Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Krupiński Sędziowie Sędzia WSA Teresa Cisyk Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz - spr. Protokolant St. inspektor sądowy Grażyna Jankowska-Stykała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 maja 2016 r. sprawy ze skargi Wojewody Opolskiego na uchwałę Rady Miejskiej w Głogówku z dnia 30 listopada 2015 r,. Nr XIV/82/2015 w przedmiocie statutu sołectwa stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w całości.
Rada Miejska w Głogówku, działając na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 7, art. 40 ust. 2 pkt 1, art. 41 ust. 1 oraz art. 42 ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2015 r., poz. 1515), podjęła w dniu 30 listopada 2015 r. uchwałę Nr XIV/82/2015 w sprawie uchwalenia statutu sołectwa Błażejowice Dolne. W rozdziałach 1-7 statutu określono nazwę i teren działania sołectwa, organizację i zakres jego działania, zasady wyboru Sołtysa i Rady Sołeckiej, zasady i tryb zwoływania zebrań wiejskich oraz ważności podejmowanych uchwał, obowiązki Sołtysa i Rady Sołeckiej, tryb ich wyboru oraz odwołań, zakres zadań przekazywanych przez Gminą oraz sposób ich realizacji, kontrolę i nadzór nad Sołectwem. W rozdziale 8 - Postanowienia końcowe zawarto zapis o utracie mocy obowiązującej uchwały Nr XIV/80/2007 Rady Miejskiej w Głogówku z dnia 26 lipca 2007 r. w sprawie uchwalenia statutu sołectwa Błażejowice (§ 27), a także stwierdzono, że uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego i wchodzi w życie po upływie 14 dni od daty ogłoszenia (§ 28). Uchwała ta została doręczona organowi nadzoru w dniu 7 grudnia 2015 r., na co wskazuje data prezentaty.
Pismem z dnia 25 stycznia 2016 r. Wojewoda Opolski, powołując się na art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1571, z późn. zm.), wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu za pośrednictwem Gminy Głogówek, skargę na powyższą uchwałę, domagając się stwierdzenia nieważności zaskarżonego aktu z powodu istotnego naruszenia prawa. W uzasadnieniu skargi podał, że kwestionowana uchwała podjęta została na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, według którego ustanowienie w statucie jednostki pomocniczej regulacji z zakresu organizacji i zakresu działania jednostki pomocniczej powinno być poprzedzone konsultacjami z mieszkańcami. Na tej podstawie wywiódł, że konsultacje rozwiązań proponowanych w powyższym zakresie są obligatoryjne. Wskazał, że na wezwanie organu nadzoru Przewodniczący Rady Miejskiej w Głogówku w piśmie z dnia 22 grudnia 2015 r. wyjaśnił, iż przed podjęciem kwestionowanej uchwały nie przeprowadzono konsultacji, gdyż dokonywano zmiany w zakresie doprowadzenia uchwały do stanu zgodności z prawem, a podjęcie nowego statutu zamiast jego zmiany było podyktowane koniecznością skorygowania także nazwy sołectwa, którego dotyczy Statut. Wojewoda zarzucił, że podejmowanie nowego statutu wiązało się z wprowadzeniem niejako "na nowo" kwestii organizacji i zakresu działania tej jednostki, a te wymagają przeprowadzenia konsultacji, których wynik nie ma wprawdzie dla Rady charakteru wiążącego, a jedynie opiniodawczy, jednak konsultacje stanowią obligatoryjny element procedury uchwalania statutu jednostki pomocniczej. Umożliwia to mieszkańcom wyrażenie swojego stanowiska w określonych sprawach oraz sformułowania opinii wobec proponowanych rozwiązań. Opinie te muszą być znane radzie przed podjęciem uchwały w sprawie uchwalenia statutu sołectwa i mogą, ale nie muszą wpłynąć na ostateczną treść tej uchwały. Podjęcie uchwały bez znajomości stanowiska mieszkańców jest natomiast niedopuszczalne.