Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędziowie: Sędzia WSA Teresa Cisyk Sędzia WSA Ewa Janowska - spraw. Protokolant: sekretarz sądowy Dorota Rak po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2005 r. na rozprawie sprawy ze skargi H. W. na decyzję Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. z dnia [...], nr [...] w przedmiocie świadczenia rodzinnego 1) uchyla zaskarżoną decyzję, 2) określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości.
Skarżąca, wnioskiem z dnia 21 lipca 2004 r. domagała się przyznania dodatku rodzinnego oraz dodatku do tego zasiłku: z tytułu samotnego wychowywania dziecka oraz dodatku z tytułu kształcenia i rehabilitacji syna D. W. za wrzesień 2004 r.
Decyzją wydaną z upoważnienia Burmistrza [...] z dnia [...] Nr [...], na podstawie art. 104 Kpa i art. 8 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228 poz. 2255 ze zm.) odmówiono przyznania prawa do tego zasiłku. W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji podniósł, że żądane świadczenie nie mogło zostać przyznane z uwagi na pobyt dziecka od dnia 16 września 2004 r. w placówce zapewniającej całodobowe utrzymanie, które w całości jest finansowane z budżetu państwa.
W odwołaniu H. W. wniosła o uchylenie decyzji wywodząc, iż w okresie wakacyjnym dziecko nie będzie przebywać w placówce zapewniającej całodobowe utrzymanie, jakim jest Dom Pomocy Społecznej w Z. pozostając na jej utrzymaniu. Podkreśliła, że utrata zasiłku i dodatków do niego nie pozwoli w przyszłości na pobyt dziecka w okresie wakacji i ferii w domu rodzinnym, zwróciła także uwagę na trudną sytuację rodzinną i finansową - samotne wychowywanie dzieci i utratę alimentów z Funduszu Alimentacyjnego.
Organ odwoławczy - Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. decyzją [...] wydaną w oparciu o art. 138 par. 1 KPA utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ podniósł, że zgodnie z art. 2 pkt 1 i 8 ustawy o świadczeniach rodzinnych - świadczeniami rodzinnymi są zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego, m.in. dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka czy kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego. Prawo do dodatków przysługuje pod warunkiem, że na dziecko przysługuje dodatek rodzinny. Organ podkreślił, iż zgodnie z przepisem art. 4 ustawy zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Zgodnie z art. 6 ust. 1 powołanej ustawy zasiłek rodzinny przysługuje osobom wymienionych w art. 4 ust. 2, do ukończenia przez dziecko 18 roku życia lub nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo 24 roku życia, jeśli kontynuuje naukę w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności. Organ wyjaśnił, że zasiłek nie przysługuje, jeżeli dziecko przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymane lub w rodzinie zastępczej. Stosownie do treści przepisu art. 3 ustawy takimi instytucjami są: dom pomocy społecznej, placówka opiekuńczo-wychowawcza, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, zakład opiekuńczo-leczniczy, a także szkoła wojskowa, lub inna szkoła zapewniająca nieodpłatne pełne utrzymanie, wyżywienie, zakwaterowanie i umundurowanie.
Organ wskazał, że D. W. orzeczeniem z dnia 25.03.2003 r. został zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności, orzeczony stopień niepełnosprawności ma charakter trwały a orzeczenie wydano na stałe, jest podopiecznym placówki zapewniającej mu całodobową opiekę - Domu Pomocy Społecznej [...]. Miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w 2004 roku wynosił 1.531 zł i był pokrywany z dotacji budżetu państwa. D. W. jest podopiecznym Domu Opieki Społecznej od 6.09.1994 r. a jego matka - H. W. jest zwolniona z odpłatności za pobyt syna w tej placówce. Organ ustalił nadto opierając się na zaświadczeniach wydanych przez Dom Opieki Społecznej, że D. W. przebywał poza placówką, w domu rodzinnym na wakacjach letnich w okresie od dnia 27 czerwca 2004 r. do 15 września 2004 r. przy czym w okresie od 12 lipca do 15 lipca 2004 r. przebywał w szpitalu na badaniach kontrolnych. Wobec stwierdzonego stanu faktycznego oraz zważywszy na treść przepisów prawnych powołanych w zaskarżonej decyzji, w ocenie organu odwoławczego, wnioskodawczyni nie przysługiwał za miesiąc wrzesień 2004 roku zasiłek rodzinny na syna D. a to z uwagi na fakt przebywania dziecka w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, jakim w jego ocenie jest niewątpliwie Dom Pomocy Społecznej w Z. Jednocześnie organ podkreślił, że wobec wyraźnie określonych przez ustawodawcę uregulowań prawnych dotyczących zasad przyznawania i odmowy świadczeń rodzinnych organ I instancji jak i organ odwoławczy nie miał możliwości uznaniowego przyznania świadczeń rodzinnych, jeżeli przez część miesiąca dziecko przebywa poza instytucją zapewniającą całodobowe utrzymanie i w tym czasie zabierane jest do domu rodzinnego na święta czy ferie szkolne.