1. Wykonywanie zawodu adwokata indywidualnie poprzez spółki lub spółdzielnie z udziałem adwokatów na podstawie art. 24 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej /Dz.U. nr 41 poz. 324 ze zm./ nie wymaga zezwolenia organów samorządu adwokackiego. Takiego warunku nie przewiduje nie tylko cytowana ustawa, ale także ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze /Dz.U. nr 16 poz. 124 ze zm./.
2. Oznaczenie podmiotu gospodarczego, który prowadzi na podstawie art. 24 ustawy o działalności gospodarczej działalność w zakresie obsługi prawnej podmiotów gospodarczych, może zawierać słowo "adwokaci".
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Andrzeja W., Ireneusza Z. i Ignacego S. na decyzję Wojewody (...) z dnia 5 listopada 1994 r. w przedmiocie odmowy zmiany wpisu w ewidencji działalności gospodarczej i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 i art. 208 Kpa w związku z art. 68 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368/ uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji, a także zasądził od Wojewody na rzecz skarżących po sto złotych dla każdego ze skarżących tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Dnia 16 kwietnia 1991 r. adwokaci Andrzej W., Ignacy S. i Ireneusz Z. uzyskali z Urzędu Gminy W. - Wydział Handlu, Drobnej Wytwórczości i Usług zaświadczenie nr (...) o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (...) zgłoszonej przez nich działalności w zakresie "obsługi prawnej podmiotów gospodarczych", którą zamierzali wykonywać w formie spółki cywilnej "Doradcy" z siedzibą, w W., przy ul. Ś. nr 18.
W lipcu 1991 r. Andrzej W., Ignacy S. i Ireneusz Z. wystąpili o zmiany wpisu w ewidencji działalności gospodarczej, polegającą na zmianie nazwy ich spółki na "Adwokaci i Doradcy" spółka cywilna. Podobny wniosek w imieniu wszystkich wspólników w sierpniu 1994 r. złożył Andrzej W.
Kierownik Biura Obsługi Mieszkańców Urzędu Gminy W., działający z upoważnienia Prezydenta Miasta W., decyzją z dnia 22 sierpnia 1994 r. nr (...), na podstawie art. 17 pkt 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej /Dz.U. nr 41 poz. 324 ze zm./, odmówił zmiany wpisu w ewidencji działalności gospodarczej w części dotyczącej używania nazwy "Adwokaci i Doradcy" str.c. W uzasadnieniu decyzji stwierdził, że zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze /Dz.U. nr 16 poz. 124 ze zm./ adwokat wykonuje zawód w zespole adwokackim albo - za zgodą Ministra Sprawiedliwości - indywidualnie lub wspólnie z innym adwokatem. W myśl zaś art. 1 tej ustawy adwokatura powołana jest do udzielania pomocy prawnej, współdziałania w ochronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu i stosowaniu prawa. Pomocy prawnej, do jakiej uprawnia ta ustawa, adwokaci nie mogą świadczyć w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez nich na podstawie przepisów ustawy o działalności gospodarczej. Zgodnie bowiem z tą ustawą adwokaci i radcowie prawni mają jako osoby fizyczne lub przez spółki i spółdzielnie, w których uczestniczą adwokaci bądź radcowie prawni, wykonywać działalność jedynie w zakresie obsługi prawnej podmiotów gospodarczych. Zamierzona zatem przez wnioskodawców działalność w zakresie obsługi podmiotów gospodarczych nie może podlegać wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej pod proponowaną nazwą. Używanie bowiem nazwy "Adwokaci i Doradcy" str.c. koliduje z art. 1 i 4 ustawy - Prawo o adwokaturze.
Od powyższego rozstrzygnięcia odwołali się Andrzej W., Ignacy S. i Ireneusz Z. W obszernym odwołaniu zwrócili przede wszystkim uwagę na to, że powołany w podstawie prawnej zaskarżonej decyzji art. 17 pkt 1 ustawy o działalności gospodarczej odnosi się tylko do sytuacji, gdy zgłoszenie podmiotu gospodarczego dotyczy działalności, do której nie stosuje się przepisów cytowanej ustawy. Te zaś przesłanki w ich sprawie nie wystąpiły. Zgodnie z wpisem do ewidencji działalności gospodarczej odwołujący się prowadzą obsługę prawną podmiotów gospodarczych. Działalność ta zaś, stosownie do dyspozycji art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r., jest działalnością gospodarczą i w myśl art. 15 ust. 1 ustawy podlega wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej. Andrzej W., Ignacy S. i Ireneusz Z. podnieśli ponadto, że w 1991 r. powiadomili organ ewidencyjny jedynie o zmianie nazwy założonej przez nich spółki. Nigdy natomiast nie zgłaszali zmiany przedmiotu prowadzonej działalności. Dowolne zatem są twierdzenia organu, że wnioskodawcy zamierzają zmienić zakres prowadzonej działalności, a zwłaszcza że samo używanie przez spółkę nazwy"Adwokaci i Doradcy" powoduje zmianę przedmiotu działalności w sposób wykluczający wykonywanie obsługi prawnej podmiotów gospodarczych w zakresie prowadzonej przez nie działalności. Zdaniem odwołujących się, niezasadny jest także pogląd wyrażony w decyzji, że zmiana nazwy spółki jest sprzeczna z art. 4 ustawy - Prawo o adwokaturze. Zajmując bowiem takie stanowisko, organ błędnie przyjął, że adwokat wykonuje zawód tylko w zespole adwokackim bądź - za zgodą Ministra Sprawiedliwości wyrażoną na wniosek rady adwokackiej - indywidualnie lub z innym adwokatem. Tymczasem z art. 4 ustawy wynika, że adwokat może wykonywać zawód także w obsłudze prawnej na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Takim zaś szczególnym przepisem jest niewątpliwie art. 24 ustawy o działalności gospodarczej. Oznacza to, że przepisy prawa o adwokaturze mają zastosowanie także do pomocy prawnej świadczonej na zasadzie zupełnie innych przepisów, to jest do pomocy prawnej świadczonej przez adwokatów i radców prawnych oraz przez spółki i spółdzielnie z ich udziałem na rzecz podmiotów gospodarczych w zakresie ich działalności gospodarczej. Nieporozumieniem jest również twierdzenie zawarte w końcowej części uzasadnienia decyzji, że używanie nazwy "Adwokaci i Doradcy" str.c. ma kolidować z przepisami prawa o adwokaturze, które stanowią /art. 1/, że adwokatura powołana jest do udzielania pomocy prawnej, współdziałania w ochronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu i stosowaniu prawa, a więc zamierzona przez odwołujących się działalność w zakresie obsługi prawnej podmiotów gospodarczych nie może podlegać wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej pod proponowaną nazwą. Takie sformułowanie świadczyłoby o tym, że udzielanie pomocy prawnej, współdziałanie w ochronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu prawa koliduje ze świadczeniem pomocy prawnej /obsługi prawnej/ na rzecz podmiotów gospodarczych /art. 24 ustawy o działalności gospodarczej/. Oznaczałoby też, że świadczenie pomocy prawnej /obsługi prawnej/ w rozumieniu art. 24 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. nie może być pomocą prawną w rozumieniu art. 1 ust. 1 prawa o adwokaturze, a także nie może stanowić współdziałania w ochronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu i stosowaniu prawa, o czym mówi cytowany przepis prawa o adwokaturze. Z takim poglądem trudno polemizować, skoro organ nie wykazał w uzasadnieniu rozstrzygnięcia, na jakiej podstawie doszedł do przytoczonych wniosków. Mimo to należy stwierdzić, że stanowisko organu świadczy o rażącym naruszeniu przezeń obu omawianych przepisów.