Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jerzy Parchomiuk Sędziowie Sędzia WSA Grzegorz Grymuza Asesor sądowy Marcin Małek (sprawozdawca) Protokolant Referent Agnieszka Komajda po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 października 2022 r. sprawy ze skarg Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad oraz Wojewody Lubelskiego na uchwałę nr XLI/312/22 Rady Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia 29 marca 2022 r. w sprawie ustanowienia pomnika przyrody na terenie Gminy Międzyrzec Podlaski I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały; II. zasądza od Gminy Międzyrzec Podlaski na rzecz Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Rada Gminy Międzyrzec Podlaski podjęła w dniu 29 marca 2022 r. uchwałę Nr XLI/312/22 w sprawie ustanowienia pomnika przyrody obejmując tym statusem dąb szypułkowy, znajdujący się na działce nr 131/2 w miejscowości Łuniew i nadając mu nazwę "Dąb Zdzisław".
Skargi na powyższą uchwałę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie złożyli Dyrektor Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Odział Warszawa (skarga oznaczona sygn. akt II SA/Lu 364/22) oraz Wojewoda Lubelski (skarga oznaczona sygn. akt II SA/Lu 470/22).
Dyrektor GDDKiA zarzucił, iż przedmiotowa uchwała jest niezgodna z art. 1 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez ustanowienie pomnika przyrody oraz właściwych mu zakazów zagospodarowania przestrzennego w miejscu, które zgodnie ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Międzyrzec Podlaski przeznaczone jest pod budowę Autostrady A2.
Wskazując na powyższe wniósł o uchylenie zaskarżonej uchwały w całości i zwrot zwrotu kosztów postępowania wywołanego niniejszą skargą.
Uzasadniając swoje stanowisko podniósł, że przedmiotowe drzewo objęte zostało ochroną pomnikową już w trakcie końcowego procedowania inwestycji celu publicznego jakim jest budowa autostrady A2 na odcinku Warszawa-Kukuryki. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach ustalił już bowiem środowiskowe uwarunkowania dla przedmiotowej inwestycji. W trakcie tego postępowania administracyjnego oceniano wpływ inwestycji na środowisko przyrodnicze i społeczne. Organ ochrony środowiska dokonał oceny przedsięwzięcia i wybrał wariant do realizacji, który spowoduje jak najmniejsze straty dla środowiska przyrodniczego i społecznego. W ww. decyzji zostały określone m.in. wymagania dotyczące ochrony środowiska na etapie realizacji i eksploatacji inwestycji oraz konieczne do uwzględnienia w dokumentacji na późniejszych etapach. Z określonych warunków nie wynika, iż przedmiotowe drzewo winno podlegać jakiejkolwiek ochronie.
Niezrozumiałe jest zatem dlaczego ten sam organ, który określał środowiskowe uwarunkowania dla budowy tego odcinka autostrady A2, uzgodnił na wniosek Rady Gminy Międzyrzec Podlaski uchwałę, dotycząca ustanowienie rzeczonego pomnika przyrody oraz zakazy z tego wynikające, w sposób niezgodny z treścią ww. decyzji. Tym samym, mocą uchwały wprowadzone zostały zakazy, uniemożliwiające lub ograniczające planowaną budowę autostrady A2, której kształt i charakter uwzględniony został również w studium.
Natomiast zdaniem Wojewody zaskarżona uchwała została przyjęta z naruszeniem art. 44 ust. 3a ustawy o ochronie przyrody, który nakłada na organ gminy dokonanie uzgodnienia treści uchwały z właściwym regionalnym dyrektorem ochrony środowiska. Uzgodnienie to dokonuje się w trybie art. 106 k.p.a. z zastrzeżeniem że brak przedstawienia stanowiska w terminie miesiąca od dnia otrzymania projektu uchwały, jest uważane za uzgodnienie projektu.
W ocenie organu nadzoru ustanowienie pomnika przyrody nie zostało uzgodnione z właściwym regionalnym dyrektorem ochrony środowiska. Z akt sprawy wynika, że 16 marca 2022 r. do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie został przesłany projekt uchwały. Postanowienie uzgadniające Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie wydane zostało natomiast 16 maja 2022 r.