Sprawa ze skargi na uchwałę Rady Gminy Siepraw w przedmiocie wysokości udziału finansowego w kosztach budowy kanalizacji
Sentencja

Dnia 5 lipca 2011 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jerzy Stelmasiak Sędziowie sędzia NSA Małgorzata Stahl sędzia del. NSA Tomasz Zbrojewski (spr.) Protokolant asystent sędziego Tomasz Godlewski po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2011 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Rady Gminy Siepraw od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 16 listopada 2010 roku sygn. akt II SA/Kr 994/10 w sprawie ze skargi Prokuratora Rejonowego w Myślenicach na uchwałę Rady Gminy Siepraw z dnia 22 kwietnia 1999 roku nr VIII/61/99 w przedmiocie wysokości udziału finansowego w kosztach budowy kanalizacji oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie strona 1/6

II OSK 673/11

U Z A S A D N I E N I E

Wyrokiem z dnia 16 listopada 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, po rozpoznaniu skargi wniesionej przez Prokuratora Rejonowego w Myślenicach, stwierdził nieważność § 1 uchwały Rady Gminy Siepraw z dnia 22 kwietnia 1999 r. w przedmiocie wysokości udziału finansowego w kosztach budowy kanalizacji.

W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji przyjął następujące okoliczności faktyczne i prawne:

W dniu 22 kwietnia 1999 r. Rada Gminy w Sieprawiu podjęła uchwałę Nr VIII/61/99 w sprawie wysokości udziału finansowego osób fizycznych i prawnych w kosztach budowy kanalizacji w Zakliczynie. W § 1 przedmiotowej uchwały ustalono, że w inwestycji budowy gminnej sieci kanalizacji we wsi Zakliczyn udział finansowy osób fizycznych i prawnych przystępujących w drodze umów cywilnoprawnych z Zarządem Gminy Siepraw do partycypacji w kosztach tej inwestycji w ramach czynu społecznego wynosi 1500 zł.

Pismem z dnia 5 lipca 2010 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej w Myślenicach, działając w oparciu o art. 8, art. 52 § 1, 53 § 3, art. 54 § 1 i art. 57 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na § 1 powyższej uchwały. Zarzucił przedmiotowej uchwale naruszenie art. 7 ust. 1 pkt 3 oraz art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym i wniósł o stwierdzenie jej nieważności w zaskarżonej części.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że zaskarżona uchwała została podjęta na podstawie art. 7 i art. 18 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, podczas gdy przepisy te nie mogą stanowić podstawy do nałożenia obowiązku ponoszenia opłat za podłączenie do gminnych sieci kanalizacyjnych. W ocenie Prokuratora Rejonowego zaskarżona uchwała jest aktem prawa miejscowego, gdyż nosi znamiona tego rodzaju aktu prawnego, tzn. posiada cechy ogólności, generalności, abstrakcyjności. Określa adresata - poprzez wskazanie jego cech nie wymieniając go z nazwy, dyspozycja określa postępowanie adresata i ma zastosowanie do wielu powtarzalnych okoliczności, stanowi podstawę do obliczenia i ustalenia wysokości opłaty za każdorazowe podłączenie się do sieci kanalizacji sanitarnej. W polskim systemie prawnym żaden przepis nie daje gminie uprawnień do ogólnego wprowadzania opłat w drodze regulacji prawnych powszechnie obowiązujących. Przepis art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym określa jedynie własne zadania gminy obejmujące sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną, itp. Prokurator podniósł, że ustalone zakwestionowaną uchwałą opłaty mają cechy jednostronnie nałożonej na obywateli daniny publicznej. Tymczasem w okresie uchwalania przedmiotowej uchwały nie było przepisów ustawowych, które upoważniałyby gminę do wprowadzenia takich opłat.

W odpowiedzi na skargę Rada Gminy w Sieprawiu wniosła o jej oddalenie, wyjaśniając, że zaskarżona uchwała nie jest aktem prawa miejscowego, co wynika z brzmienia uchwały i jej podstawy prawnej. Została podjęta na wniosek Zarządu Gminy, który nie chciał w tej sprawie decydować bez akceptacji Rady. W podstawie prawnej uchwały powołany jest art. 7 i 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, a w przepisach końcowych stwierdza się, że wchodzi ona w życie z dniem podjęcia. Uchwała w § 1 stanowi o partycypacji osób fizycznych i prawnych w kosztach budowy kanalizacji budowanej w ramach czynów społecznych. Na gruncie obowiązujących wówczas przepisów przy realizacji inwestycji w ramach czynów społecznych władze Gminy zawierały porozumienia z komitetami. Uchwała wytyczała kierunki działania Zarządu Gminy w sprawie umów, jakie miały zawierać komitety kanalizacyjne z Zarządem Gminy Siepraw. Uchwała nie posiadała cech ogólności i faktycznie była skierowana do Zarządu Gminy. Jedynie jej redakcja może sugerować, że jej adresatem były osoby uczestniczące w czynie społecznym. Uchwała wyraźnie stwierdza, że uczestnictwo w kosztach odbywać się będzie na podstawie umów cywilno-prawnych. Dodatkowo Rada Gminy wyjaśniła, że w chwili podjęcia uchwały budowa kanalizacji w Gminie dopiero rozpoczynała się. Działały powstałe wcześniej komitety wodno - kanalizacyjne, ponieważ w gminie odczuwano od wielu lat braki wody. Gmina szukała środków na dofinansowanie inwestycji, ale warunkiem otrzymania jakiejkolwiek dotacji czy preferencyjnej pożyczki było osiągnięcie efektu ekologicznego, którym było podłączenie zamieszkałego budynku do sieci kanalizacyjnej. Gmina budowała wówczas sieć z przyłączami do domów i wykonywała inwentaryzacje sieci i przyłączy. W ten sposób można było zapewnić efekt ekologiczny w krótkim czasie. Gmina zawierała umowy z właścicielami budynków o partycypacji w budowie kanalizacji, w których gwarantowano wykonanie przyłącza. Umowy początkowo opiewały na kwoty podane w uchwale z dnia 22 kwietnia 1999 r. jednak później mieszkańcy Zakliczyna zaproponowali inny sposób uczestniczenia w czynie społecznym, tj. każdy płacił za swoje przyłącze, według kosztów jakie Gmina poniosła przy budowie przyłącza. Gmina podejmowała inwestycje w porozumieniu z mieszkańcami. Gdyby nie środki mieszkańców, inwestycji nie byłoby do tej pory lub wykonany byłby niewielki jej odcinek. Organ nadmienił, że Rada Gminy nigdy nie podjęła uchwały o opłacie adiacenckiej, ponieważ większość mieszkańców uczestniczyła w czynie społecznym w realizacji inwestycji.

Strona 1/6