Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Bonifacy Bronkowski (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Włodzimierz Kubik, Sędzia WSA Rafał Wolnik, Protokolant sekretarz sądowy Beata Malcharek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 czerwca 2008r. sprawy ze skargi J. S. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie odszkodowania za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną 1) uchyla zaskarżoną decyzję i orzeka, że nie podlega ona wykonaniu, 2) zasądza od Wojewody [...] na rzecz skarżącej kwotę [...] złotych, tytułem częściowego zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Po rozpoznaniu wniosku J. S. z dnia [...] r. Prezydent K. decyzją z dnia [...] r. nr [...], wydaną na podstawie art. 73 ust. 2, 4 i 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 ze zm., zwanej dalej ustawą z dnia 13.10.1998 r.) art. 128 ust. 1 i 4, art. 129 ust. 1, art. 130 ust. 1 i 2 oraz art. 134 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm., zwanej dalej ustawą o gospodarce nieruchomościami) ustalił i przyznał J. S. odszkodowanie w kwocie [...] zł za utratę własności nieruchomości położonej w K. stanowiącej działkę nr [...] karta mapy [...] obręb L. o pow. [...] m2, która stała się z mocy prawa własnością Miasta K. jako grunt trwale zajęty pod gminną drogę publiczną - ul. [...]. W uzasadnieniu decyzji podniósł, że decyzją nr [...] z dnia [...] r. Wojewoda [...] stwierdził nabycie własności tej działki z mocy prawa z dniem 1 stycznia 1999 r. przez Miasto K. jako trwale zajętej pod gminną drogę publiczną - ul. [...]. Według księgi wieczystej KW nr [...] Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w K. nieruchomość ta stanowiła na dzień [...] r. własność I M. Aktem notarialnym z dnia [...] r. jej własność została przeniesiona na J. S. Odszkodowanie zostało ustalone według zasad obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości w kwocie wynikającej z operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego.
W odwołaniu od tej decyzji J. S. zakwestionowała wysokość ustalonego i przyznanego jej odszkodowania, które jej zdaniem zostało zaniżone i nie odpowiada cenom rynkowym gruntów oferowanych przy sprzedaży na terenie K. Powołując się na dane uzyskane za pośrednictwem internetu podała, że średnia cena gruntu w K. wynosi około [...] zł za 1 m2. W konsekwencji zaproponowała odszkodowanie w wysokości po [...] zł za 1 m2.
Po rozpatrzeniu tego odwołania Wojewoda [...] zaskarżoną decyzją z dnia [...] r. Nr [...], wydaną z powołaniem się na treść art. 138 § 1 pkt 2 i art. 104 kpa w zw. z art. 73 ustawy z dnia 13.10.1998 r. oraz art. 118 ust. 1 i art. 9a ustawy o gospodarce nieruchomościami, uchylił omówioną wyżej decyzję Prezydenta K. w całości i umorzył postępowanie I instancji. Uzasadniając to rozstrzygnięcie podał, że zgodnie z treścią art. 74 ustawy z dnia 13.10.1998 r. odszkodowanie za nieruchomości zajęte w dniu 31 grudnia 1998 r. pod drogi publiczne ustala się i wypłaca na wniosek właściciela złożony w okresie od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2005 r., według zasad i trybu określonych w przepisach rozdziału 5 działu III ustawy o gospodarce nieruchomościami. Odszkodowanie wypłaca się na rzecz osób, których pozbawiono prawa własności, w oparciu o stan faktyczny i prawny nieruchomości na dzień 31 grudnia 1998 r., a więc na rzecz podmiotów, które utraciły prawo własności nieruchomości w związku z nabyciem go z mocy prawa w dniu 1 stycznia 1999 r. przez określony podmiot publicznoprawny. Odszkodowanie wiąże się zatem nierozerwalnie z aktem wywłaszczenia. W tej sytuacji podstawy roszczenia o odszkodowanie nie mogą stanowić czynności prawne pomiędzy poszczególnymi podmiotami. Nie stanowią one bowiem źródła interesu prawnego w rozumieniu art. 28 kpa, którym musi się legitymować strona postępowania administracyjnego. W konsekwencji Wojewoda stwierdził, że inny podmiot nie posiada legitymacji do występowania z żądaniem ustalenia i wypłaty odszkodowania. Skutkuje to umorzeniem postępowania wszczętego na wniosek takiego podmiotu - jako bezprzedmiotowego zgodnie z treścią art. 105 § 1 kpa. Wydanie w takiej sytuacji decyzji merytorycznej skierowanej do podmiotu nie będącego stroną stanowi podstawę nieważności wymienioną w art. 139 kpa. Stanowi też rażące naruszenie art. 73 ustawy z dnia 13.10.1998 r. Daje to podstawę zgodnie z treścią art. 139 kpa do wydania orzeczenia na niekorzyść odwołującej się strony.