Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Barbara Adamiak Sędzia NSA Wiesław Kisiel Sędzia del. NSA Małgorzata Dałkowska - Szary /spr./ Protokolant Kamil Strzępek po rozpoznaniu w dniu 1 września 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2009 r. sygn. akt IV SA/Wa 233/09 w sprawie ze skargi A. S. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] stycznia 2009 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę A. S. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] stycznia 2009 r. w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody Śląskiego z dnia [...] lutego 2006 r. stwierdzającej posiadanie obywatelstwa polskiego przez skarżącego.
W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z dnia [...] stycznia 2009 r. utrzymał w mocy decyzję własną z dnia [...] grudnia 2008 r. stwierdzającą nieważność decyzji Wojewody Śląskiego z dnia [...] lutego 2006 r., którą Wojewoda potwierdził posiadanie obywatelstwa polskiego przez skarżącego.
W uzasadnieniu organ wskazał, że w dniu 9 grudnia 2008 r. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody Śląskiego z dnia [...] lutego 2005 r. Dokonując oceny zgodności z prawem niniejszej decyzji organ podniósł, iż analiza akt zgromadzonych w postępowaniu przed Wojewodą Śląskim wskazuje, że W. S. (w izraelskich dokumentach A. S.) urodził się w dniu [...] maja 1920 r. w B., jako syn F. i P., nazwisko rodowe W., co wynika z kopii odpisu zupełnego aktu urodzenia wydanego przez USC w B. znajdującej się w aktach sprawy, która to kopia jako niepotwierdzona za zgodność z oryginałem, zdaniem organu nie mogła być uznana za dowód w sprawie. Ponadto organ wskazał, iż w izraelskich dokumentach jako data urodzenia W. S. widnieje [...] maja 1920 r. Wnioskodawca do rozpoczęcia II Wojny Światowej zamieszkiwał w B. przy ul. K. [...] lub [...]. Podczas wojny przebywał na terytorium b. ZSRR. Pod koniec wojny znalazł się w Niemczech skąd wyemigrował na pobyt stały do Izraela. Obywatelstwo izraelskie nabył w dniu 10 października 1948 r. W okresie od dnia 25 września 1950 r. do 30 marca 1955 r. W. S. należał do sił rezerwowych Wojska Obrony Izraela, w stopniu szeregowca (dowód: oryginał zaświadczenia wydanego przez Wojsko Obrony Izraela wraz z tłumaczeniem na język polski w aktach sprawy). Organ stwierdził, że dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego (Dz.U. R.P. Nr 7, poz. 44 z późn. zm.). W aktach przedmiotowej sprawy zdaniem organu brak jest jednak dowodów potwierdzających nabycie i posiadanie obywatelstwa polskiego przez W. S. W szczególności nie może być uznana za taki dowód niepotwierdzona za zgodność z oryginałem kopia odpisu zupełnego aktu urodzenia wydanego przez USC w B., na nazwisko S. W., urodzony [...] maja 1920 r. w B., syn F. i P., nazwisko rodowe W. Sam fakt urodzenia W.S. w 1920 r. w B. nie jest wystarczający do tego by stwierdzić, że nabył on obywatelstwo polskie. Podkreślono, iż W. S. mógł nabyć obywatelstwo polskie na podstawie ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego, której artykuł 4 stanowił, iż obywatelstwo polskie nabywało się m.in. przez urodzenie. Artykuł 5 ww. ustawy mówił, że przez urodzenie dzieci ślubne nabywają obywatelstwo ojca, dzieci nieślubne - obywatelstwo matki. W aktach sprawy brak jest jednak dowodów wskazujących by W. S. nabył obywatelstwo polskie na podstawie ww. przepisu, natomiast brak uzasadnienia prawnego i faktycznego decyzji Wojewody Śląskiego uniemożliwia stwierdzenie jakie fakty organ uznał za udowodnione w odniesieniu do nabycia i posiadania obywatelstwa polskiego przez wnioskodawcę. W trakcie prowadzonego postępowania wojewoda zgodnie z art. 7 i 77 § 1 k.p.a miał zatem obowiązek zebrania dowodów pozwalających na wydanie decyzji jednoznacznie rozstrzygającej kwestię posiadania obywatelstwa polskiego przez stronę, czego zdaniem organu nie uczynił. Nie wystąpił on do żadnych organów by zgromadzić dowody potwierdzające istotne fakty dla rozpatrzenia wniosku W. S. o stwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego. Między innymi Wojewoda Śląski nie podjął czynności mających na celu ustalenie, czy W. S. był dzieckiem "ślubnym" w rozumieniu obowiązujących w dacie jego urodzenia przepisów o obywatelstwie polskim oraz, czy jego rodzice posiadali obywatelstwo polskie w dacie jego urodzenia. Ponadto organ nie potwierdził prawdziwości informacji dotyczących wnioskodawcy przedstawionych we wniosku o stwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego. We wniosku o stwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego pełnomocnik strony oświadczył, że od urodzenia do wybuchu II Wojny Światowej zamieszkiwał wraz z rodzicami w B. przy ul. K. Okres wojny spędził na terytorium b ZSRR, skąd przez Niemcy wyemigrował do Izraela. Wojewoda by potwierdzić te fakty powinien był wystąpić do stosownych organów (archiwa państwowe, Żydowski Instytut Historyczny, IPN),czego nie uczynił. Podkreślono, że w sytuacji, gdy organ dokonałby ustalenia, że strona nabyła obywatelstwo polskie należało sprawdzić, czy nie utraciła go np. na podstawie art. 11 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego przez wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcym. Biorąc powyższe pod uwagę, Minister uznał, iż Wojewoda Śląski w trakcie rozpatrywania wniosku W. S. przeprowadził postępowanie wyjaśniające w sposób rażąco naruszający przepisy art. 7 i art. 77 k.p.a, bowiem nie podjął kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy. Minister wskazał również, iż organ winien był zbadać swą właściwość miejscową określoną w art. 18 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim.