Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Małgorzata Łoboz Sędziowie: WSA Beata Łomnicka WSA Tadeusz Kiełkowski (spr.) Protokolant: sekretarz sądowy Honorata Kuźmicka-Wełna po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 czerwca 2020 r. sprawy ze skargi T/E. Sp. z o.o. w J. na decyzję Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Dyrektora Zarządu Zlewni w K. z dnia 25 października 2019 r., nr [...] w przedmiocie określenia opłaty podwyższonej za wykorzystanie wód skargę oddala.
Informacją z dnia 20 września 2019 r. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Zarząd Zlewni w K., na podstawie art. 281 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo wodne ustaliło opłatę podwyższoną Nr [...] kwartał/2019 w wysokości 500% opłaty zmiennej Nr [...], podmiotowi Firma A, za okres II kwartału w wysokości [...] zł. Jednocześnie PGWWP Zarząd Zlewni w K. w informacji tej wskazało, że opłatę należy uiścić na rachunek Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w terminie 14 dni od dnia doręczenia informacji.
Na skutek reklamacji Firma A Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Dyrektor Zarządu Zlewni w K., decyzją z dnia 25 października 2019 r., znak [...], działając na podstawie art. 273 ust. 6, w związku z art. 272 ust. 1, oraz art. 281 ust. 3 pkt 1, ust. 8 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2268 ze zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm.) określił podmiotowi Firma A, za okres II kwartału opłatę podwyższoną w wysokości [...] zł za wykorzystanie wód rzeki W. w km 80+875 do celów energetycznych dla Elektrowni Wodnej D., bez pozwolenia wodnoprawnego.
W uzasadnieniu powyższej decyzji organ wskazał, że art. 280 pkt 1 lit. a Prawa wodnego obejmuje swym zakresem pobór wody do celów elektrowni wodnych. Zgodnie z tym przepisem opłatę podwyższoną ponosi się w razie korzystania z usług wodnych polegających na poborze wód podziemnych i powierzchniowych, bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego albo pozwolenia zintegrowanego. Zgodnie z art. 35 ust 3 Prawa wodnego usługi wodne obejmują m.in.: pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych (pkt 1), ale i samodzielnie wymienione/wyodrębnione korzystanie z wód do celów energetyki, w tym energetyki wodnej (pkt 6). "Usługa wodna", jaką jest korzystanie z wód do celów energetyki, w tym energetyki wodnej, została więc w powyższym przepisie zamieszczona odrębnie od poboru wód podziemnych lub powierzchniowych. Co ważne, art. 35 ust.3 pkt 6 Prawa wodnego stanowi o korzystaniu z wód do celów energetyki, w tym energetyki wodnej, a nie o poborze wody do tych celów. Zatem w konsekwencji - zgodne z zasadą nadawania tożsamego znaczenia różnym wyrazom - należy uznać, iż w rozumieniu przytaczanego przepisu korzystanie z wody ma w ustawie znaczenie odmienne niż jej pobór. Gdyby bowiem w pkt 6 przywoływanego art. 35 ust. 3 Prawa wodnego chodziło o pobór wód do celów energetyki, w tym energetyki wodnej, to nie byłoby żadnego sensu w wydzielaniu osobnej jednostki redakcyjnej (punktu) o takiej treści, gdyż pobór wód do celów energetyki z punktu widzenia logiki (stosunków zakresowych) mieści się w pełni ogólniejszej kategorii, o której mowa w pkt 1, czyli poborze wód podziemnych lub powierzchniowych (bez dookreślania celu), miedzy takimi pojęciami występuje stosunek nadrzędności/podrzędności zakresowej. Zgodnie z art. 270 ust. 1 ustawy Prawo wodne opłata za usługi wodne za pobór wód składa się z opłaty stałej oraz opłaty zmiennej uzależnionej od ilości wód pobranych. Zgodnie z ust. 2 tego przepisu, opłaty stałej nie ponosi się za pobór wód (...) do celów elektrowni wodnych. Zgodnie z ust. 4 tego przepisu opłatę za pobór wód do celów elektrowni wodnych ponosi się wyłącznie za ilość energii elektrycznej wyprodukowanej w obiekcie energetyki wodnej z wykorzystaniem wody pobranej zwrotnie, rozumianej jako woda, która została pobrana, wykorzystana, a następnie odprowadzona w tej samej ilości i niepogorszonej jakości, oraz za pobraną bezzwrotnie wodę technologiczną nieprzeznaczoną wprost do produkcji energii elektrycznej. Przepis ten zatem wprost stanowi, że za pobór wód do celów elektrowni wodnych należna jest wyłącznie opłata zmienna i to obliczana w szczególny sposób, tj. nie za ilość pobranej wody, ale za ilość energii elektrycznej wyprodukowanej w obiekcie energetyki wodnej z wykorzystaniem wody pobranej zwrotnie. Artykuł 272 ust. 3 Prawa wodnego wskazuje podstawę obliczania tej opłaty. Wysokość opłaty za pobór wód do celów elektrowni wodnych ustala się jako sumę iloczynów jednostkowej stawki opłaty i ilości energii elektrycznej wyprodukowanej w obiekcie energetyki wodnej, wyrażonej w MWh, oraz stawki opłaty i ilości wód podziemnych lub powierzchniowych pobranych bezzwrotnie na potrzeby technologiczne, wyrażone w m3, nieprzeznaczonej wprost do produkcji energii elektrycznej. Natomiast art. 274 pkt 3 lit. a Prawa wodnego ustala górne jednostkowe stawki opłat za usługi wodne, o których mowa w art. 268 ust. 1 pkt 1-3, które wynoszą: za pobór wód w formie opłaty zmiennej, w zależności od ilości pobieranej wody w ramach pozwolenia wodnoprawnego lub pozwolenia zintegrowanego: "do celów elektrowni wodnych - 1,24 zł za 1 MWh wyprodukowanej energii elektrycznej w obiekcie energetyki wodnej oraz 0,35 zł za pobór bezzwrotny 1 m3 wody technologicznej nieprzeznaczonej wprost do produkcji energii elektrycznej". Podobnie § 1 pkt 3 lit. a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne wskazuje, że "przepisy rozporządzenia określają jednostkowe stawki opłat za usługi wodne w formie opłaty zmiennej - za pobór wód do celów elektrowni wodnych za jednostkę wyprodukowanej energii elektrycznej w obiekcie energetyki wodnej oraz za bezzwrotny pobór wody technologicznej nieprzeznaczonej wprost do produkcji energii elektrycznej". Natomiast zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 37 "jednostkowe stawki opłat za usługi wodne za pobór wód w formie opłaty zmiennej, w zależności od ilości pobieranych wód w ramach pozwolenia wodnego albo pozwolenia zintegrowanego, wynoszą do celów elektrowni wodnych - 1,24 zł za 1 MWh wyprodukowanej energii elektrycznej w obiekcie energetyki wodnej oraz 0,35 zł za bezzwrotny pobór 1 m3 wody technologicznej nieprzeznaczonej wprost do produkcji energii elektrycznej". W sformułowaniu zawartym w art. 35 ust. 3 pkt 1 Prawa wodnego ("pobór wód podziemnych lub powierzchniowych") nie określono celu, w którym ten pobór ma następować, w kategorii tej mieści się więc pobór wód w każdym możliwym celu, również w celu energetyki, w tym energetyki wodnej. Wykładając zatem art. 35 ust. 3 pkt 6 Prawa wodnego zgodnie z zasadą racjonalności logicznej prawodawcy uznać należy, że w jednostce redakcyjnej chodzi o takie użycie wód do celów energetyki, w tym energetyki wodnej, które nie polega na poborze wód podziemnych lub powierzchniowych. Skoro w zamkniętym katalogu usług wodnych podlegających opłacie sformułowanym w art. 268 ust. 1 p.w. ustawodawca nie ujął poboru wody do celów elektrowni wodnych lub też wykorzystania wody dla celów energetyki, zamieścił tam natomiast ogólnie opisaną usługę "pobór wód podziemnych i powierzchniowych", to oczywistym staje się, że w jego zamyśle "pobór wód do celów elektrowni wodnych" mieści się w "poborze wód podziemnych i powierzchniowych", o którym mowa w art. 268 ust. 1 pkt 1 p.w.