Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędziowie: Sędzia WSA Teresa Cisyk Sędzia WSA Grażyna Jeżewska (spr.) Protokolant: Sekretarz sądowy Agnieszka Jurek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 października 2007 r. sprawy ze skargi J. T. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia [...], nr [...] w przedmiocie świadczenia rodzinnego 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta [...] z dnia [...], Nr [...], 2) określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości.
Prezydent Miasta [...] decyzją z dnia [...], nr [...], odmówił J. T. przyznania zasiłku rodzinnego oraz dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka. Decyzja wydana została na podstawie art.4 ust. 2 pkt 3, art. 5 ust. 1 i ust. 2, art.6 ust. 1 pkt 3, art. 12 ust. 2 i ust. 3, art. 14, art. 20 ust. 3, art. 24 ust. 1, art. 26 ust. 1 i ust. 2, art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228, poz. 2255 ze zm.). W uzasadnieniu organ wskazał, iż stosownie do art. 6 ust. 1a cyt. ustawy, zasiłek rodzinny przysługuje osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia. Zgodnie zaś z art. 3 pkt 13 ustawy osoba ucząca się to osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub zasądzeniem od rodziców na jej rzecz alimentów. Dlatego też w stosunku do niej ustawa o świadczeniach rodzinnych wymaga złożenia kopii aktu zgonu rodziców lub kopii odpisu wyroku zasądzającego alimenty ( § 2 pkt 2 pkt 8 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 27 września 2004 r.). Uznając, iż z przedłożonego w sprawie zaświadczenia wynika, że J. T. jest studentem szkoły wyższej organ stwierdził, iż dołączył on do wniosku jedynie kopię protokołu posiedzenia sądu zakończonego ugodą. Z tego też powodu odmówił przyznania mu wnioskowanego świadczenia oraz dodatku.
W odwołaniu od decyzji J. T. zarzucił organowi nieprawidłową interpretację przepisu określającego warunki otrzymywania alimentów od rodziców. Wyjaśnił, iż na skutek pozwu jaki złożył do sądu przeciwko obojgu rodzicom o przyznanie alimentów, doszło do zawarcia pomiędzy nim a rodzicami ugody sądowej. To z kolei spowodowało zaniechanie przez sądu dalszego postępowania. Odwołujący wskazał, iż powinność skłaniania stron postępowania do zawarcia ugody spoczywa na przewodniczącym z mocy art. 223 § 1 K.p.c. Charakterystyczną cechą polskiego procesu cywilnego jest zatem ugodowe załatwianie spraw, czego wyraz stanowi regulacja art. 10 K.p.c. Ugoda sądowa stanowi z kolei tytuł egzekucyjny, który po nadaniu klauzuli wykonalności (art. 781 K.p.c.) umożliwia przeprowadzenie egzekucji sądowej. Stosowanie do tego odwołujący podniósł, iż uzasadnienie zaskarżonej decyzji nie opiera się na istocie rzeczy, którą są alimenty wyegzekwowane przez niego w sądzie, lecz wykorzystuje grę słów i terminów prawniczych, co jest dla niego krzywdzące.
Decyzją z dnia [...], nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję, wskazując, iż warunki nabywania prawa do świadczeń rodzinnych, zasady ich ustalania, przyznawania i wypłacania oraz sposób i tryb postępowania w sprawach tych świadczeń określają przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228, poz. 2255 ze zm.) oraz rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 27 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 213, poz. 2162). Organ zaznaczył, iż w sprawach tych nie ma miejsca na uznanie administracyjne. Dalej stwierdził, iż J. T. spełnia wynikające z art. 4 ust. 2 pkt 3 i art. 6 ust. 1a ustawy kryteria dotyczące nieukończenia 24 roku życia oraz uczenia się w szkole wyższej. Niemniej jednak dostrzegł, iż nie każda osoba ucząca się ma prawo do zasiłku rodzinnego. Musi ona bowiem dodatkowo odpowiadać kryteriom zawartym w definicji "osoby uczącej", określonej w art. 3 pkt 13 ustawy. Użyty w tym przepisie wyraz "zasądzić", zgodnie ze słownikiem języka polskiego znaczy zaś "przyznać wyrokiem sądowym". Przesądza on wobec tego o konieczności przedstawienia na okoliczność zasądzenia od rodziców alimentów, stosownego wyroku. Zdaniem organu odwoławczego, za takim stanowiskiem przemawia dodatkowo treść § 2 ust. 2 pkt 8 wskazanego rozporządzenia, zgodnie z którym do wniosku o zasiłek należy dołączyć kopię odpisu wyroku zasądzającego alimenty. Utożsamianie pojęcia wyroku zasądzającego alimenty z ugodą dotyczącą alimentów nie może mieć miejsca w sprawie uprawnień osoby uczącej się również z uwagi na to, że rozporządzenie różnicuje okoliczności wymagające wyroku bądź dopuszczające przedstawienie ugody. Stosownie do tego, organ odwoławczy uznał, iż organ I instancji, związany przepisami prawa, prawidłowo je zastosował.