Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Leszek Kiermaszek Sędziowie: Sędzia NSA Roman Ciąglewicz Sędzia del. WSA Piotr Broda (spr.) po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Dyrektora Zarządu Zlewni Wód Polskich w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 grudnia 2018 r. sygn. akt IV SA/Wa 1931/18 w sprawie ze skargi Gminy Miasto P. na decyzję Dyrektora Zarządu Zlewni Wód Polskich w W. z dnia [...] maja 2018 r., nr [...] w przedmiocie określenia opłaty stałej za usługi wodne oddala skargę kasacyjną.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 18 grudnia 2018 r., sygn. akt IV SA/Wa 1931/18, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu skargi Gminy Miasto P. na decyzję Dyrektora Zarządu Zlewni Wody Polskie w W. z dnia [...] maja 2018 r. w przedmiocie określenia opłaty stałej za usługi wodne, uchylił zaskarżoną decyzję.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.
W dniu [...] lutego 2018 r. Dyrektor Zarządu Zlewni Wód Polskich w W. na podstawie art. 271 ust. 1 pkt 3a ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. 2017 r. poz.1566 z póżn. zm.) ustalił w formie informacji rocznej Gminie Miasto P., za odprowadzanie do wód - wód opadowych i roztopowych ujętych w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej, w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r., opłatę stałą w łącznej wysokości: 2.655,00 zł.
W dniu [...] marca 2018 r. Gmina Miasto P. złożyła reklamację, kwestionując zasadność naliczenia opłaty stałej, z uwagi na niewykonanie większości ulic objętych pozwoleniem wodnoprawnym.
Nie uwzględniając złożonej reklamacji, Dyrektor Zarządu Zlewni Wód Polskich w W. decyzją z dnia [...] maja 2018 r. ustalali opłatę stałą za odprowadzenie wód opadowych i roztopowych do wód powierzchniowych w wysokości 2.655,00 zł. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że opłata została naliczona zgodnie z art. 271 ust. 4 Prawa wodnego oraz § 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne ( Dz.U. poz. 2502).
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Gmina Miasto P. wniosła o uchylenie tej decyzji, zarzucając błędne ustalenie okoliczności stanu faktycznego, skutkujące zastosowaniem art. 271 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy Prawo wodne.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał zasadność wniesionej skargi i uchylił zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że podana w pozwoleniu wodnoprawnym powierzchnia zlewni, na podstawie której wyliczono przepływ wody dotyczy w większości ulic jeszcze nie wykonanych, co oznacza, że organ błędnie ustalił stan faktyczny. Następnie Sąd wskazał, że z treści art. 35 ust. 3 pkt 7 Prawa wodnego definiującego usługi wodne wynika, że usługa w postaci odprowadzania do wód - wód opadowych lub roztopowych jest immanentnie związana z istnieniem otwartych lub zamkniętych systemów kanalizacji deszczowej służących do odprowadzania opadów atmosferycznych albo istnieniem systemów kanalizacji zbiorczej w granicach administracyjnych miast. Konsekwentnie też z art. 268 ust. 1 pkt 3 Prawa wodnego wynika, że obowiązek poniesienia opłat za usługi wodne wiąże się z odprowadzaniem do wód - wód opadowych lub roztopowych uprzednio ujętych w oznaczone rodzaje urządzeń wodnych, tzn. w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej służące do odprowadzania opadów atmosferycznych albo systemy kanalizacji zbiorczej. Dopiero istnienie urządzeń wodnych składających się na otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej, umożliwia ustalenia opłaty za usługę odprowadzania wód opadowych lub roztopowych do wód. Urządzenia te stanowią zatem warunek niezbędny dla ustalenia opłaty, służą one bowiem przechwytywaniu wód odpadowych lub roztopowych i ich dalszemu odprowadzaniu do wód. Warunkiem natomiast uznania urządzeń wodnych za urządzenia kanalizacji deszczowej bądź kanalizacji zbiorczej jest potwierdzenie, że zostały one wybudowane i oddane do użytku oraz, że funkcjonują realizując przypisaną im funkcję przechwytywania wód opadowych lub roztopowych i dalszego ich odprowadzania do wód. O ile zatem pozwolenie wodnoprawne jest źródłem danych niezbędnych do ustalenia wysokości opłaty stałej, o tyle samo jego istnienie nie jest warunkiem wystarczającym do określenia tej opłaty. Sąd zwrócił również uwagę, że charakter opłat za usługi wodne jako daniny publicznej wymaga od organu stosowania wykładni prawa zawężającej ingerencję w uprawnienia jednostki i stosowania zasady rozstrzygania wątpliwości interpretacyjnych na korzyść strony (art. 7a § 1 k.p.a.), szczególnie w sytuacji, która zaistniała w niniejszej sprawie, gdzie dla organu podstawą do ustalenia opłaty stałej było pozwolenie wodnoprawne wydane w oparciu o przepisy nieobowiązującej już ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, które nie przewidywały opłat za odprowadzanie do wód - wód opadowych lub roztopowych za pomocą urządzeń kanalizacji deszczowej lub kanalizacji zbiorczej.