Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maria Taniewska-Banacka, Sędziowie Sędzia WSA Włodzimierz Kubik, Sędzia WSA Wojciech Organiściak (spr.), Protokolant sekr. sąd. Elwira Massel, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 września 2009 r. sprawy ze skargi Wojewody [...] na uchwałę Rady Gminy w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zaliczenia drogi do kategorii dróg gminnych stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w całości.
Rada Gminy K. w dniu [...] podjęła uchwałę nr [...] (dalej zwaną uchwałą) w sprawie zaliczenia do kategorii dróg gminnych, drogi położonej na terenie Gminy K. w miejscowości R., a biegnącej od ul. [...] w kierunku wschodnim do drogi gminnej R. - W., stanowiącej część działek oznaczonych nr [...] i [...] mapa [...] obręb R. (zgodnie z załącznikiem graficznym nr 1). Uchwała, jak wskazała Rada Gminy, została podjęta na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. 2001, Nr 142, poz. 1951 z późn. zm.), (dalej zwaną ustawą o samorządzie gminnym), art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. 2007, Nr 19, poz. 115 z późn. zm.), (dalej zwaną ustawą o drogach publicznych) oraz art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. 2000 r. Nr 62, poz. 718, z późn. zm.).
Działając z upoważnienia Wojewody [...] Dyrektor Wydziału Nadzoru Prawnego i Właścicielskiego na podstawie art. 88 ustawy o samorządzie gminnym pismem z dnia [...] zwrócił się do Wójta Gminy K. o informację na temat statusu (prawo własności) działek przez które przebiega droga zaliczona przedmiotową uchwałą do kategorii dróg gminnych oraz na jakie cele w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego zostały przeznaczone tereny wskazane w uchwale. W odpowiedzi Wójt Gminy K. pismem z dnia [...] wyjaśnił, iż przedmiotowe działki stanowią własność Skarbu Państwa 1/1 udział, a ich użytkownikiem wieczystym są A S. A. z siedzibą w W. Wójt wskazał także, że część przedmiotowych działek stanowi drogę publiczną gminną, dojazd od nieruchomości zabudowanych i gruntów rolnych. Podkreślono także, że zapis wynika ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy K., a przedmiotowy teren nie został objęty zmianą planu zagospodarowania przestrzennego.
Pismem z dnia [...] Wojewoda [...], działając na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zaskarżył powyższą uchwałę do sądu administracyjnego wnosząc o stwierdzenie jej nieważności - jako niezgodnej z art. 7 ust. 3 w zw. z art. 2a ustawy o drogach publicznych. W uzasadnieniu Wojewoda [...] podniósł, że nie istnieje możliwość zaliczenia do kategorii dróg gminnych dróg położonych na działkach nie stanowiących własności Gminy K. Do spełnienia wymogu z przepisu art. 2a ustawy o drogach publicznych koniecznym jest bowiem (w przypadku, gdy teren zajęty pod drogę nie należy do gminy) uzyskanie prawa własności do takiego terenu, czy to w drodze umowy lub poprzez wywłaszczenie, czy też komunalizację. Wojewoda [...] zauważył nadto, że obowiązujące przepisy prawa przewidują możliwość pobierania różnych opłat za korzystanie z dróg publicznych np.: za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania (art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o drogach publicznych) czy też za zajęcie pasa drogowego (art. 40 ustawy o drogach publicznych). Skoro przepis ustawy przewiduje możliwość pobrania takich opłat za korzystanie z drogi publicznej, a taką niewątpliwe jest droga gminna, to w przedmiotowym przypadku rada ustalałaby wysokość opłat za korzystanie z gruntów niebędących własnością gminy, która czerpałaby korzyści z cudzej własności. Kolejną kwestią problematyczną jest zdaniem organu nadzoru ustawianie znaków drogowych i innych urządzeń związanych z organizacją ruchu. Wójt jako zarządca drogi nie mógłby wykonywać swoich obowiązków, jako że żaden przepis nie daje mu możliwości ustawienia takich urządzeń na cudzym gruncie, bez zgody właściciela.