Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Łucja Franiczek Sędzia WSA Włodzimierz Kubik (spr.) Asesor WSA Krzysztof Targoński Protokolant sekretarz sądowy Elwira Massel po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 lutego 2005 r. sprawy ze skargi Gminy P. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości o d d a l a s k a r g ę
Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] r. nr [...] wydaną po rozpatrzeniu odwołania I. O. od decyzji Starosty [...] z dnia [...]r., odmawiającej zwrotu wywłaszczonej nieruchomości , położonej w P. przy ul. [...], uchylił w całości zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Nieruchomość nabyta przez Skarb Państwa od I. O. w trybie art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości składała się z zabudowanej budynkiem mieszkalnym działki nr [...] i [...] k. m. 3 o łącznej powierzchni 1639 m². Aktualnie składa się ona z działek [...] oraz [...] i [...]. Właścicielem działek o numerach [...] i [...] jest Gmina P., która prowadzi na ich obszarze przedszkole publiczne. Natomiast działka [...] o powierzchni 67 m² została zbyta przez Gminę W. i R. małżonkom S. i znajduje się na niej gnojownik i betonowe ogrodzenie.
W uzasadnieniu swojej decyzji organ odwoławczy wskazał, że Starosta [...] wydał swoje rozstrzygnięcie bez dostatecznego wyjaśnienia sprawy. W szczególności organ odwoławczy nie podzielił stanowiska organu I instancji, że przedmiotowa nieruchomość została wykorzystana na cel związany z wywłaszczeniem i jest w całości niezbędna dla mieszkańców gminy jako obiekt przedszkolny. Wojewoda zauważył, że w aktach sprawy brak jest ustaleń co do rzeczywistego stanu zagospodarowania i sposobu użytkowania poszczególnych części nieruchomości, w tym oznaczenia obrazującego rzeczywiste zagospodarowanie terenu przedszkola oraz powierzchni terenów wolnych. Wojewoda podniósł też, że celem postępowania uregulowanego w art. 136 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami jest zwrot wywłaszczonych nieruchomości, które okazały się zbędne na cel wywłaszczeniowy. Postępowanie to winno także służyć racjonalnemu wykorzystaniu gruntów, które w ubiegłych latach wywłaszczano częstokroć "na zapas" bez szczególnego liczenia się z wymogiem oszczędnego gospodarowania terenem. Odnosząc się do zwrotu działki nr [...] organ odwoławczy wskazał, że postępowanie w tym przedmiocie winno zostać zawieszone do czasu rozstrzygnięcia przed sądem powszechnym kwestii legalności umowy przeniesienia prawa własności tej działki.
Skargę na opisaną decyzję Wojewody [...] wniosła do sądu administracyjnego Gmina P. Podniosła ona, że warunkiem ubiegania się byłych właścicieli o zwrot wywłaszczonych nieruchomości jest ich zbędność na cel określony w decyzji wywłaszczeniowej lub umowie przejęcia. W przypadku wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości nie można mówić o jej zbędności bowiem została ona wywłaszczona na cel użyteczności publicznej tj. urządzenie przedszkola i jako obiekt przedszkolny jest ona wykorzystywana nieprzerwanie do dnia dzisiejszego. Tym samym należy uznać, że decyzja Starosty [...] była zgodna z prawem. Natomiast uzasadnienie decyzji Wojewody przywołujące argumenty o rekompensowaniu byłym właścicielom strat wynikłych z najczęściej nieekwiwalentnego, a niemal zawsze dokonanego z poczuciem krzywdy, pozbawienia ich własności nie może zastępować argumentów prawnych.