Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Daria Sachanbińska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Jeżewska Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz Protokolant Referent stażysta Sebastian Żytkiewicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 listopada 2016 r. sprawy ze skargi S. D. na czynność Starosty Prudnickiego z dnia 17 maja 2016 r., nr [...] w przedmiocie opłaty za wydanie karty pojazdu 1) stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności, 2) uznaje obowiązek Starosty Prudnickiego do dokonania na rzecz S. D. zwrotu kwoty 425 (czterysta dwadzieścia pięć) złotych, stanowiącej część opłaty uiszczonej za wydanie karty pojazdu dla samochodu marki Ford Mondeo nr rej. [...], 3) zasądza od Starosty Prudnickiego na rzecz skarżącego S. D. kwotę 597 (pięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Decyzją z dnia 6 czerwca 2005 r., nr [...] Starosta Prudnicki, na wniosek S. D., orzekł o rejestracji pojazdu marki Ford Mondeo 1.8 TD Kombi, wydając m.in. tablice rejestracyjne numer [...] oraz kartę pojazdu seria numer [...].
Wnioskiem z dnia 7 kwietnia 2016 r. S. D. zwrócił się do Starosty Prudnickiego o stwierdzenie nadpłaty w opłacie za wydanie karty pojazdu - seria numer [...] dla samochodu marki Ford Mondeo o nr rej. [...] i stwierdzenie uprawnienia do otrzymania zwrotu części tej opłaty oraz zwrot nadpłaconej kwoty 425 zł. Uzasadniając swoje żądanie, wnioskodawca powołał się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2006 r., sygn. akt U 6/04, którym orzeczono, że przepis § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz. U. nr 137 poz. 1310), zwanego dalej rozporządzeniem z 2003 r., jest niezgodny z art. 77 ust. 4 pkt 2 i ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. nr 108, poz. 908, z późn. zm.), a także powołał się na orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Piotr Kawala przeciwko Gminie Miasta Jaworzna (C-134/07).
Pismem z dnia 17 maja 2016 r., nr [...], Starosta Prudnicki odmówił S. D. uznania wniosku oraz zwrotu żądanej kwoty 425 zł. Organ uznał bowiem, że roszczenie wnioskodawcy, stosownie do art. 117 § 1 i 2 w zw. z art. 118 Kodeksu cywilnego, uległo przedawnieniu.
W piśmie z dnia 23 maja 2016 r. (2 czerwca 2016 r. - data wpływu do organu) S. D. wezwał Starostę Prudnickiego do usunięcia naruszenia prawa poprzez uznanie roszczeń sformułowanych we wniosku z dnia 7 kwietnia 2016 r. Jednocześnie wnioskodawca podtrzymał dotychczas prezentowaną argumentację.
W skardze z dnia 29 lipca 2016 r. (1 sierpnia 2016 r. - data wpływu do organu) S. D., reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł o:
- uchylenie zaskarżonego aktu Starosty Prudnickiego z dnia 17 maja 2016 r.;
- stwierdzenie bezskuteczności zaskarżonej czynności organu, która stanowiła odmowę stwierdzenia nadpłaty w opłacie za wydanie karty pojazdu w związku z wyrokiem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i spowodowała nieuznanie przez organ uprawnienia do otrzymania zwrotu części opłaty pobranej za wydanie karty pojazdu;
- stwierdzenie obowiązku organu dokonania zwrotu części opłaty w wysokości 425 zł za kartę pojazdu wydaną dla samochodu marki Ford Mondeo, nr rej.[...];
- zasądzenie od organu na rzecz skarżącego kosztów postępowania według norm przepisanych.
W uzasadnieniu skargi skarżący dowodził, odwołując się do uchwały NSA z dnia 4 lutego 2008 r., sygn. akt I OPS 3/07, że żądanie zwrotu opłaty za wydanie karty pojazdu jest sprawą administracyjną, którą organ załatwia w drodze aktu lub czynności, na które przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Stwierdził też, że zachował tryb oraz termin do złożenia skargi. Podkreślił, że opłata w wysokości 500 zł za kartę pojazdu, ustalona na podstawie § 1 ust. 1 rozporządzenia z 2003 r., została przez niego uiszczona w dniu 6 czerwca 2005 r. Natomiast legalność podstaw prawnych do pobrania spornej opłaty zakwestionował Trybunał Konstytucyjny, który wyrokiem z dnia 17 stycznia 2006 r., sygn. akt U 6/04, orzekł, że § 1 ust. 1 rozporządzenia z 2003 r. jest niezgodny z art. 77 ust. 4 pkt 2 i ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym oraz z art. 92 ust. 1 i art. 217 Konstytucji RP. Nadto Trybunał postanowił, że przepis tego rozporządzenia traci moc obowiązującą z dniem 1 maja 2006 r. Dalej, powołując się na orzecznictwo sądowe, wywodził skarżący, że w sytuacji, gdy sąd orzekający stwierdzi niekonstytucyjność aktu niższej niż ustawa rangi, może odmówić z tego powodu jego stosowania. Ponadto brak tytułu prawnego do poboru opłaty za okres po wejściu Polski do Unii Europejskiej wynika ze sprzeczności przepisów powołanego wyżej rozporządzenia z prawem wspólnotowym, gdyż naruszały one art. 28 i art. 90 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. W sprawie tej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości w postanowieniu z dnia 10 grudnia 2007 r. w sprawie C-134/07, uznając, że artykuł 90 ust. 1 TWE należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się on opłacie, którą trzeba zapłacić w danym państwie członkowskim za wydanie pierwszej karty pojazdu, która to opłata jest w praktyce nakładana w związku z pierwszą rejestracją używanego pojazdu samochodowego przywiezionego z innego państwa członkowskiego, lecz nie jest nakładana w związku z nabyciem w państwie pobierającym opłatę używanego pojazdu samochodowego, jeśli jest on tam już zarejestrowany. Skarżący podkreślił, że w sytuacji, gdy odpowiedź na pytanie prawne zawiera interpretację prawa wspólnotowego, każdy sąd krajowy orzekający na podstawie analogicznego zagadnienia, które legło u podstaw wydania orzeczenia Trybunału, musi orzec zgodnie z tą wykładnią. Końcowo skarżący odniósł się też do kwestii ewentualnego przedawnienia roszczenia i w tym zakresie stwierdził, że dopiero do opłat za wydanie karty pojazdu uiszczonych po dniu 31 grudnia 2009 r. stosuje się przepisy ustawy o finansach publicznych z dnia 29 sierpnia 2009 r. oraz odpowiednio (art. 67 in fine) przepisy działu III Ordynacji podatkowej. Te akty prawne nie mają zastosowania do opłat nienależnie pobranych przed tym dniem i podlegających zwrotowi, które należy traktować jako świadczenia pieniężne pobrane bez podstawy prawnej.