczność wystąpienia przesłanek wymienionych w powołanym wyżej przepisie. Wezwanie to pozostało jednak bez odpowiedzi.
Nadto Minister zaakcentował, że art. 42 wyżej wymienionej ustawy jest sformułowany na zasadzie uznania administracyjnego, co oznacza, iż nawet zaistnienie jednej z przesłanek określonych w tym artykule nie obliguje organu do umorzenia należności, a jedynie stwarza możliwość podjęcia korzystnego dla wnioskodawcy rozstrzygnięcia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. uchylając zaskarżoną decyzję wskazał, że zasadnie skarżący podniósł kwestie związane z przedawnieniem nałożonej na niego kary. W ocenie Sądu pierwszej instancji okoliczności te nie zostały w toku postępowania administracyjnego wyjaśnione, co przyznał także pełnomocnik organu na rozprawie przed Sądem. Sąd wskazał, że w aktach administracyjnych znajduje się wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 2 listopada 2005 r., sygn. VI SA/Wa 27/05, oddalający skargę M. F. na decyzję Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z [...] grudnia 2004 r., utrzymującą w mocy decyzję z [...] października 2004 r., w której obciążono skarżącego karą pieniężną w wysokości 46. 200 zł za przejazd pojazdem nienormatywnym bez wymaganego zezwolenia. Z adnotacji na wyroku wynika, iż uprawomocnił się dopiero z dniem [...] stycznia 2007 r.
Sąd zaakcentował, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ winien jednoznacznie wyjaśnić kwestię przedawnienia. W rozpoznawanej sprawie, na gruncie art. 42 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, kara pieniężna mogłaby być umorzona wyłącznie w sytuacji gdyby wykazano, iż zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazałoby się nieskuteczne. Ponieważ upływ terminu przedawnienia uniemożliwia organowi wykorzystanie przymusu państwowego - egzekucji - dla realizacji roszczenia, to wyżej przytoczone odniesienie do kosztów postępowania egzekucyjnego jest bezprzedmiotowe, a zatem w przypadku ustalenia, iż przedawnienie kary nastąpiło postępowanie wszczęte wnioskiem Strony o umorzenie tej należności stałoby się bezprzedmiotowe.