Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Ewa Krawczyk, Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Kaznowska (spr.), Sędzia WSA Włodzimierz Kubik, Protokolant st. sekretarz sądowy Beata Bieroń, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 sierpnia 2010 r. sprawy ze skargi H. S. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie odszkodowania za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną oddala skargę.
Wnioskiem z dnia [...] r. H. S. zwrócił się do Prezydenta Miasta C. - wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej - o wypłatę odszkodowania za nieruchomość przejętą z mocy prawa pod drogę publiczną - położoną w C. przy ulicy [...] obejmującą działkę oznaczoną numerem geodezyjnym nr 1 o powierzchni 83 m².
Decyzją z dnia [...] r. Nr [...] Prezydent Miasta C. umorzył jako bezprzedmiotowe postępowanie wszczęte wnioskiem H. S. w sprawie wypłaty odszkodowania za przypadający mu udział ½ części w nieruchomości położonej w C.przy ulicy [...], obejmującej działkę o nr [...] o pow. 83 m², zapisaną w księdze wieczystej Nr [...] (dawny nr [...]). W podstawie prawnej przywołał art. 105 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego w związku z art. 73 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm.), a w uzasadnieniu wskazał, iż H. S. zwrócił się o wypłatę przedmiotowego odszkodowania pismem z dnia [...] r. W przywołanym art. 73 ust. 4 określono zawity termin do składania takich wniosków, a mianowicie wniosek powinien być złożony w okresie od [...] r. do [...] r. Po upływie tego okresu roszczenie wygasa. Zatem zgodnie z powyższym złożenie przez zainteresowanego wniosku nastąpiło z uchybieniem określonego w ustawie terminu. Termin ten jest terminem prawa materialnego, w konsekwencji jego niezachowanie wyłącza zastosowanie normy prawnej stanowiącej źródło określonego powyżej roszczenia i eliminuje możliwość skutecznego ubiegania się o przyznanie odszkodowania. Z uwagi na wskazany powyżej materialnoprawny charakter tego terminu, jest on nieprzywracalny. W świetle powyższego roszczenie wnioskodawcy wygasło, a dalsze postępowania stało bezprzedmiotowe. Należało je zatem zgodnie z art. 105 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego umorzyć. Jednocześnie organ dodał, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 15 września 2009 r. w sprawie oznaczonej sygn. akt P 33/07 orzekł o zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej wymienionego powyżej przepisu art. 73 ustawy.
W odwołaniu od decyzji H. S. zwrócił się z prośbą o uchylenie decyzji Prezydenta Miasta i przyznanie wnioskowanego odszkodowania. Wskazał, iż od [...] r. przebywał poza granicami kraju, a w czasie krótkich pobytów otrzymał tylko informację o zajęciu jego działki pod drogę publiczną, nie został natomiast poinformowany o możliwości ubiegania się w wyznaczonym terminie o odszkodowaniu za zajęcie tej części nieruchomości pod drogę. Nie zgadzając się z przyjętą przez organ argumentacją wniósł o pozytywne i życiowe rozpatrzenie jego prośby.
Zaskarżoną decyzją z [...] r. Wojewoda [...] utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu podał, że przepis art. 73 ust. 4 ustawy Przepisy wprowadzające (...) jednoznacznie określa termin, w którym należało złożyć wniosek o odszkodowanie. Jest to termin zawity i nie podlega przywróceniu, jego upływ powoduje skutek w postaci wygaśnięcia roszczenia. Strona złożyła wniosek po upływie tego terminu - dopiero w dniu [...] r., a zatem po wygaśnięciu roszczenia o odszkodowanie, co powoduje, że wszczęte postępowanie stało się bezprzedmiotowe. Organ odwoławczy stwierdził, że w tej sytuacji organ pierwszej instancji - starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a w miastach na prawach powiatu (jak w niniejszej sprawie) - prezydent wykonujący te zadania, prawidłowo wydał decyzję umarzającą postępowanie wszczęte wnioskiem zainteresowanego. Wojewoda wyjaśnił, że przepis art. 73 ust. 4 ustawy Przepisy wprowadzające (...) był przedmiotem kontroli Trybunału Konstytucyjnego, który wyrokiem z dnia [...] r. w sprawie o sygn. akt P 33/07 stwierdził, że wymieniony artykuł zgodny jest z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Uznał tym samym przyjęte rozwiązanie prawne, wprowadzające ograniczenie czasowe do składania wniosków o odszkodowanie, za zgodne z Konstytucją. Trybunał wyjaśnił, że wszystkie osoby, które utraciły własność, miały możliwość składania w wyznaczonym terminie wniosków o odszkodowanie, niezależnie od tego, czy została w tym czasie wydana decyzja Wojewody. Trybunał wskazał, że wniosek o odszkodowanie byłego właściciela nieruchomości ma dwojaki charakter. Po pierwsze stanowi oświadczenie, że były właściciel jest i domaga się odszkodowania za wywłaszczenie. Po drugie stanowi żądanie wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia i wypłaty odszkodowania.