1. Pomimo kategorycznego sformułowania przepisów art. 17 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów /Dz.U. nr 11 poz. 80, art. 20 jednolitego tekstu - Dz.U. 1989 nr 58 poz. 349/ nie wynika z nich, aby dane ewidencyjne - bez możliwości jakiejkolwiek zmiany - miały w toku postępowania scaleniowego charakter wiążący. Aktualizacja ewidencji jest konieczna w każdym przypadku, gdy zachodzi potrzeba prawidłowego określenia uczestników scalenia gruntów zgodnie ze stanem faktycznym.
2. Grunty "przeznaczone na cele specjalne" /art. 2 ust. 2 cytowanej ustawy/ to także grunty przeznaczone pod cmentarze grzebalne, przy czym określenie "przeznaczone" należy odnieść zarówno do gruntów dopiero przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego terenu pod urządzenie cmentarza, jak i takich, na których już znajdują się cmentarze grzebalne.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Biskupa Prawosławnego (...) na decyzję Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 15 grudnia 1993 r. w przedmiocie scalenia gruntów i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji, a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej na rzecz skarżącego dziesięć złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Naczelnik Gminy S., działając na podstawie ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów /Dz.U. nr 11 poz. 80/, decyzją z dnia 18 października 1985 r. zatwierdził scalenie gruntów we wsi J. na obszarze 1493,94 ha. W wyniku tego postępowania dla Klasztoru Prawosławnego za posiadane grunty o powierzchni 11,09 ha i wartości 459,65 jednostek szacunkowych wydzielono ekwiwalent o powierzchni 10,63 ha i wartości 460,85 jednostek szacunkowych. Do obszaru scalenia włączono także grunty posiadane przez Parafię Rzymskokatolicką, w wyniku czego Parafii wydzielono ekwiwalent o powierzchni 7,92 ha, składający się z 6 działek ewidencyjnych oznaczonych numerami 435, 417, 418, 375, 373 i 461.
Przedmiotem sporu pomiędzy Klasztorem a Parafią stały się dwie działki gruntu nr 417 i 418, o łącznej powierzchni 1,38 ha, oznaczone nowym numerem 273. Działki te stanowią cmentarz grzebalny dla społeczności wyznania katolickiego i prawosławnego. Pierwszego scalenia gruntów wsi J. dokonano w 1938 r. i wtedy sporne grunty zostały wykazane jako wspólne grunty wsi J., oznaczone jako działka nr 140 o powierzchni 1,4607 ha. Grunty te zostały sklasyfikowane jako orne o powierzchni 1,0146 ha, jako cmentarz o powierzchni 3652 m2 i jako drogi o powierzchni 561 m2.
W okresie powojennym Państwowe Biuro Notarialne w B.P. postanowieniem z dnia 19 stycznia 1982 r. urządziło zbiór dokumentów dla gruntów Parafii o powierzchni 7,92 ha, w tym i spornej działki nr 273, wpisując Parafię jako właściciela. Zbiór dokumentów założono na podstawie wyciągu z rejestru gruntów z dnia 13 stycznia 1982 r., sporządzonego na podstawie rejestru scaleniowego z 1938 r. i aktualizacji tego rejestru dokonanej w 1959 r. Dla nieruchomości tej założono dnia 27 maja 1982 r. księgę wieczystą. W rezultacie tych zdarzeń wprowadzono zmiany w ewidencji gruntów przez wpisanie Parafii jako właściciela działek nr 417 i 418. Ten stan został przyjęty za podstawę do przeprowadzenia scalenia gruntów we wsi J., zakończonego wymienioną decyzją z dnia 18 października 1985 r.
Biskup Prawosławny (...) w lipcu 1993 r. wystąpił o stwierdzenie nieważności tej decyzji, zarzucając, iż została ona wydana z rażącym naruszeniem prawa przez to, że Parafia w toku scalenia bezpodstawnie została potraktowana jako właścicielka gruntów; również notariusz niesłusznie wpisał Parafię jako właściciela do księgi wieczystej. Posiadaczami tych gruntów były i są parafie: Prawosławna i Rzymskokatolicka, a nie tylko ta ostatnia. Ponadto zaznaczono, że postępowanie scaleniowe przeprowadzono nie powiadamiając Parafii Prawosławnej, przez co uniemożliwiono jej obronę praw. O dokonanym scaleniu Parafia dowiedziała się dopiero w postępowaniu regulacyjnym przed Komisją Majątkową.
Wojewoda (...) decyzją z dnia 24 sierpnia 1993 r. odmówił stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu swej decyzji organ ten stwierdził, że jako podstawę do scalenia przyjęto stan gruntów ujawniony w ewidencji w okresie poprzedzającym, tj. w 1982 r., co jest zgodne z art. 17 /art. 20 jednolitego tekstu/ powołanej ustawy. Ponadto stwierdzono, że przedstawiciel Klasztoru Prawosławnego z własnej winy nie uczestniczył w postępowaniu scaleniowym.