Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Włodzimierz Kubik (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Iwona Bogucka, Sędzia NSA Ewa Krawczyk, Protokolant Barbara Urban, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 listopada 2009 r. sprawy ze skargi J. K. i M. K. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie odszkodowania za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną oddala skargę.
Decyzją z dnia [...] Nr [...] Starosta [...] wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej umorzył postępowanie w sprawie odszkodowania za nieruchomość położoną w D., oznaczonej jako działka nr [...], o powierzchni [...] ha, która zajęta została pod drogę powiatową nr [...]. W podstawie prawnej orzeczenia wskazane zostały art. 105 § 1 k.p.a. oraz art. 73 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. nr 133, poz. 872 ze zm. - dalej ustawa Przepisy wprowadzające). Uzasadniając to orzeczenie organ I instancji wskazał, że wnioskiem z dnia [...] uzupełnionym pismem z dnia [...]. J.K. i M.K. wystąpili z wnioskiem o wypłatę odszkodowania za opisaną wyżej nieruchomość. Organ wyjaśnił, że stosownie do art. 73 ust. 4 ustawy Przepisy wprowadzające wniosek o odszkodowanie za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną, która przeszła z mocy prawa na własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego winien być złożony w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. Po upływie tego okresu roszczenie to wygasa. Starosta uznał, że określony przywołanym przepisem termin do złożenia wniosku o wypłatę odszkodowania jest terminem zawitym charakteryzującym się rygoryzmem prawnym powodującym, że po jego upływie następuje wygaśnięcie uprawnienia przysługującego właścicielowi lub jego następcom prawnym. Zdaniem organu w tym stanie rzeczy w związku ze złożeniem po określonym wyżej terminie wniosku o wypłatę odszkodowania należało stwierdzić, że roszczenie odszkodowawcze wygasło. Wobec tego postępowanie w sprawie wypłaty tego odszkodowania stało się bezprzedmiotowe i podlegało umorzeniu.
W odwołaniu J.K. i M.K. domagali się uchylenia decyzji Starosty [...] oraz ponownego rozpoznania wniosku o przyznanie odszkodowania za przejętą przez Powiat [...] nieruchomość drogową. W uzasadnieniu podali, że decyzją z dnia [...] Wojewoda [...] stwierdził nabycie z mocy prawa z dniem 1 stycznia 1999 roku przez Powiat [...] własności nieruchomości, która dotychczas stanowiła ich własność. Do czasu wydania tej decyzji, w ocenie odwołujących się i zgodnie z posiadanymi przez nich dokumentami, byli oni właścicielami tej nieruchomości. Nie zostali bowiem wcześniej poinformowani o jej przejęciu przez Skarb Państwa czy jednostkę samorządu terytorialnego. Stwierdzenie przez organ wygaśnięcia ich roszczenia o wypłatę odszkodowania jest w tej sytuacji sprzeczne z konstytucyjnym prawem ochrony własności i zasadami współżycia społecznego. Pozbawienie zaś ich własności nieruchomości bez jakiegokolwiek odszkodowania narusza art. 21 ust. 2 Konstytucji R.P.
Wojewoda [...] zaskarżoną decyzją wydaną w oparciu o art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 73 ustawy Przepisy wprowadzające utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu podzielił pogląd Starosty [...], że wniosek o odszkodowanie za nieruchomość drogową zajętą pod drogę publiczną został złożony przez odwołujących się po upływie terminu przewidzianego przez ustawodawcę w art. 73 ust. 4 ustawy Przepisy wprowadzające. Organ odwoławczy zgodził się także ze Starostą, że termin ten jest terminem zawitym co powoduje, że po jego upływie roszczenie wygasa. Wojewoda dodał, że stwierdzenie przez ustawodawcę wygaśnięcia uprawnienia do odszkodowania jest bezwzględnie wiążące dla wszystkich organów powołanych do rozpoznawania sprawy. Tym samym w ocenie Wojewody organ I instancji prawidłowo umorzył postępowanie, bowiem skutkiem wygaśnięcia uprawnienia do odszkodowania była bezprzedmiotowość postępowania w sprawie.