Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Bogusz - spr. Sędzia WSA Ewa Janowska Protokolant St. inspektor sądowy Grażyna Jankowska-Stykała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 grudnia 2019 r. sprawy ze skargi P. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 28 czerwca 2019 r., nr [...], w przedmiocie odmowy częściowego zwolnienia z odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza [...] z dnia 8 lutego 2019 r., nr [...], 2) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu na rzecz skarżącego kwotę 497 (czterysta dziewięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem kosztów zastępstwa procesowego.
Przedmiotem skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu przez P. R. (zwanego dalej także skarżącym) jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 28 czerwca 2019 r., nr [...], którą utrzymano w mocy decyzję Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej (dalej w skrócie: OPS) w [...], działającego z upoważnienia Burmistrza [...], z dnia 8 lutego 2019 r., nr [...], o odmowie częściowego zwolnienia skarżącego z odpłatności za pobyt ojca w domu pomocy społecznej.
Wniesienie skargi nastąpiło w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Decyzją z dnia 2 marca 2018 r., nr [...], Kierownik OPS w [...] skierował A. R. do Domu Pomocy Społecznej w [...] (filia w [...]) dla osób [...] na pobyt stały.
W dniu 6 kwietnia 2018 r. między Kierownikiem OPS w [...] a skarżącym została zawarta umowa Nr [...], na mocy której P. R. - syn A. R., zobowiązał się do ponoszenia odpłatności za pobyt ojca w domu pomocy społecznej w wysokości 700 zł miesięcznie. Podstawę prawną zawartej umowy stanowił art. 103 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2017 r., poz. 1769, z późn. zm. [na dzień orzekania przez organ odwoławczy - Dz. U. z 2018 r. poz. 1508), zwanej dalej ustawą.
W dniu 7 czerwca 2018 r. (data wpływu) skarżący zwrócił się do Kierownika OPS w [...] z wnioskiem o częściowe zwolnienie go z obowiązku ponoszenia odpłatności za pobyt ojca w domu pomocy społecznej. Skarżący wskazał, że jego sytuacja osobista i majątkowa nie pozwala na tak wysokie obciążenie. Podał, że jest w stanie dopłacać do pobytu ojca 150 zł miesięcznie.
Po rozpatrzeniu wniosku, Kierownik OPS w [...], działając z upoważnienia Burmistrza [...] decyzją z dnia 8 lutego 2019 r. (wcześniejsza decyzja organu pierwszej instancji z dnia 4 lipca 2018 r. została uchylona decyzją Kolegium z dnia 27 września 2018 r.) odmówił skarżącemu częściowego zwolnienia z ponoszenia odpłatności za pobyt ojca - A. R. w domu pomocy społecznej w wysokości 550 zł miesięcznie.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ pierwszej instancji odwołał się do treści art. 64 ustawy i wyjaśnił, że rozpatrując wnioski o umorzenie, rozłożenie na raty, zwolnienie z odpłatności lub odroczenie terminu zapłaty, kieruje się następującymi kryteriami: uciążliwość zobowiązania w warunkach aktywności strony; ustalony ponad wszelką wątpliwość stan majątkowy, zarobkowy i dochodowy oraz analiza racjonalności wydatków; społeczny cel zastosowania ulgi.
Dokonując oceny wniosku skarżącego w świetle powyższych kryteriów organ podniósł, że nie ulega wątpliwości, iż zobowiązanie miesięczne w wysokości 700 zł (zarówno w warunkach ekonomicznych Rzeczypospolitej Polskiej, jak i [...]) stanowi znaczne obciążenie finansowe. Nie zmienia to jednak faktu, że samotnie gospodarujący obywatele zamieszkujący RP, osiągający wynagrodzenie na poziomie ok. 2.500 zł miesięcznie są zobowiązani do ponoszenia odpłatności za pobyt rodziców w domu pomocy społecznej na poziomie niemal 400 zł. Wynika to z faktu, że ustawa w art. 61 ust. 2 pkt 2 ppkt a ustala granicę 300% kryterium dochodowego w pomocy społecznej (701 zł), która to kwota powinna pozostać do ich dyspozycji po wniesieniu opłaty za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej. W ocenie organu, nie powinno tu mieć miejsca różnicowanie stron ze względu na miejsce zamieszkania, a obciążenie osoby dysponującej proporcjonalnie większym dochodem powinno być proporcjonalnie większe. Ponadto - jak wielokrotnie wskazywał skarżący - osiąga on wynagrodzenie poniżej minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na terenie [...] w 2018 r. Oznacza to, że jego możliwości zarobkowe są większe niż deklarowane przy założeniu podjęcia wysiłku w tym kierunku. Jak ustalił organ od 2019 r. minimalne wynagrodzenie w [...] wynosi 1.615,80 euro miesięcznie, a więc znacznie więcej niż deklarowane zarobki skarżącego. W świetle omawianego kryterium organ nie znalazł zatem podstaw do zwolnienia skarżącego z ponoszenia odpłatności za pobyt ojca w domu pomocy społecznej na poziomie 550 zł miesięcznie.