Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Teresa Cisyk - spr. Sędziowie Sędzia WSA Ewa Janowska Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Protokolant Sekretarz sądowy Mariola Górska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 września 2007 r. przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Opolu Lidii Sieradzkiej sprawy ze skargi Wojewody Opolskiego na uchwałę Rady Miejskiej w Niemodlinie z dnia 22 lutego 2007 r. Nr V/19/07 w przedmiocie opłat za świadczenia publicznych przedszkoli 1) stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w całości, 2) określa, że zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu w całości.
W dniu 22 lutego 2007 r. Rada Miejska w Niemodlinie, podjęła na podstawie art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 ze zm.), uchwałę Nr V/19/07, w sprawie opłat za świadczenia prowadzonych przez gminę przedszkoli. W uchwale tej, Rada w § 1 ust. 1 ustaliła miesięczną opłatę stałą za usługi przekraczające minimum programowe - usługi bytowe świadczone w przedszkolach jednooddziałowych 5 godzinnych (pkt 1) i wielooddziałowych powyżej 5 godzin na wsi i w mieście (pkt 2 i 3); wskazała, że podane stawki z ust. 1 nie obejmują wartości surowców zużytych do produkcji posiłków (ust. 2) oraz określiła termin odpłatności opłaty stałej (ust. 3). W § 2 tej uchwały, Rada ustaliła dzienną opłatę za wyżywienie jednego dziecka w poszczególnych placówkach przedszkolnych na terenie Gminy Niemodlin (ust. 1 pkt 1 - 5) ze wskazaniem, że stawki te obejmują wartość surowców zużytych do produkcji posiłków (ust. 2) i terminem płatności (ust. 3) oraz postanowieniem o zaliczeniu tej opłaty na poczet następnych, w przypadku nieobecności dziecka (ust. 4). Końcowe regulacje uchwały z § 3, 4, 5 dotyczyły odpowiednio: powierzenia wykonania uchwały; utraty mocy dotychczasowej uchwały; publikacji i wejścia w życie tej uchwały.
Powyższą uchwałę zaskarżył Wojewoda Opolski, na zasadzie art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.). W skardze z dnia 17 maja 2007 r., Wojewoda wniósł o stwierdzenie nieważności tej uchwały w części, tj. § 1 stanowiącego o opłacie stałej, z powodu istotnego naruszenia prawa. W uzasadnieniu skargi podniósł, że zgodnie z art. 14 ust. 5 ustawy o systemie oświaty (zwanej dalej ustawą), opłaty za świadczenia prowadzonych przez gminę przedszkoli publicznych ustala rada gminy, z uwzględnieniem art. 6 pkt 1 ustawy. W rozumieniu art. 6 pkt 1 przedszkolem publicznym jest przedszkole, które prowadzi bezpłatne nauczanie i wychowanie w zakresie co najmniej podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Na zasadzie § 10 ust. 2 pkt 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 ze zm.), czas przeznaczony na realizacje podstawy programowej wychowania przedszkolnego wynosi co najmniej 5 godzin dziennie. Wojewoda podniósł, że ustalonej opłacie z § 1 uchwały nadano charakter opłaty stałej, pomimo, że ustawodawca nie przewidział w ustawie "opłaty stałej", która wg tej uchwały jest wnoszona niezależnie od tego czy dziecko skorzysta ze świadczeń ponad ustalone podstawy programowe wychowania przedszkolnego. Ponadto, Rada nie określiła zasad zwrotu wnoszonej za dany miesiąc opłaty, na wypadek nieskorzystanie przez dziecko ze świadczeń przedszkolnych. Zgodnie z zasadą ekwiwalentności świadczeń opłatę wnosi się za konkretne świadczenia, przekraczające podstawę programową. Uprawnienie Rady, zdaniem Wojewody, obejmuje jedynie ustalenie opłat za konkretne świadczenia prowadzonych przez gminę przedszkoli publicznych, przekraczające podstawę programową. Na tę okoliczność przywołano wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 8 sierpnia 2006 r., IV SA/Wr 94/06, Nowe Zeszyty Samorządowe 2006, Nr 6, poz. 113. Wojewoda stwierdził, że wprowadzenie "opłaty stałej", charakteryzującej się brakiem możliwości zwrotu w razie nieobecności dziecka w przedszkolu pozostaje w sprzeczności z art. 14 ust. 5 ustawy.