Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Ewa Krawczyk, Sędziowie Sędzia WSA Maria Taniewska-Banacka (spr.), Sędzia WSA Włodzimierz Kubik, Protokolant Barbara Urban, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 stycznia 2010 r. sprawy ze skargi Wojewody [...] na uchwałę Rady Gminy w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zaliczenia dróg do kategorii dróg gminnych stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały.
Rada Gminy w K. w dniu [...]r. podjęła uchwałę nr [...] w sprawie zaliczenia wyliczonych w załączniku nr 1 dróg do kategorii dróg gminnych na terenie Gminy K. Uchwała, jak wskazała Rada Gminy, została podjęta na podstawie art. 18 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. 2001, Nr 142, poz. 1951 z późn. zm.) oraz art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. 2007, Nr 19, poz. 115 z późn. zm.).
W odpowiedzi na pismo [...] Urzędu Wojewódzkiego w K. zwracające się o udzielenie popartej stosownymi dokumentami informacji jaki status posiadają działki, przez które przebiegają drogi zaliczone do dróg gminnych Wójt Gminy pismem z dnia [...]r. wyjaśnił, iż tereny te stanowią własność Skarbu Państwa, fragmenty są w zarządzie Lasów Państwowych lub Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa. Wójt Gminy wskazał nadto, że nie posiada dokumentów - wypisów z ksiąg wieczystych ani wypisów z ewidencji gruntów. Dodał także, że przedmiotowe drogi nie są drogami nowymi tylko drogami już istniejącymi i utrzymywanymi przez Gminę.
Pismem z dnia [...]r. Wojewoda [...], działając na podstawie art. 93 ust. 1 powołanej wyżej ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, zaskarżył powyższą uchwałę wnosząc o stwierdzenie jej nieważności, jak również o zasądzenie od Gminy K. kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu Wojewoda [...] podniósł, że przepis art. 7 ust. 2 ustawy o drogach publicznych daje radzie gminy prawo do zaliczenia drogi do kategorii dróg gminnych. Jednakże przepis art. 2a tej ustawy stanowi, że drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy. A contrario droga gminna nie może stanowić własności osoby prywatnej lub Skarbu Państwa. Zatem do spełnienia wymogu z przepisu art. 2a ustawy o drogach publicznych koniecznym jest (w przypadku, gdy teren pod drogę nie należy do gminy) uzyskanie prawa własności do takiego terenu, czy to w drodze umowy lub poprzez wywłaszczenie, czy też komunalizację. Nadto obowiązujące przepisy prawa przewidują możliwości pobierania różnych opłat za korzystanie z dróg publicznych np.: za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania (art. 13 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy), czy też za zajęcie pasa drogowego (art. 40 tejże ustawy). Skoro przepis ustawy przewiduje możliwość pobrania takich opłat za korzystanie z drogi publicznej, a taką niewątpliwe jest droga gminna, to w przedmiotowym przypadku rada ustalałaby wysokość opłat za korzystanie z gruntów niebędących własnością gminy, a gmina czerpałaby korzyści z cudzej własności. Inną kwestią jest ustawianie znaków drogowych i innych urządzeń związanych z organizacją ruchu. Wójt jako zarządca drogi nie mógłby wykonać swoich obowiązków, jako że żaden przepis nie daje mu możliwości ustawienia takich urządzeń na cudzym gruncie, bez zgody właściciela. W konsekwencji, zdaniem organu nadzoru uchwała Nr [...]Rady Gminy w K. z dnia [...]r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg gminnych na terenie Gminy K. podjęta została z rażącym naruszeniem prawa.