Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Barbara Adamiak (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak Sędzia del. WSA Agnieszka Wilczewska-Rzepecka Protokolant: starszy inspektor sądowy E. M. po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2019 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej M. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 17 października 2016 r. sygn. akt IV SA/Gl 296/16 w sprawie ze skargi M. D. na decyzję Ś. Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia 10 lutego 2016 r. nr ... w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej za wprowadzenie do obrotu środków zastępczych oddala skargę kasacyjną.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 października 2016 r. sygn. akt IV SA/Gl 296/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę M. D. na decyzję S. Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia 10 lutego 2016 r. nr ... w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej za wprowadzenie do obrotu środków zastępczych.
W motywach rozstrzygnięcia Sąd pierwszej instancji wskazał, że zaskarżoną decyzją S. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny utrzymał w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w R. z dnia 25 listopada 2015 r., którą na podstawie art. 52a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 124 ze zm.) organ wymierzył skarżącemu karę pieniężną w wysokości 20 000 zł, za wprowadzenie do obrotu środków zastępczych w okresie od listopada 2014 r. do października 2015 r. w sklepach mieszczących się w R. przy ul. G. ... oraz w Z. przy ul. B. ...
Rozpoznając sprawę Sąd wywiódł, że w razie ustalenia, że wytworzono lub wprowadzono do obrotu na terytorium RP środek zastępczy określony w art. 4 pkt 27 u.p.n. organ inspekcji sanitarnej obowiązany jest nałożyć administracyjną karę pieniężną w wysokości uwzględniającej w szczególności ilość wytworzonego lub wprowadzonego do obrotu środka zastępczego (art. 52a ust. 3). Sąd nie zgodził się z twierdzeniem strony skarżącej, że na gruncie postanowień art. 52a ust. 1-3 u.p.n. pojęcie "wprowadzania do obrotu" środków zastępczych, o którym mowa w art. 4 pkt 34 u.p.n. oznacza udostępnianie ich odpłatnie lub nieodpłatnie tylko osobom trzecim, które nie są konsumentami tych środków.
Sąd podniósł, że ustawodawca w art. 52a ust. 1-3 u.p.n. wyraźnie wskazuje, że odpowiedzialności administracyjnej podlega, kto wprowadza do obrotu środek zastępczy (tzw. "dopalacz"). Organ inspekcji sanitarnej prowadząc postępowanie w celu wymierzenia kary pieniężnej, ustala i ocenia, czy doszło do "wprowadzenia do obrotu", czyli do udostępnienia w jakiejkolwiek formie i jakimkolwiek celu, osobie trzeciej odpłatnie lub nieodpłatnie, środka zastępczego.
Zdaniem Sądu ocena w ramach odpowiedzialności administracyjnej podmiotu, który wprowadza do obrotu środki zastępcze, w oparciu o reguły i zasady prawa karnego, jest nie do pogodzenia z ratio legis nowelizacji ustawy z 2010 r. Sąd argumentował, że niewątpliwie wykładnia postanowień art. 52a ust. 1-3 u.p.n. powinna uwzględniać cel wprowadzenia tej regulacji oraz jej miejsce w systematyce ustawy, a także związek normatywny z postanowieniami art. 44b i 44c u.p.n. W konsekwencji w procesie ustalania treści normatywnej art. 52a u.p.n., nie powinno się odwoływać do poglądów doktryny i judykatury ukształtowanych na gruncie przepisów karnych zawartych w rozdziale 7 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, a zwłaszcza tych ukształtowanych przed wejściem w życie noweli ustawy z dnia 8 października 2010 r., ponieważ ugruntowały się one na tle innego reżimu normatywnego, penalizującego wprowadzanie do obrotu środków odurzających, substancji psychotropowych lub słomy makowej, czyli narkotyków. Z tej racji nie ma także zastosowania zasada interpretacyjna wykluczająca na gruncie jednego aktu prawnego nadawanie takim samym wyrażeniom odmiennego znaczenia. W przekonaniu składu orzekającego wyraźne rozdzielenie przez ustawodawcę części karnej ustawy regulującej zagadnienia związane z popełnianiem przestępstw (z wyłączeniem regulacji odnoszących się do środków zastępczych) od części odnoszącej się do kary administracyjnej, dotyczącej środków zastępczych pozwala na zastosowanie systemowej wykładni dopuszczającej nadanie wyrażeniu "wprowadzanie do obrotu" odmiennego znaczenia, w przypadku stosowania kary administracyjnej, a innego znaczenia, w przypadku stosowania przepisów karnych.