Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Włodzimierz Ryms /spr./ Sędziowie sędzia NSA Jacek Chlebny sędzia NSA Stanisław Nowakowski Protokolant Marcin Sikorski po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej A.Y. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 stycznia 2008 r. sygn. akt IV SA/Wa 2417/07 w sprawie ze skargi A.Y. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] października 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego oddala skargę kasacyjną
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 23 stycznia 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę A.Y. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] października 2007 r. w przedmiocie stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego.
W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
A.Y. (poprzednio A.J.) wystąpił do Wojewody Mazowieckiego z wnioskiem o stwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego wskazując, że urodził się w dniu 12 grudnia 1910 r. w miejscowości B., jako syn S. i C. Ostatnio w Polsce zamieszkiwał w miejscowości B. (brak dokładnego adresu), skąd w 1924 r. wyjechał na pobyt stały do Palestyny, uzyskując z dniem 15 maja 1948 r. obywatelstwo państwa Izrael. Skarżący nie pamięta na podstawie jakich dokumentów opuścił Polskę.
Wojewoda Mazowiecki decyzją z dnia [...] lutego 2006 r. odmówił stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego przez A.Y. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z dnia [...] października 2007 r. utrzymał w mocy decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] lutego 2006 r. odmawiającą stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego, w uzasadnieniu wskazując, że w dacie urodzenia skarżącego w 1910 r. nie istniało niepodległe Państwo Polskie, a brak polskich dokumentów poddaje w wątpliwość fakt, na jakiej podstawie Polska została wpisana jako miejsce urodzenia w dokumentach izraelskich. W toku postępowania nie odnaleziono żadnych dokumentów mogących potwierdzić zamieszkanie A.Y. na terytorium Polski oraz posiadanie przez niego obywatelstwa polskiego. Urząd Stanu Cywilnego m. st. Warszawy, Wydział Ksiąg Zabużańskich nie posiada żadnych ksiąg metrykalnych z miejscowości B. Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie również nie posiada dokumentów dotyczących A.Y. Ponadto nieznane są dokumenty na podstawie których skarżący opuścił Polskę. Z uwagi na to, że brak jest dowodów potwierdzających zaistnienie faktów świadczących o nabyciu przez skarżącego obywatelstwa polskiego na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 5, poz. 10 ze zm.) oraz późniejszych ustaw: z dnia 8 stycznia 1951 r. o obywatelstwie polskim oraz z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim, należało odmówić stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego przez skarżącego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, oddalając skargę, podzielił stanowisko organów, iż brak jest dowodów wskazujących, że skarżący nabył obywatelstwo polskie. Skarżący urodził się w 1910 r. w B., które znajdowały się pod zaborem rosyjskim w granicach Cesarstwa Rosyjskiego. Zatem, w ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, z faktu urodzenia w B. w 1910 r. nie można wywodzić, iż skarżący nabył obywatelstwo polskie. Zgodnie z art. 3 Traktatu Pokojowego między głównymi Mocarstwami Sprzymierzonymi i Stowarzyszonymi a Polską podpisanego w Wersalu 28 czerwca 1919 r. (Dz. U. z 1920, Nr 110, poz. 728) obywatelstwo polskie nabywało się z mocy samego prawa, jeżeli w dniu 1 stycznia 1920 r. posiadało się stałe zamieszkanie na obszarze Państwa Polskiego. Sposób nabycia obywatelstwa polskiego z mocy samego prawa przewidziany w art. 3 Traktatu Pokojowego znalazł potwierdzenie w art. 2 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego. Miasto B. znajdowało się na terenach, które zostały przyłączone do Polski dopiero na mocy Traktatu Pokojowego podpisanego w Rydze w dniu 18 marca 1921 r. między Polską, Rosją i Ukrainą (Dz. U. Nr 49, poz. 300). Zakładając, że skarżący urodził się 12 grudnia 1910 r. w B. i zamieszkiwał tam do 1924 r., to z chwilą, kiedy w 1921 r. miasto B. znalazło się w granicach Polski, mógł nabyć obywatelstwo polskie na podstawie obowiązującej ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego z samego faktu osiedlenia się na obszarze Państwa Polskiego. Jednakże ojciec, małoletniego wówczas skarżącego, mógł w oparciu o art. VI ust. 1 Traktatu Pokojowego podpisanego w Rydze w dniu 18 marca 1921 r. dokonać wyboru obywatelstwa rosyjskiego lub ukraińskiego, który to wybór rozciągałby się na małoletniego skarżącego. W aktach administracyjnych brak jest dokumentów sprzed 1921 r., jak również dokumentów polskich, potwierdzających bezpośrednio lub świadczących pośrednio o nabyciu przez skarżącego obywatelstwa polskiego na podstawie ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził zatem, że wpisanie w dokumentach izraelskich Polski jako miejsca urodzenia skarżącego nie jest wystarczające do stwierdzenia, że posiada on obywatelstwo polskie. Fakt posiadania obywatelstwa polskiego musi wynikać bezpośrednio lub pośrednio z dokumentów pochodzących z okresu nabycia obywatelstwa lub z okresu wcześniejszego, od polskich organów. Inne dokumenty, czy też inne dowody mogą jedynie być uzupełnieniem materiału dowodowego.