Uwzględniając szczególny charakter instytucji wznowienia, jako stanowiącej wyjątek od zasady trwałości decyzji, podkreślić trzeba, że przepisy określające warunki tego trybu muszą być stosowane wprost, a ich wykładnia nie powinna być rozszerzająca. Stąd, ocena formalna dotycząca dopuszczalności i skuteczności wniosku skarżącego o wznowienie postępowania powinna zostać dokona stosownie do wymogów wynikających z ww. przepisów, a odmowa wszczęcia postępowania w trybie wznowienia mogła nastąpić jedynie w drodze postanowienia wydanego na podstawie art. 149 § 3 k.p.a.
Tymczasem organ pierwszej instancji podjął rozstrzygnięcie na podstawie art. 61a § 1 k.p.a., który co należy podkreślić, co do zasady ma zastosowanie do rozpoznania sprawy administracyjnej w trybie zwykłym.
Zgodnie z tym przepisem organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania w sytuacji, gdy żądanie wszczęcia postępowania, zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte. W niniejszej sprawie organ pierwszej instancji ustalił, że skarżący nie jest stroną postępowania objętego wnioskiem o wznowienie i z tego powodu, na podstawie art. 61a § 1 k.p.a. odmówił wszczęcia wnioskowanego postępowania. Nieprawidłowo zatem dokonał oceny w zakresie niedopuszczalności wniosku skarżącego.
Nie badał bowiem okoliczności faktycznych związanych z przesłankami dopuszczalności wznowienia postępowania, w tym nie ustalił na jakiej podstawie skarżący domaga się wdrożenia przedmiotowego trybu i czy jego żądanie odnosi się do ustawowych przesłanek wznowienia.
Wprawdzie dokonał oceny co do braku legitymacji skarżącego, która to kwestia jeśli nie budzi żadnych wątpliwości i jeśli jest oczywista może stanowić przesłankę wydania postanowienia odmawiającego wznowienia postępowania, jednak ocena ta dotyczyła przesłanki odmowy wszczęcia postępowania na podstawie art. 61a § 1 k.p.a., a nie zastosowania art. 149 § 3 k.p.a. W konsekwencji, także rozstrzygnięcie postanowienia organu pierwszej instancji zostało sformułowane w sposób, który nie odnosi się do trybu wznowienia postępowania lecz wszczęcia postępowania w sprawie już ostatecznie zakończonej, co nie znajduje umocowania w przepisach k.p.a. Co więcej, skoro z treści postanowienia nie wynika na jakiej podstawie skarżący domagał się wznowienia postępowania, trudno jednoznacznie przyjąć, że nie zaistniała potrzeba czynienia ustaleń w zakresie interesu prawnego skarżącego i badania jego legitymacji procesowej w sprawie zakończonej ostateczną decyzją, które mogą być dokonywane dopiero we wznowionym postępowaniu, po jego formalnym wszczęciu postanowieniem, o którym mowa w art. 149 § 1 k.p.a.
Ponadto, jak słusznie dostrzegło Kolegium w zaskarżonej decyzji, organ pierwszej instancji nieprawidłowo wskazał, że postanowienie dotyczy sprawy przyznania świadczeń alimentacyjnych D. D. na okres od 1 października 2013 r. do 30 września 2014 r., zakończonej decyzją z dnia 16 października 2013 r., podczas gdy do akt załączona została decyzja z dnia 15 października 2013 r. Decyzja ta oznaczona została nr [...], podczas gdy organ pierwszej instancji wskazał nr [...]. Oznacza to, że organ nieprawidłowo ustalił przedmiot postępowania objętego wnioskiem skarżącego.