Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Janowska - spr. Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz Protokolant Sekretarz sądowy Mariola Krzywda po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 sierpnia 2015 r. sprawy ze skargi Wojewody Opolskiego na uchwałę Rady Miejskiej w Zawadzkiem z dnia 30 marca 2015 r., Nr VI/35/15 w przedmiocie określenia wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych stwierdza nieważność § 2 pkt 3, pkt 5 i pkt 6 oraz § 3 zaskarżonej uchwały.
Wojewoda Opolski, powołując się na art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594 ze zm., dalej u.s.g.), wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu skargę, w której domagał się stwierdzenia nieważności uchwały Rady Miejskiej w Zawadzkiem z dnia 30 marca
2015 r., Nr VI/35/15, w sprawie wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, w części obejmującej § 2 pkt 3, 5, 6 oraz § 3 - z powodu istotnego naruszenia prawa.
W uzasadnieniu wyjaśnił, że przedmiotowa uchwała wpłynęła do organu nadzoru, którym jest Wojewoda Opolski, w dniu 7 kwietnia 2015 r. Kwestionowany akt został podjęty na podstawie art. 7 ust. 3a ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1399 ze zm., zwanej dalej ustawą) oraz na podstawie § 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie szczegółowego sposobu określania wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych (Dz. U. z 2012 r., poz. 299, dalej jako rozporządzenie z 2012 r.). Wedle strony skarżącej, zapisy § 2 ust. 3, ust. 5, ust. 6 oraz § 3 kwestionowanej uchwały w sposób istotny naruszają prawo przez przekroczenie zakresu upoważnienia wynikającego z przywołanych przepisów.
W kwestionowanej uchwale Rada Miejska w Zawadzkiem w § 2 ustaliła, między innymi, że przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia zobowiązany jest do zapewnienia właściwych warunków porządkowo-sanitarnych, w szczególności:
- w pkt 3 - do uporządkowania i dezynfekcji miejsc zanieczyszczonych nieczystościami ciekłymi podczas opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych,
- w pkt 5 - do opróżniania na koniec każdego dnia roboczego zbiornika pojazdu asenizacyjnego z nieczystości ciekłych,
- w pkt 6 - do parkowania pojazdu asenizacyjnego, po zakończeniu pracy, na terenie bazy transportowej.
Nadto, w § 3 ustalono wymóg, aby odebrane nieczystości ciekłe przedsiębiorca przekazywał wyłącznie do stacji zlewnej, spełniającej wymagania przewidziane odrębnymi przepisami, wskazanej w zezwoleniu.
Po przytoczeniu treści art. 7 ust, 3a ustawy oraz § 1 rozporządzenia z 2012 r. Wojewoda dowodził, że rada gminy została umocowana do określenia wymagań, jakie ma spełnić przedsiębiorca na etapie ubiegania się o zezwolenie na prowadzenie planowanej działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, a wymagania te powinny dotyczyć kwestii wskazanych w rozporządzeniu, tj. opisu wyposażenia technicznego, zabiegów sanitarnych i porządkowych związanych ze świadczonymi usługami oraz miejsc przechowywania nieczystości ciekłych. Najistotniejszym jest, w przekonaniu skarżącego, aby wymagania te były weryfikowalne na etapie ubiegania się o zezwolenie. Oznacza to, że w uchwale podjętej na podstawie art. 7 ust. 3a ustawy nie można zawrzeć wymagań dotyczących wykonywania tej działalności już po uzyskaniu zezwolenia. Tego rodzaju postanowienia uchwały powinny zostać uznane za wykraczające poza zakres upoważnienia ustawowego. Wojewoda stwierdził, że norma kompetencyjna zawarta w art. 7 ust 3a ustawy przesądza o charakterze skarżonej uchwały, która należy do aktów prawa miejscowego, zaliczanych na mocy art. 87 Konstytucji RP do źródeł prawa powszechnie obowiązującego na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Takie zaliczenie pociąga za sobą konsekwencje w postaci konieczności odnoszenia do nich (i spełniania przez nie) wszystkich zasad charakteryzujących tworzenie i obowiązywanie systemu źródeł prawa powszechnie obowiązującego, przede wszystkim zaś zasady prymatu ustawy w hierarchii aktów prawnych i zasady, że wszelkie inne akty prawotwórcze mogą być stanowione wyłącznie na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w ustawie. Zdaniem organu nadzoru, w świetle art. 94 Konstytucji RP nie ulega wątpliwości, że w hierarchii źródeł prawa, akty prawa miejscowego zajmują pozycję zależną, gdyż są warunkowane normami zawartymi w aktach prawnych wyższego rzędu. Przekroczenie granic upoważnienia ustawowego określonego w ustawie powoduje, że zapisy uchwały wydane poza zakresem delegacji muszą zostać uznane za rażąco naruszające prawo.