Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wiesław Kisiel Sędziowie Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędzia del. NSA Andrzej Irla Protokolant Renata Sapieha po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej S. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 29 października 2008 r. sygn. akt II SA/Ke 517/08 w sprawie ze skargi S. K. na decyzję Wojewody Świętokrzyskiego z dnia [...] września 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy ustalenia pisowni nazwiska w aktach stanu cywilnego oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach wyrokiem z 29 października 2008 r., sygn. akt II SA/Ke 517/08 oddalił skargę S. K. na decyzję Wojewody Świętokrzyskiego z [...] września 2008 r. w sprawie odmowy ustalenia pisowni nazwiska w aktach stanu cywilnego. W uzasadnieniu wskazał, że stan faktyczny ustalony przez organy obu instancji znajduje potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym. Wyrażane w sprawie wątpliwości dotyczyły natomiast wykładni przepisów prawa, w szczególności ustawy z 15 listopada 1956 r. o zmianie imion i nazwisk (Dz. U. z 2005 r. Nr 233, poz. 1992 ze zm.).
Przepisy powołanej ustawy regulują przede wszystkim zasady zmiany nazwisk i imion obywateli polskich. Wyraża to przepis art. 1 ust. 1, w myśl którego zmiana imienia lub nazwiska obywatela polskiego na inne wskazane przez niego imię lub nazwisko może nastąpić na jego wniosek na zasadach określonych w przepisach ustawy. Wola obywatela polskiego, co do zmiany jego nazwiska nie stanowi przesłanki samodzielnej i wystarczającej, jeśli nie jest ona poparta ważnymi względami w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy. Przepis ten w swym ust. 2 przykładowo wymienia cztery wypadki tzw. ważnych względów uzasadniających zmianę nazwiska - trzy określone w punktach 1-3 oraz nieoznaczony numeracją wypadek czwarty - używania przez wiele lat innego nazwiska. Ustawa wskazuje zarazem (art. 3) sytuacje, w których wniosek o zmianę nazwiska nie może zostać uwzględniony.
Ustawa reguluje także kwestię ustalenia pisowni lub brzmienia imienia i nazwiska. Przepis art. 10 ust. 1 stanowi, że w razie wątpliwości pisownię lub brzmienie imienia i nazwiska ustala starosta na wniosek strony, przy czym z mocy ust. 2 przepis ust. 1 ma odpowiednie zastosowanie także w przypadku dostosowania pisowni imion i nazwisk do zasad pisowni polskiej, zgodnie z fonetycznym brzmieniem. W tych przypadkach inicjatywa ustalania pisowni lub brzmienia nazwiska albo imienia należy do strony, a nie do organu administracji publicznej. Wyjątkowo - w myśl ust. 3, ustalenie pisowni określone w ust. 2 może nastąpić również z urzędu, jeżeli imię lub nazwisko ma brzmienie polskie. Wynika z tego, że art. 10 ust. 1 i 2 mają zastosowanie do pisowni lub brzmienia nazwiska (imienia) niepolskiego. Przede wszystkim jednak podkreślić należy, iż ustalenie pisowni lub brzmienia imienia albo nazwiska oparte jest na przesłance "wątpliwości", co do pisowni lub brzmienia nazwiska. Jest to zatem przesłanka odmienna od szeroko ujętej przesłanki ważnych względów jako podstawy zmiany imienia lub nazwiska. Oddanie wniosku o ustalenie pisowni lub brzmienia imienia i nazwiska inicjatywie strony oznacza zarazem, iż - z zastrzeżeniem wyjątku określonego w art. 10 ust. 3 - przesłanka wątpliwości, co do pisowni lub brzmienia nazwiska ma powstać u strony, która składa taki wniosek. Natomiast w przypadkach, o jakich mowa w art. 10 ust. 3 ustawy o zmianie imion i nazwisk, wątpliwość co do pisowni musi istnieć również po stronie organu.
Od zmiany imienia lub nazwiska oraz ustalenia ich pisowni należy odróżnić ustalanie niezgodności z prawdą aktów stanu cywilnego, która to niezgodność może dotyczyć również imienia lub nazwiska. Temu celowi służą przepisy ustawy z 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego zwanej dalej a.s.c. (Dz. U. Nr 36, poz. 180 ze zm.), gdzie w art. 28 - 36 uregulowane zostały poszczególne rodzaje sprostowań aktów stanu cywilnego: a) sprostowanie małe, b) sprostowanie, dla którego właściwa jest droga sprostowania sądowego i