Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Maria Czapska-Górnikiewicz Sędziowie: Sędzia NSA Jerzy Stelmasiak Sędzia del. NSA Zofia Flasińska /spr./ Protokolant: Marcin Sikorski po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Wojewody Podkarpackiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 6 stycznia 2010 r. sygn. akt II SA/Rz 828/09 w sprawie ze skargi W. Ł. na postanowienie Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] sierpnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie zawieszenia postępowania administracyjnego 1. uchyla zaskarżony wyrok w całości i oddala skargę, 2. zasądza od W. Ł. na rzecz Wojewody Podkarpackiego kwotę 400 ( czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wyrokiem z dnia 6 stycznia 2010 r. (II SA/Rz 828/09) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie, po rozpoznaniu skargi W. Ł., uchylił postanowienie Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] sierpnia 2009 r. w przedmiocie zawieszenia postępowania w sprawie wymeldowania.
Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2009 r. Wojewoda Podkarpacki uchylił w całości postanowienie Wójta Gminy Adamówka z dnia [...] sierpnia 2009 r. zawieszające z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie wymeldowania W. Ł. z pobytu stałego w lokalu mieszkalnym w miejscowości M. S. nr [...]. W uzasadnieniu organ odwoławczy podkreślił, że organ I instancji błędnie zastosował art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a. Wskazany przepis nakłada na organ prowadzący postępowanie administracyjne obowiązek jego zawieszenia, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy należy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego. W ocenie Wojewody Podkarpackiego, prowadzenie przez W. Ł. procesu o ochronę posiadania i wynik takiego postępowania nie mogą być traktowane jako zagadnienie wstępne uzasadniające zawieszenie postępowania w sprawie o wymeldowanie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie nie podzielił tego stanowiska organu odwoławczego i uznał, że zaskarżone postanowienie zostało wydane w naruszeniem art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a.
W odniesieniu do powołanego przez organ odwoławczy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 lutego 2006 r., sygn. akt II OSK 561/05, Sąd I instancji wskazał, iż wbrew twierdzeniom organu, wskazany wyrok nie formułuje tezy, iż organ właściwy w sprawie meldunkowej nie ma obowiązku uzależniania swojej decyzji od zakończonego postępowania posesoryjnego. Zdanie poprzedzające ten fragment uzasadnienia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego sugeruje zupełnie inny sens cytowanego fragmentu. Naczelny Sąd Administracyjny wyraźnie wskazuje w nim, że gdyby w sprawie złożono pozew o ochronę posiadania, to można by przystąpić do badania czy byłaby to wystarczająca podstawa obligatoryjnego zawieszenia postępowania. Nie bez znaczenia dla poglądu sformułowanego przez Naczelny Sąd Administracyjny było i to, że Sąd oceniał decyzje wydane po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2002 r. (Dz. U. nr 78, poz. 716), a przed nowelą art. 9 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. nr 139, z 2006 r., poz. 993 ze zm.).
Sąd I instancji wskazał, iż w orzecznictwie nie budzi wątpliwości stanowisko, że przesłanka opuszczenia miejsca stałego pobytu jest spełniona, jeżeli opuszczenie ma charakter trwały i jest dobrowolne (uzasadnienie wyroku NSA w Warszawie z dnia 1 lipca 2008 r., II OSK 739/07, LEX 498355). Jak wskazano w powołanym wyroku, nie można dobrowolności przypisać w sytuacji, gdy osoba została usunięta z lokalu przy użyciu przymusu fizycznego lub psychicznego, bądź uniemożliwiono jej dostęp do lokalu przez wymianę zamków w drzwiach. Za równoznaczną z opuszczeniem trwałym i dobrowolnym należy uznać sytuację, gdy osoba usunięta z lokalu lub do niego nie dopuszczona nie podejmuje środków prawnych celem usunięcia takiego stanu. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie stwierdził, że w rozpoznawanej sprawie nie budzi wątpliwości, że skarżący podjął odpowiednie środki prawne, składając powództwo posesoryjne, a rozstrzygnięcie tej kwestii ma skutek dla wymeldowania.