Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maria Czapska - Górnikiewicz Sędziowie sędzia NSA Jerzy Solarski. /spr./ sędzia NSA Bożena Walentynowicz Protokolant Marcin Sikorski po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej "[...]" Spółka z o.o. w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 17 listopada 2006 r., sygn. akt II SA/Kr 834/03 w sprawie ze skargi "[...]" Spółka z o.o. w W. na decyzję Wojewody M. z dnia [...] marca 2003 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego oddala skargę kasacyjną
Wyrokiem z dnia 17 listopada 2006r. sygn akt II SA/Kr 834/03 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie (zwany dalej WSA lub Sądem I instancji), po rozpoznaniu sprawy ze skargi "[...]" Spółki z o.o. we W. (zwanej dalej Spółką) na decyzję Wojewody M. z dnia [...] marca 2003 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego - skargę oddalił.
Wyrok zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych: Zastępca Burmistrza Miasta i Gminy w W. decyzją z dnia [...] września 2002 r. nr [...] zatwierdził projekt budowlany i udzielił Spółdzielni Mieszkaniowej w W. pozwolenia na budowę kontenerowej kotłowni gazowej, kontenera ocieplanego na dwa kotły gazowe - wodne niskoparametrowe, z niezbędnymi przyłączeniami na działce nr [...] przy ul. [...] w W. Odwołanie od tej decyzji wniosła Spółka i zarzuciła, że inwestor nie wykazał prawa do dysponowania przedmiotową nieruchomością na cele budowlane, gdyż jedynym dysponentem terenu jest Spółka, na podstawie umowy dzierżawy. Wojewoda M. w oparciu o art. 138 § 1 pkt 3 w zw. z art., 104 i art. 105 § 1 kpa oraz art. 80 ust. 1 pkt 2, art. 81 ust. 1 pkt 2 i art. 82 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 106, poz. 1126 ze zm.), umorzył postępowanie odwoławcze, ponieważ odwołanie nie pochodziło od strony, w rozumieniu art. 28 kpa. Wieczystym użytkownikiem terenu jest Spółdzielnia Mieszkaniowa w W., a odwołanie wniósł dzierżawca kotłowni osiedlowej znajdującej się na działce oznaczonej nr [...]. Umowa dzierżawy została zawarta w dniu [...] czerwca 1999r. pomiędzy "[...]" Sp. z o.o. a Spółdzielnią Mieszkaniową i jest skuteczna wyłącznie między jej stronami, nie wywołuje skutków prawnych wobec osób trzecich. Umowa ta nie powoduje powstania po stronie dzierżawcy interesu prawnego uzasadniającego udział w charakterze strony w postępowaniu w przedmiocie pozwolenia na budowę dla wydzierżawiającego. Organ odwoławczy wskazał też na wyrok Sądu Okręgowego we W. z dnia [...], sygn. akt [...] stwierdzający między innymi nieważność wyżej wymienionej umowy dzierżawy i zaznaczył, że decyzja o pozwoleniu na budowę została w całości wykonana, a inwestor uzyskał pozwolenie na użytkowanie kotłowni.
W skardze na tą decyzję Spółka zarzuciła naruszenie art. 28 kpa oraz art. 5 ust. 1 pkt 6 Prawa budowlanego przez jego niewłaściwe zastosowanie, a także naruszenie art. 7, 77 § 1, 80 i 107 § 1 i 3 kpa, jak również art. 105 § 1 kpa przez jego niewłaściwe zastosowanie i umorzenie postępowania odwoławczego w sytuacji, gdy okoliczności sprawy nie uzasadniały takiego rozstrzygnięcia.
W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie.
Opisanym na wstępie wyrokiem WSA oddalając skargę wskazał, że przedmiotem oceny jest decyzja Wojewody M. umarzająca postępowanie odwoławcze z odwołania "[...]" Sp. z o.o z siedzibą we W. od decyzji Burmistrza Miasta i Gminy w W. z dnia [...].09.2002r. znak [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia Spółdzielni Mieszkaniowej w W. pozwolenia na budowę, pod kątem zasadności odmowy przyznania skarżącej Spółce przymiotu strony w tym postępowaniu. Przy takiej treści zaskarżonej decyzji poza zakresem oceny pozostają zarzuty skargi odnoszące się do merytorycznych kwestii związanych z wydanym pozwoleniem na budowę. Wobec tego kontrola sądowa sprowadza się do odpowiedzi na pytanie czy wnosząca skargę Spółka, jako dzierżawca nieruchomości (której dotyczy projektowana inwestycja), posiada interes prawny uprawniający ją do udziału w postępowaniu administracyjnym zmierzającym do wydania pozwolenia na budowę i zatwierdzenia projektu budowlanego. Podzielając stanowisko organu odwoławczego Sąd stwierdził, że skarżąca Spółka nie wykazała interesu prawnego uzasadniającego jej udział jako strony w postępowaniu o pozwolenia na budowę dla wydzierżawiającego - Spółdzielni Mieszkaniowej w W. Zgodnie z orzecznictwem NSA status strony postępowania administracyjnego wynika z przepisów prawa materialnego ustanawiającego prawa lub obowiązki, stroną jest ten, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. W prawie publicznym interes prawny wynika z normy prawa materialnego, a umowa dzierżawy nieruchomości jest stosunkiem zobowiązaniowym, nie daje podstaw do poszukiwania w niej normy prawa materialnego upoważniającej do występowania w obrocie publicznym. Umowa ta nie daje podstaw do występowania przed organami w przedmiocie wydawania nakazów czy zakazów, które organy administracji publicznej mogą kierować jedynie do podmiotów zobowiązanych. Nie do przyjęcia byłby pogląd odmienny, gdyż oznaczałby, że stroną postępowania z zakresu Prawa budowlanego może być np. posiadający nieruchomość w ramach zawartej umowy krótkotrwałego użyczenia względnie innego stosunku zobowiązaniowego. Sąd zaznaczył też, że jeśli wynik postępowania w przedmiotowej sprawie będzie rzutować na wzajemne relacje między stronami umowy dzierżawy, to w takim przypadku można mówić jedynie o interesie faktycznym, a nie prawnym.