Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Korycińska Sędzia NSA Maria Myślińska Sędzia NSA Jerzy Sulimierski (spr.) Protokolant Anna Fyda-Kawula po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2008 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej M. T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 19 listopada 2007 r. sygn. akt V SA/Wa 1876/07 w sprawie ze skargi M. T. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] marca 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 19 listopada 2007 r., sygn. akt V SA/Wa 1876/07 oddalił skargę M. T. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] marca 2007 r., nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.
Sąd orzekał w następującym stanie faktycznym:
Decyzją z dnia [...] maja 2005 r., nr [...] Zakład Ubezpieczeń Społecznych, powołując w podstawie prawnej art. 83 ust. 1 pkt 3 oraz art. 28 ust. 1 oraz art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) - dalej: u.s.u.s., odmówił umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres: 01/1999 - 09/2000, ubezpieczenie zdrowotne za okres: 03/1999 - 09/2000, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres: 02/1999 - 09/2000.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy, decyzją z dnia [...] sierpnia 2005 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Działając jako organ odwoławczy wziął pod uwagę całość zgromadzonego materiału dowodowego oraz przeprowadził postępowanie dowodowe w zakresie wskazanym we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. W ocenie Zakładu nie zachodzą okoliczności uzasadniające umorzenie należnych składek. W uzasadnieniu decyzji podniesiono m.in., iż w chwili obecnej przeprowadzenie skutecznej egzekucji nie jest możliwe, jednakże biorąc pod uwagę okres powstania zadłużenia i związany z nim 10 - letni okres przedawnienia, odmówiono umorzenia z uwagi na to, iż sytuacja finansowa zobowiązanego może ulec zmianie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 31 marca 2006 r. stwierdził nieważność decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] sierpnia 2005 r. z uwagi na wydanie jej z naruszeniem przepisów o właściwości. W zaskarżonej decyzji jako organ ją wydający wskazany został Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, natomiast w świetle przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podmiotem, który wydaje decyzje w przedmiocie umarzania należności z tytułu składek jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Sąd stwierdził zatem, iż Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych naruszył przepisy dotyczące jego właściwości rzeczowej.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych po ponownym rozpoznaniu sprawy decyzją z dnia [...] marca 2007 r. utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] maja 2005 r. odmawiającą umorzenia należności z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał na uznaniowy charakter przepisów regulujących zasady umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. W ocenie organu, sytuacja w jakiej znalazł się skarżący formalnie wypełnia przesłanki całkowitej nieściągalności, o której mowa w art. 28 u.s.u.s. Jednakże, z uwagi na to, iż umorzenie zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne następuje w drodze uznania administracyjnego, organ stwierdził, że działanie to powinno być traktowane jako uregulowanie wyjątkowe, gdyż zasadą jest płacenie składek. Za umorzeniem należności w niniejszej sprawie nie przemawiał, zdaniem organu, ważny interes osoby zobowiązanej. Co prawda w gospodarstwie domowym dłużnika nie stwierdzono żadnych dochodów, jednakże nie przedstawił on żadnych okoliczności świadczących o niemożności podjęcia przez niego lub jego żonę pracy zarobkowej, bądź też o staraniach mających na celu uzyskiwanie dochodu z innych źródeł.