Sprawa ze skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Świętokrzyskiego w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia Wójta Gminy R.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Stahl /spr./ Sędziowie: Sędzia NSA Krystyna Borkowska Sędzia NSA Wiesław Kisiel Protokolant Agnieszka Majewska po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Gminy R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 17 czerwca 2008 r. sygn. akt II SA/Ke 251/08 w sprawie ze skargi Gminy R. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Świętokrzyskiego z dnia [...] marca 2008 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia Wójta Gminy R. 1. uchyla zaskarżony wyrok, 2. uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Świętokrzyskiego z dnia [...] marca 2008 r. nr [...].

Uzasadnienie strona 1/2

Wyrokiem z dnia 17 czerwca 2008 r. sygn. akt II SA/Ke 251/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach oddalił skargę Gminy Radoszyce na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Świętokrzyskiego z dnia 12 marca 2008 r. w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia Wójta Gminy Radoszyce.

W uzasadnieniu tego wyroku Sąd wskazał, że Wojewoda Świętokrzyski rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 12 marca 2008 r. stwierdził nieważność zarządzenia nr 21 Wójta Gminy Radoszyce z 23 kwietnia 2007 r. w sprawie zmian w Zarządzie Spółki dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej we wsi Radoszyce. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia podano, że Wójt zarządzeniem odwołał Z. R. z funkcji Przewodniczącego Zarządu Spółki oraz J. B. z funkcji skarbnika Zarządu Spółki oraz powołał dotychczasowego członka Zarządu K. S. na Przewodniczącego Zarządu oraz dwóch nowych członków G. M. na skarbnika Zarządu Spółki i A. C. na członka Zarządu Spółki. Zdaniem Wojewody wójt jest uprawniony do powołania organów spółki, a w rozpoznawanym przypadku zarządu spółki, ale nie poszczególnych jego członków, jeżeli zachodzą ustawowe przesłanki określone w tym przepisie, tymczasem przytoczone w uzasadnieniu zarządzenia przesłanki odwołania i powołania nowych członków nie mieszczą się w dyspozycji przepisu art. 25 ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. Nr 28, poz. 169 ze zm.). Nadto wójt jest uprawniony do powołania organów spółki tylko spośród osób nie będących członkami Spółki.

W skardze do sądu administracyjnego Gmina Radoszyce podniosła, że wójt jest uprawniony do zmiany zarządu spółki w przypadku nieprawidłowego działania zarządu. Z treści art. 25 ust. 2 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych nie wynika, czy odwołani mogą być wszyscy członkowie zarządu, czy też poszczególni jego członkowie. W ocenie skarżącej możliwe jest więc odwołanie poszczególnych członków zarządu, a także powołanie poszczególnych członków zarządu. Otwarty charakter tego przepisu został przez ustawodawcę celowo założony, dając wójtowi wybór działania, gdyż celem działania nadzorczego wójta ma być przywrócenie prawidłowego zarządu nad wspólnotą. Zdaniem skarżącej brzmienie art. 25 ust. 2 ustawy, iż w określonej sytuacji wójt "może" powołać organy spółki spośród osób nie będących członkami spółki nie oznacza wyłączenia możliwości powołania organów spółki spośród osób będących członkami spółki. Zdaniem Gminy odmowa wykonania uchwały ogólnego zebrania członków spółki, odmowa zwołania nadzwyczajnego zebrania członków spółki na żądanie wójta oraz stwierdzone nieprawidłowości finansowe jednoznacznie wskazują na nieprawidłowe wykonywanie zarządu nad wspólnotą, co oznacza, że zaistniały przesłanki do zmiany zarządu spółki w trybie art. 25 ust. 2 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Ponadto rozstrzygnięcie nie zawiera wymaganego przepisami prawa uzasadnienia faktycznego i prawnego.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda Świętokrzyski wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach oddalając skargę stwierdził, że stanowisko Wojewody jest prawidłowe, bowiem uprawnienie wójta do dokonywania zmian w organach spółki nie znajduje oparcia ustawowego. Zgodnie z przepisem art. 25 ust. 2 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych jeżeli osoby wybrane lub wyznaczone do organów spółki odmówią uczestniczenia w tych organach lub jeżeli działalność tych organów nie będzie osiągała celu w którym spółka została utworzona, a w szczególności w razie nienależytego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład wspólnoty, właściwy wójt może powołać organy spółki spośród osób nie będących członkami spółki. Takie brzmienie przepisu oznacza, że wójt w ramach uprawnień nadzorczych jest władny wyłącznie powołać (odwołać) organy spółki, a nie zmieniać ich skład osobowy. Skoro wójt stwierdza, że organ spółki nie realizuje należycie celów statutowych spółki to władny jest podjąć działania nadzorcze względem organu, a nie jego poszczególnych członków, dokonywanie rozszerzającej wykładni tego przepisu jest niedopuszczalne. Niedopuszczalne tym samym jest, zdaniem Sądu, dokonywanie przez wójta oceny działań lub zaniechań poszczególnych członków zarządu, a nie zarządu, będącego organem kolegialnym, jako całości. W ocenie Sądu brak realizacji przez zarząd spółki uchwał zgromadzenia nie może być inaczej oceniany jak nie realizowanie celu dla którego spółka została powołana. Wprawdzie Sąd uznał, że skoro ustawodawca dopuszcza powołanie osób spoza członków spółki poprzez stwierdzenie "może", to tym bardziej jest uprawnione stanowisko, iż osobami tymi mogą być także członkowie tej spółki, a uzasadnienie zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego jest lakoniczne; jednak stanowisko Wojewody jest co do zasady prawidłowe i nie narusza przepisów prawa skutkujących koniecznością wyeliminowania go z obrotu prawnego.

Strona 1/2