Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Piotr Broda (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Grzegorz Dobrowolski,, Sędzia WSA Artur Żurawik, Protokolant specjalista Ewa Jędrasik, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 marca 2016 r. sprawy ze skargi I. S. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza granicami kraju 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Miejskiego w C. z dnia [...] r. o numerze [...] 2. zasądza od Wojewody [...] na rzecz skarżącej kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Wnioskiem z dnia 22 czerwca 1988r. J. S. wystąpił o przyznanie rekompensaty za mienie nieruchome pozostawione poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, a położone w miejscowości S., powiat [...] obejmujące grunt rolny oraz sad o łącznej powierzchni 10000m2, a także dom mieszkalny drewniany, jednopiętrowy z zabudowaniami gospodarczymi oraz za mienie położone w miejscowości T., powiat [...], obejmujący 4 ha gruntu i dom mieszkalny drewniany, obecnie położone na Białorusi.
Decyzją nr [...] z dnia [...] roku Urząd Miejski w C. Wydział Geodezji i Gospodarki Gruntami na podstawie ustawy z dnia 29 kwietnia 1985r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (Dz. U. Nr 22, poz. 99 ) umorzył postępowanie w sprawie przyznania rekompensaty za mienie pozostawione za granicą dla J. S. zamieszkałego w C. przy ul. [...]. W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wskazał, że J. S. złożył wniosek o przyznanie rekompensaty za mienie nieruchome pozostawione w ZSRR, jednocześnie ze złożonego wniosku wynikało, że przekroczył on granice Polski w 1958r., natomiast rekompensata przysługuje tylko tym osobom, które repatriowały do Kraju po zakończeniu działań wojennych, tj. w latach 1944-1947. Organ uznał, że sprawa stała się bezprzedmiotowa, co skutkowało koniecznością umorzenia postępowania.
Od powyższej decyzji odwołanie złożył skarżący J. S., który wyraził niezadowolenie z podjętego rozstrzygnięcia oraz wskazał, że wniosek o repatriowanie z rodziną do Polski złożył już w 1946r., jednakże wniosek ten został wówczas przez miejscowe władze radzieckie załatwiony odmownie i dopiero w wyniku odwołania do władz centralnych w Moskwie i w Warszawie, został repatriowany do kraju w 1958r. Wskazał także, że zwłoka w terminie repatriowania nie została spowodowana przez niego, a zatem nie może z tego tytułu być pozbawiony uprawnienia do rekompensaty za mienie pozostawione za granicą. Dodał, że podany w zaskarżonej decyzji okres powrotu do kraju, nie wynika z treści ustawy z dnia 29 kwietnia 1985r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości, jak również z wyjaśnień Rzecznika Praw Obywatelskich.
W wyniku złożonego odwołania decyzją nr [...] z dnia [...] r. Urząd Wojewódzki w K. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał, że decyzja organu I instancji jest prawidłowa i wydana została zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Zgodnie bowiem z art. 88 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości prawo do rekompensaty za mienie nieruchome pozostawione za granicą przysługuje osobom, które w związku z wojną rozpoczętą w 1939 roku pozostawiły na terenach nie wchodzących w skład obecnego obszaru Polski mienie nieruchome i które na mocy umów międzynarodowych mają otrzymać ekwiwalent. Umowy te zawarte we wrześniu 1944 roku między rządami PRL i ZSRR dotyczą osób, które powróciły do kraju w okresie pierwszej repatriacji, tj. w latach 1944-1947 oraz w związku z repatriacją swoje mienie nieruchome przekazały władzom radzieckim uzyskujące na tę okoliczność odpowiednie dokumenty. Repatriantom natomiast, którzy powrócili do kraju w okresie drugiej repatriacji i później nie przysługuje prawo do rekompensaty. Osoby te bowiem mogły rozporządzać swoim mieniem nieruchomym według własnego uznania zgodnie z ustawodawstwem ZSRR. Ponieważ strona skarżąca repatriowała do kraju wraz z rodziną dopiero w roku 1958, przyznanie rekompensaty byłoby niezgodne z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Organ dodał, że podnoszony w odwołaniu zarzut, że strona czyniła starania o zgodę na repatriację od roku 1946, uzyskując tę zgodę dopiero w roku 1958, nie może mieć wpływu na rozstrzygnięcie w rozpoznawanej sprawie.