Legalność decyzji, aktów prawa miejscowego, aktów organów jednostek samorządu terytorialnego, aktów nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego (art. 3 § 2 p.s.a) bada się zarówno pod względem formalnym jak też i materialono-prawnym.
Przedmiotem oceny, w rozpoznawanej sprawie jest uchwała Rady Powiatu w Oleśnie z dnia 29 grudnia 2005r. nr XXXVII/235/05 w sprawie przekształcenia Domu Dziecka im. Marii Konopnickiej w Sowczycach w Dom Pomocy Dziecku i Rodzinie im. Marii Konopnickiej w Sowczycach.
Zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (j.t. Dz. U. z 2001r., Nr 142, poz.1592 z późn. zm.) uchwała organu powiatu sprzeczna z prawem jest nieważna. O nieważności uchwały w całości lub części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30-dni od dnia jej doręczenia organowi nadzoru. Stosownie do art. 81 ust. 1 w/w ustawy wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego przez organ nadzoru w zakresie stwierdzenia nieważności uchwały organu powiatu, po upływie w/w terminu, nie jest dopuszczalne. W takim przypadku organ nadzoru może zaskarżyć uchwałę organu powiatu do sądu administracyjnego.
Organem nadzoru w przedmiotowej sprawie jest Wojewoda Opolski i on też zakwestionował zgodność z prawem zaskarżonej uchwały w drodze skargi do sądu.
Wojewoda Opolski otrzymał uchwałę Rady Powiatu w Oleśnie z dnia 29 grudnia 2005r. nr XXXVII/235/05 w dniu 9 stycznia 2006r., skargę zaś wywiódł w dniu 13 kwietnia 2006r. W związku z powyższym stwierdzić należy, iż wnosząc w trybie art. 81 ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (j.t. Dz. U. z 2001r., Nr 142, poz.1592 z późn. zm.) skargę na uchwałę rady powiatu do sądu administracyjnego, organ nadzoru nie jest związany terminem zaskarżenia przewidzianym w art. 53 § 1-3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.); termin zaskarżenia nie wynika także z przepisów powołanej ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym. Organ nadzoru po utracie kompetencji do stwierdzenia nieważności uchwały we własnym zakresie ma możliwość skorzystania z prawa skargi do sądu administracyjnego, do której może być dołączony wniosek o wstrzymanie wykonania uchwały (art. 81 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie powiatowym). Skarga wniesiona do sądu zapoczątkowuje spór sądowy, co do zgodności uchwały organu powiatu z prawem. Przepis art. 81 ust. 1 omawianej ustawy, w przeciwieństwie do jej art. 85, nie zawiera żadnych postanowień dotyczących zasad i trybu wnoszenia skargi do sądu administracyjnego, lecz tylko otwiera organowi nadzoru drogę do jej wniesienia. W art. 85 określone są warunki dopuszczalności skargi, natomiast w art. 81 mowa jest tylko o możliwości zaskarżenia uchwały do sądu administracyjnego. Nie określa się w nim żadnej przesłanki wniesienia skargi, poza utratą przez organ nadzoru kompetencji do stwierdzenia nieważności uchwały organu powiatu.
Ustawa o samorządzie powiatowym, dokonując podziału zadań pomiędzy organami powiatu określiła enumeratywnie zakres kompetencji rady powiatu. Stosownie do art. 12 pkt 8 lit. i rada powiatu upoważniona jest do tworzenia, przekształcania i likwidowania jednostek organizacyjnych oraz wyposażania ich w majątek, a zatem Rada Powiatu w Oleśnie posiadała kompetencję do podjęcia czynności z tego zakresu.