Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Stępień, Sędziowie: Sędzia WSA Joanna Sekunda-Lenczewska (spr.), Asesor WSA Ewa Cisowska-Sakrajda, Protokolant asystent sędziego Paweł Pijewski, po rozpoznaniu w dniu 25 października 2006 roku na rozprawie sprawy ze skargi Rady Gminy w K. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały o wprowadzeniu lokalnego programu pomocy społecznej 1. uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze; 2. stwierdza, że zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się wyroku.
W dniu [...] Rada Gminy K. podjęła na podstawie art. 17 ust. 2 pkt 4 i art. 110 ust. 10 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm.) uchwałę nr [...], w sprawie przyjęcia lokalnego programu pomocy społecznej o charakterze osłonowym w celu złagodzenia skutków ponoszenia przez mieszkańców Gminy K. zwiększonych kosztów ogrzewania na skutek silnych mrozów i przedłużającego się okresu zimowego w sezonie 2005/2006, w ramach którego miał zostać wypłacony zasiłek jednorazowy. W dniu [...] uchwała wpłynęła do organu nadzoru.
Wojewoda [...] rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] nr [...] na podstawie art. 86 i 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) stwierdził nieważność uchwały nr [...] z dnia [...].
Zdaniem organu, zakwestionowana uchwała unormowała kwestie, do których uregulowania nie upoważniły jej przepisy ustawy o pomocy społecznej.
Przepis art. 100 ust. 10 tej ustawy stanowi podstawę do opracowania i wdrożenia przez radę gminy programu pomocy społecznej. Pod pojęciem programu należy rozumieć plan, rozkład, kalendarz, projekt. Rada Gminy na mocy tego aktu prawnego postanowiła o przyznaniu jednorazowego świadczenia pieniężnego, co jest sprzeczne nie tylko z ideą programu, ale także z postanowieniami art. 17 ust. 2 pkt 2, art. 8 w zw. z art. 7 oraz art. 40 ust. 3 w/w ustawy. Przepis art. 17 ust. 2 pkt 2 reguluje kwestie przyznawania i wypłacania pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze i nie daje on umocowania dla Rady Gminy do podejmowania uchwał w tym zakresie. Art. 8 i 7 w/w ustawy normują problematykę kryterium dochodowego, podczas gdy przyznanie omawianego świadczenia nie zostało uzależnione od dochodu w rodzinie. Natomiast art. 40 ust. 3 daje podstawę do udzielania pomocy indywidualnie, w drodze decyzji administracyjnej wójta. Nie może natomiast stanowić podstawy prawnej przyznania świadczenia o charakterze generalnym i to niezależnie od kryterium dochodowego w rodzinie.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, Rada Gminy w K. zarzuciła naruszenie art. 17 ust. 2 pkt 4 i 110 ust. 10 ustawy o pomocy społecznej, art. 6 i 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 7 i 107 § 3 kpa w zw. z art. 91 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym.
Strona skarżąca wyjaśniła, iż celem programu adresowanego do wszystkich mieszkańców Gminy było częściowe zrekompensowanie zwiększonych przez długotrwałą i mroźną zimę kosztów ogrzewania lokali mieszkalnych w oparciu o kryterium powierzchni lokali i kryterium źródła zaopatrzenia w energię elektryczną. Według Rady Gminy, rozstrzygnięcie nadzorcze stanowi dowód zbyt daleko idącej ingerencji organu nadzoru w sferę samodzielności gminy i wybiega poza kryterium przewidziane w art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Wprowadzenie do ustawy przepisu pozwalającego na uchwalanie lokalnych programów pomocy społecznej jest wyrazem woli ustawodawcy powierzenia gminom możliwości uregulowania określonych zagadnień w sposób wykraczający poza regulacje ustawowe. Możliwe jest zatem stworzenie zasad uzupełniających regulacje ustawowe i nie zawsze muszą być to zasady zbieżne z przepisami ustawy. Pełna zbieżność programu pomocowego z regulacjami ustawowymi powodowałaby bezprzedmiotowość takiego programu i dawałaby podstawę do postawienia zarzutu powielania ustawy w drodze uchwały. Istotą lokalnego programu jest przecież stworzenie uregulowań odrębnych, wykraczających poza ustawę i realizujących cele pomocy społecznej. Poza tym fakt, iż niewiele gmin ze względów finansowych może podjąć się złagodzenia skutków zimy nie powinien być argumentem przemawiającym przeciwko działaniom podjętym przez Radę Gminy.