Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Wojciech Chróścielewski Sędziowie sędzia NSA Andrzej Gliniecki sędzia del NSA Zofia Flasińska (spr.) Protokolant Renata Sapieha po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Y.G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2010 r. sygn. akt IV SA/Wa 378/10 w sprawie ze skargi Y. G. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lutego 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego oddalono skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2010 r. (sygn. akt IV SA/Wa 378/10) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Y. G. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lutego 2010 r. utrzymującą w mocy decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] grudnia 2009 r. o odmowie stwierdzenia posiadania przez skarżącego obywatelstwa polskiego.
Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Skarżący Y. G. urodził się [...] 1938 r. w R. G. jako syn H. i D. Ojciec skarżącego H. G. urodził się w [...] 1904 r. i posiadał obywatelstwo polskie. W 1935 r. wyemigrował na pobyt stały do Palestyny. W [...] 1948 r. nabył obywatelstwo izraelskie. Ojciec skarżącego został zarejestrowany w armii izraelskiej jako żołnierz rezerwy pełniący służbę od [...] 1950 r. do [...] 1953 r.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podzielił stanowisko organów administracji rozpatrujących tę sprawę, iż skarżący nie posiada obywatelstwa polskiego, albowiem utracił je na podstawie art. 13 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego (Dz. U. R.P. Nr 7, poz. 44 ze. zm.) w dacie utraty obywatelstwa polskiego przez jego ojca H. G. Do utraty obywatelstwa polskiego przez ojca skarżącego doszło natomiast na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy 1920 r. na skutek wstąpienia przez niego do służby wojskowej w państwie obcym bez zgody właściwego wojewody wyrażonej, w przypadkach zamiaru wstąpienia do służby wojskowej w państwie obcym, w porozumieniu z właściwym dowódcą okręgu korpusu. Zdaniem Sądu, zasadnie Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji przyjął, że służba wojskowa w siłach obcego państwa to także służba w siłach rezerwy. Z zaświadczenia dotyczącego służby wojskowej w Wojskach Obrony Izraela H. G. z dnia 4 czerwca 2009 r. wynika wprost, że został on zarejestrowany jako żołnierz rezerwy w izraelskiej armii od [...] 1950 r. i podlegał tej służbie do dnia zwolnienia go z niej przez izraelskie władze wojskowe w [...] 1953 r.
Sąd I instancji w pełni podzielił stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie zawarte w wyroku z dnia 21 grudnia 2007 r., II OSK 1783/06, iż służba wojskowa w rozumieniu art. 11 pkt 2 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego nie może być utożsamiana wyłącznie z czynną służbą wojskową. Także odbywanie obowiązkowej służby rezerwowej w wojsku izraelskim stanowiło "wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcym" w rozumieniu tego przepisu. Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, nie ma istotnego znaczenia fakt, czy ojciec skarżącego służbę tę faktyczne pełnił (jako żołnierz powołany z sił rezerwy do czynnej służby), czy też jedynie figurował na liście żołnierzy powołanych do rezerwy, czyli - jak podkreślił to Minister - był w gotowości do zadośćuczynienia obowiązkowi obrony państwa, którego obywatelem został.
W ocenie Sądu I instancji, organ nie naruszył także art. 7 i 77 k.p.a. poprzez nieustalenie przepisów prawa izraelskiego regulujących poszczególne rodzaje służby wojskowej, zasad powołania do niej i jej odbycia, wykładni prawa i praktyki Izraela w zakresie wydawania zaświadczeń z Wojska Obrony Izraela i ich zakresu pojęciowego. Sąd zgodził się z twierdzeniem Ministra zawartym w zaskarżonej decyzji, iż przy ocenie przesłanek utraty obywatelstwa polskiego poprzez wstąpienie do służby wojskowej w państwie obcym należało uwzględniać przepisy ustawy obowiązującej w Państwie Polskim w dacie zarejestrowania i zaliczenia ojca skarżącego w poczet sił rezerwy w wojsku izraelskim, to jest ustawy z 9 kwietnia 1938 r. o powszechnym obowiązku wojskowym (Dz. U. Nr 25, poz. 220 ze. zm.). Pojęcia zawarte w art. 11 pkt 2 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego należy bowiem oceniać na podstawie przepisów prawa polskiego (por. wyrok NSA z dnia 12 września 2007 r., II OSK 1693/06, wyrok NSA z dnia 21 grudnia 2007 r., II OSK 1783/06). Wobec powyższego nie zachodziła konieczność zwrócenia się w drodze pomocy prawnej do właściwych władz Izraela o nadesłanie żądanych przez skarżącego przepisów prawa, skoro nie mogą one mieć zastosowania w sprawie. Ponadto - zdaniem Sądu - art. 106 § 3 p.p.s.a, na który powołuje się skarżący nie stanowi podstawy do zwrócenia się do władz obcego państwa o udzielenie pomocy prawnej. Przepis ten dopuszcza jedynie możliwość przeprowadzenia dowodów uzupełniających z dokumentów. Podstawę do udzielania stosownej pomocy prawnej stanowiłaby umowa o pomocy w tym zakresie zawarta pomiędzy Polska a Izraelem, a dotycząca pomocy prawnej udzielanej sądownictwu administracyjnemu w określonym zakresie, która do tej pory nie została zawarta.