Dnia 7 grudnia 2021 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jacek Chlebny (spr.) sędzia NSA Zofia Flasińska sędzia del. WSA Mirosław Gdesz po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2021 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej C. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 listopada 2020 r. sygn. akt IV SA/Wa 2790/19 w sprawie ze skargi C. K. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] września 2019 r. znak [...] w przedmiocie odmowy wydania polskiego paszportu 1. uchyla zaskarżony wyrok i zaskarżoną decyzję; 2. zasądza od Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na rzecz C. K. kwotę 1237 (jeden tysiąc dwieście trzydzieści siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Zaskarżonym wyrokiem z 27 listopada 2020 r., sygn. akt IV SA/Wa 2790/19, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę C. K. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z [...] września 2019 r. w przedmiocie odmowy wydania polskiego paszportu.
Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
W dniu [...] lipca 2018 r. C. K. (dalej: skarżąca lub strona) wystąpiła do Konsula Rzeczypospolitej Polskiej w T. (dalej: Konsul lub organ pierwszej instancji) o wydanie paszportu. Do wniosku dołączyła kolorową fotografię, odpis zupełny polskiego aktu urodzenia, decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z [...] listopada 2016 r. potwierdzającą posiadanie obywatelstwa polskiego oraz okazała paszport [...] nr [...].
W związku ze stwierdzonymi rozbieżnościami w zakresie oznaczenia płci wnioskującej, pismem z [...] lipca 2018 r. organ pierwszej instancji wezwał stronę do przedłożenia odpisu skróconego lub zupełnego aktu urodzenia odzwierciedlającego stan faktyczny w zakresie płci. Wezwanie zostało doręczone [...] lipca 2019 r.
Pismem datowanym na dzień [...] listopada 2018 r. pełnomocnik strony wezwał Konsula do realizacji wniosku paszportowego, wskazując że wniosek paszportowy nie będzie uzupełniany o dodatkowe dokumenty, bowiem z treści decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z [...] listopada 2016 r. wynika, że C. K. dokonała zmiany płci z męskiej na żeńską, co skutecznie wyjaśnia wątpliwości w zakresie jej tożsamości. Zdaniem pełnomocnika okoliczność zmiany płci nie stanowiła przeszkody do potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego, ani do dokonania przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego administracyjnej zmiany jej imienia.
W dniu [...] listopada 2018 r. do Konsula wpłynęło ponaglenie złożone w trybie art. 37 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096, dalej: "k.p.a."). Postępowanie w zakresie bezczynności zostało zakończone prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2019 r. (sygn. akt IV SAB/Wa 49/19), w którym zobowiązano Konsula do rozpoznania wniosku skarżącej o wydanie polskiego paszportu, w terminie trzydziestu dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy.
Decyzją z [...] lipca 2019 r. Konsul Rzeczypospolitej Polskiej w T. odmówił skarżącej wydania paszportu. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ pierwszej instancji wskazał, że ze względu na fakt, iż dane dotyczące tożsamości strony zawarte w akcie urodzenia pozostają w sprzeczności z danymi dotyczącymi tożsamości strony wynikającymi z innych przedłożonych przez nią dokumentów, w szczególności dokumentu tożsamości ([...] paszportu), wystąpiły przesłanki uzasadniające odmowę wydania paszportu.
Decyzją z [...] września 2019 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji (dalej: MSWiA, Minister lub organ drugiej instancji), po rozpatrzeniu odwołania skarżącej, utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Organ drugiej instancji wskazał, że w toku prowadzonego postępowania Konsul ustalił, że płeć strony zgodnie z okazanym paszportem [...] oraz decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji została określona jako żeńska, natomiast w odpisie polskiego aktu urodzenia jako męska. Skarżąca we wniosku paszportowym, jako swoją płeć, zaznaczyła: "kobieta". Minister zaznaczył, że na mocy obowiązujących przepisów każdy obywatel polski ma prawo do otrzymania paszportu, a pozbawienie lub ograniczenie tego prawa może nastąpić wyłącznie w przypadkach przewidzianych w ustawie (art. 3 ustawy o dokumentach paszportowych). Zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 2010 r. w sprawie dokumentów paszportowych (Dz. U. Nr 152, poz. 1026 ze zm., dalej "rozporządzenie w sprawie dokumentów paszportowych"), osoba ubiegająca się o wydanie paszportu składa m.in.: wypełniony wniosek o wydanie paszportu, dowód uiszczenia opłaty, a także kolorową fotografię spełniającą wymagania określone w tym przepisie. Osoba nieposiadająca numeru PESEL zobowiązana jest dodatkowo do złożenia odpisu skróconego lub zupełnego polskiego aktu urodzenia, a osoba zmieniająca nazwisko w wyniku zawarcia związku małżeńskiego za granicą do złożenia odpisu skróconego lub zupełnego aktu małżeństwa. Podczas przyjmowania wniosku o wydanie paszportu, organ paszportowy zobowiązany jest do ustalenia tożsamości i obywatelstwa osoby, od której przyjmuje wniosek. W przypadku osoby, która nie posiada ważnego dokumentu paszportowego i nie ma obowiązku posiadania dowodu osobistego, tożsamość i obywatelstwo polskie organ ustala na podstawie danych zawartych w dostępnych ewidencjach, a tożsamość może także potwierdzić na podstawie innych dokumentów zawierających fotografię. Organ drugiej instancji wskazał, że zgodnie z § 5 rozporządzenia w sprawie dokumentów paszportowych, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, jeżeli dane zawarte w przedłożonych dokumentach, lub dane zawarte w dostępnych ewidencjach budzą wątpliwości co do tożsamości lub obywatelstwa osoby ubiegającej się o paszport, albo w dostępnych dokumentach i ewidencjach występują rozbieżności w danych, organ paszportowy może żądać przedłożenia w szczególności odpisów skróconych lub zupełnych polskich aktów stanu cywilnego lub dokumentu potwierdzającego posiadanie obywatelstwa polskiego przez osobę ubiegającą się o dokument paszportowy.