Sprawa ze skargi na uchwałę Rady Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego w przedmiocie opłat za pobyt w placówce opiekuńczo
Uzasadnienie strona 2/9

Ponadto skarżący organ wskazał, że określenie w § 7 zaskarżonej uchwały, iż decyzje o częściowym lub całkowitym zwolnieniu z opłat wydaje się na okres nie dłuższy niż jeden rok, stanowi naruszenie normy kompetencyjnej z art. 81 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej, która nie upoważnia rady powiatu do podejmowania takich regulacji. Skarżący wywiódł, że podejmując akt prawa miejscowego na podstawie normy ustawowej, organ stanowiący musi ściśle uwzględniać wytyczne zawarte w upoważnieniu, gdyż odstąpienie od tej zasady narusza związek formalny i materialny pomiędzy aktem wykonawczym a ustawą, co z reguły stanowi istotne naruszenie prawa. Powołując się na ugruntowane w doktrynie i orzecznictwie poglądy dotyczące dyrektyw wykładni norm o charakterze kompetencyjnym, w szczególności wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 czerwca 2000 r. (K 25/99, OTK 2000, nr 5, poz. 141), wskazał, że naczelną zasadą prawa administracyjnego jest zakaz domniemania kompetencji. Normy kompetencyjne powinny być interpretowane w sposób ścisły, literalny przy jednoczesnym zakazie dokonywania wykładni rozszerzającej przepisów kompetencyjnych oraz wyprowadzania kompetencji w drodze analogii. Norma kompetencyjna dla rady powiatu zawarta w art. 81 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej nie daje możliwości ustalenia czasokresu zwolnienia z opłat. Zwrot "warunki" należy tu rozumieć jako przesłanki, kryteria przyznania zwolnienia. Warunek to czynnik, od którego wystąpienia jest uzależnione przyznanie zwolnienia. Rada zatem może jedynie określić kryteria, czynniki, przesłanki, od których jest uzależnione częściowe lub całkowite zwolnienie z odpłatności, a nie okres, na jaki jest przyznawane zwolnienie. Na poparcie prezentowanego w tym zakresie stanowiska podniesiono również, że ustawa o pomocy społecznej przewiduje okoliczności, których wystąpienie powoduje w każdym czasie obligatoryjną zamianę lub uchylenie decyzji bez zgody strony na niekorzyść bądź fakultatywną zamianę lub uchylenie decyzji za zgodą strony (art. 106 ust. 5). Z tego względu rada powiatu nie może wprowadzać w sposób generalny maksymalnych okresów przyznania uprawnienia, a zatem i przesłanek jego wygaśnięcia (w tym przypadku upływ czasu). Skarżący podkreślił, iż wprowadzenie zasady czasowego zwolnienia z opłat nakładałoby na organ decyzyjny obowiązek wydawania decyzji zawierających termin końcowy, po którego upływie tracą one moc wiążącą. Możliwość dodawania do decyzji obostrzeń w postaci dodatkowych składników, w tym terminu końcowego, musi w wyraźny sposób wynikać z przepisu odrębnego, a za taki przepis nie może być uważany art. 81 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej.

Co do § 3 ust. 2 zaskarżonej uchwały, nakładającego na Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie obowiązek podejmowania nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy próby ustalenia miejsca pobytu rodziców, skarżący organ stwierdził, iż uregulowanie to wykracza poza upoważnienie przyznane radzie powiatu wart. 81 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej. Podniósł, że przepis art. 107 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej statuuje zasadę aktualizacji wywiadu środowiskowego, u osób korzystających ze stałych form pomocy, przeprowadzanej nie rzadziej niż co sześć miesięcy i z taką też systematycznością ustalane będzie na nowo miejsce pobytu rodziców. Nie ma zatem potrzeby, ani prawnie dopuszczalnej możliwości, dublowania w uchwale powyższych postanowień ustawowych. Natomiast regulację zawartą w § 3 ust. 1 zaskarżonej uchwały, stanowiącą, że "w braku możliwości ustalenia miejsca pobytu rodziców, osoby pełnoletniej lub jej rodziców, opiekunów prawnych lub kuratorów, koszty pobytu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej pokrywane są ze środków budżetu Powiatu", skarżący uznał za zbędną w świetle art. 19 pkt 5 w związku za art. 81 ust. 1 i art. 104 ustawy o pomocy społecznej, argumentując, iż rada powiatu wyznaczyła sytuacje, w których pokrywać będzie wskazane koszty, podczas gdy z art. 19 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej wynika, że pokrywanie kosztów utrzymania dzieci z terenu powiatu, umieszczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i w rodzinach zastępczych, również na terenie innego powiatu, należy do zadań własnych powiatu. Oznacza to, iż w każdej sytuacji, niezależnie od tego czy można, czy też nie można ustalić osoby zobowiązane do ponoszenia opłaty za pobyt dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczych, powiat ponosić musi wskazane koszty. Dopiero jeżeli pobyt w takiej placówce nie jest nieodpłatny oraz gdy można ustalić osoby zobowiązane ponosić będą one koszty w wysokości ustalonej przez starostę, które to koszty będą mogły również podlegać egzekucji na mocy art. 104 ustawy o pomocy społecznej.

Strona 2/9