Dnia 23 stycznia 2019 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Anna Łuczaj Sędziowie: sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak sędzia del. WSA Piotr Korzeniowski (spr.) Protokolant: starszy asystent sędziego Hubert Sęczkowski po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2019 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej S. [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 19 października 2016 r. sygn. akt II SA/SZ 933/16 w sprawie ze skargi S. [...] na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] maja 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji ustalającej środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia 1. uchyla zaskarżony wyrok; 2. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] lutego 2016 r. [...]; 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] na rzecz S. [...] kwotę 800 (osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wyrokiem z 19 października 2016 r., sygn. akt II SA/Sz 933/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie (dalej: Sąd I instancji) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 19 października 2016 r. sprawy ze skargi S. [...] na "decyzję" Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] (dalej: SKO w [...]) z [...] maja 2016 r., nr [...], w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji ustalającej środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia, oddalił skargę.
Wyrok zapadł na tle następujących okoliczności sprawy:
Postanowieniem z [...] maja 2016 r., znak [...], SKO w [...], działając na podstawie art. 138 §1 pkt 1 w związku z art. 144 oraz art. 31 § 2 zdanie drugie w związku z art. 127 § 3 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 23), art. 1 i art. 2 ustawy z 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 1659), utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie SKO w [...] z [...] lutego 2016 r., znak: [...].
W uzasadnieniu postanowienia Kolegium wskazało, że zaskarżone postanowienie Kolegium wydane zostało na podstawie przepisów art. 31 § 2 k.p.a. W części wstępnej kwestionowanego postanowienia Kolegium uznało, że wniosek Stowarzyszenia o stwierdzenie nieważności decyzji środowiskowej Wójta Gminy [...] z [...] lutego 2007 r. Nr "[...]/2007", z powodu rażącego naruszenia prawa - przepisów ustawy z dnia 3 lutego 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej: u.u.i.ś.) - nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż przedmiotowa decyzja organu I instancji nie została wydana na podstawie wskazanej u.u.i.ś. Decyzja ta została wydana na podstawie obowiązujących w dacie jej wydania przepisów ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (p.o.ś.). Przepisy przejściowe zawarte w art. 153 u.u.i.ś. określały jednoznacznie, że do spraw wszczętych na podstawie ustawy p.o.ś., a niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie u.u.i.ś., stosuje się przepisy dotychczasowe, czyli ustawy p.o.ś.
Odnosząc się do zapisów § 7 i § 8 Statutu Stowarzyszenia, w części dotyczącej celów działania i sposobów ich realizacji, Kolegium wskazało, że celami Stowarzyszenia jest sfera zadań publicznych, uznana za działalność pożytku publicznego, obejmująca działania na rzecz ekologii, ochrony dziedzictwa przyrodniczego i zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego obywateli, w tym wspieranie i koordynowanie inicjatyw obywatelskich, zmierzających do realizacji konstytucyjnej zasady zrównoważonego ekorozwoju, poszukiwanie rozwiązań systemowych itp. Cele te realizowane są poprzez działalność wydawniczą, szkoleniową i instruktażową, inicjowanie i popieranie działań obywatelskich do stosowania nowoczesnych technik ochrony środowiska, gromadzenie informacji z zakresu ochrony środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego obywateli itp. Kolegium stwierdziło, że ww. zapisy Statutu Stowarzyszenia są ogólnikowe i nasuwają uzasadnione wątpliwości co do powiązania działalności Stowarzyszenia z przedmiotem żądania tj. wszczęcia z urzędu postępowania "nieważnościowego" (nadzwyczajnego), z celami statutowymi. Stowarzyszenie żądając wszczęcia z urzędu postępowania nadzwyczajnego nie wykazało zatem interesu społecznego, gdyż wskazało tylko na ogólną ochronę walorów dziedzictwa przyrodniczego i zapewnienia bezpieczeństwa ekologicznego obywateli, nie wskazując zarazem: jakie to walory uznaje się za godne ochrony oraz które obiekty przyrodnicze są zagrożone planowaną inwestycją; jakie mogą być realne źródła tych zagrożeń; z jakich powodów zagrożony jest interes ogólny mieszkańców regionu, którego dotyczy planowana inwestycja z punktu widzenia zagadnień ochrony środowiska i ekologii.