Sprawa ze skargi na uchwałę Rady Miejskiej w Głogówku w przedmiocie zasad odpłatności za usługi opiekuńcze
Uzasadnienie strona 3/7

Przeprowadzona w w/w sposób kontrola legalności zaskarżonej uchwały wykazała, że obarczona jest ona wadami skutkującymi jej nieważność w części dotyczącej paragrafu: 1, 3, 11, oraz 12.

Badając legalność zaskarżonej uchwały w pierwszej kolejności należy zauważyć, że Konstytucja RP w art. 87 statuuje hierarchię źródeł prawa wprowadzając podział aktów normatywnych na dwie kategorie to jest akty powszechnie obowiązujące i akty prawa miejscowego. Do pierwszej z nich należą akty powszechnie obowiązujące w stosunku do wszystkich podmiotów prawa na obszarze RP, w tym w stosunku do wszystkich obywateli. Akty prawa miejscowego są zaś źródłami powszechnie obowiązującego prawa na obszarze działania organów, które je ustanowiły - art. 87 ust. 2 Konstytucji. Z treścią tego konstytucyjnego przepisu koresponduje przepis art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001r., Nr 142, poz. 1591 ze zm. ), w myśl którego gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy na podstawie i wyłącznie w granicach zakreślonych upoważnieniem ustawowym. Samorząd terytorialny nie ma, zatem prawa do samoistnego, czyli nie mającego podstawy w normie ustawowej, ukształtowania podstaw prawnych własnego działania. Co więcej materialnoprawna podstawa do działania rady gminy w zakresie stanowienia aktów prawa miejscowego musi wynikać wprost z zapisów ustawy (delegacji ustawowej) i nie może być ona oparta na ogólnych przepisach zawartych w ustawach. Wyrażona, bowiem w art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasada legalności działań organów władzy publicznej oznacza, iż działają one na podstawie i w granicach prawa. Gminny samorząd terytorialny, będąc zatem pierwotnym adresatem prawa do stanowienia aktów prawa miejscowego, jest legitymowany do wydawania aktów prawa miejscowego tylko wówczas i tylko w takim zakresie, który wynika bezpośrednio i wprost z woli ustawodawcy wyrażonej w upoważnieniu ustawowym. Rada gminy obowiązana jest więc przestrzegać zakresu upoważnienia ustawowego udzielonego jej przez ustawę w zakresie tworzenia aktów prawa miejscowego, a w ramach udzielonej jej delegacji w tych działaniach nie może wkraczać w materię uregulowaną ustawą. Wobec tego, że uchwała rady gminy, będąca aktem prawa miejscowego, jest jednocześnie źródłem powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze danej gminy(art. 87 ust. 2 Konstytucji) i stąd też musi respektować unormowania zawarte w aktach wyższego rzędu, a akty prawa miejscowego nie mogą regulować materii należących do przepisów wyższego rzędu i nie mogą pozostawać z nimi w sprzeczności (por. wyrok NSA z 14.XII.2000r., sygn. akt SA/Bk 292/00; podobnie wyrok NSA z 16.03.2001r., sygn. akt IV SA 385/99; czy wyrok WSA w Krakowie z dnia 19 lipca 2005r. sygn. akt III SA/Kr 318/05,).

W przedmiotowej sprawie upoważnienie ustawowe do działania dla rady gminy skonkretyzowane zostało w art. 50 ust. 6 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz.U. z 2009r., Nr 175, poz. 1362), zwanej dalej ustawą, który stanowi, że rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania. Delegacja ta dotyczy, więc wyłącznie prawa do określenia przez organ gminy szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze. Konsekwencją powyższego jest zatem to, że przepis art. 50 ust. 6 ustawy nie obejmuje absolutnie uprawnienia (kompetencji) do określenia przez organ samorządu terytorialnego kręgu osób (podmiotów), które legitymowane są do wystąpienia z wnioskiem o przyznanie usług (art. 102 ust. 1), ani też podmiotów uprawnionych do uzyskania pomocy, o których stanowi art. 50 ust. 1 i 2 ustawy.

Strona 3/7