Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Bogusz Sędziowie Sędzia WSA Teresa Cisyk Sędzia WSA Ewa Janowska - spr. Protokolant st. sekretarz sądowy Grażyna Stykała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 stycznia 2007 r. sprawy ze skargi L. D. i A. Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia [...], nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą decyzję Burmistrza Nysy z dnia [...] nr [...], 2) określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości.
Decyzją z dnia [...], nr [...], Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w N., przyznał A. Z. zasiłek celowy w wysokości 140 zł. Decyzja wydana została na wniosek strony złożony w dniu 25 maja 2006 r., na podstawie art. 104 kpa oraz art. 2, art. 8 i art. 39 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm.). W uzasadnieniu organ wskazał, iż wysokość przyznanego zasiłku wynika nie tylko z sytuacji materialno- społecznej, czy też zdrowotnej osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc społeczną, ale również z realnych możliwości finansowych Ośrodka Pomocy Społecznej. Jednocześnie wyjaśnił, iż z uwagi na szczupłość środków finansowych i liczbę osób kwalifikujących się do udzielenia pomocy, przyjęta została zasada przyznawania zasiłku w wyższej wysokości rodzinom z dziećmi, osobom samotnie wychowującym dzieci, nie posiadających dochodu lub mających niski dochodów. Przy rozpatrywaniu sytuacji rodziny lub osoby uwzględniane są jednak również obciążenia finansowe związane z utrzymaniem mieszkania lub domu. Zaznaczając, iż wysokość zasiłku dla rodzin wynosi 350 zł, a dla osób samotnych 220 zł, w zależności na co zasiłek jest przeznaczany, organ wskazał, iż w 2006 r. Ośrodek Pomocy Społecznej w N. otrzymał na realizację zadań własnych, w tym na wypłatę zasiłków celowych, kwotę 178000 zł miesięcznie. Z tego też powodu przeciętna wysokość zasiłku dla rodzin o niskich dochodach wynosi 120 zł, a dla osób samotnych 80 zł.
Odwołanie od decyzji wniesione zostało przez A. Z. i L. D. Odwołujący podnieśli w nim, iż podczas przyznawania wsparcia i pomocy finansowej ich rodzinie, zlekceważone zostały kryteria i przepisy udzielania pomocy społecznej. Wskazali również, iż od chwili zmiany opiekuna socjalnego utrudnione zostało im w tym zakresie składanie wniosku. Kwestionując zmniejszenie kwoty przyznawanych im zasiłków okresowego oraz celowego, wskazali ponadto, iż kwota udzielonej im pomocy nie jest adekwatna do potrzeb ich rodziny.
Decyzją z dnia [...], nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, iż postępowanie administracyjne w sprawie wszczęte zostało na skutek wniosku A. Z. i L. D. z dnia 25 maja 2005 r., o przyznanie zasiłku celowego na pokrycie kosztów gazu, wody i energii oraz zakup produktów żywnościowych i leków przeciwalergicznych dla A. Z. i jej syna. Zwrócił również uwagę na ustalenia faktyczne dokonane w postępowaniu przed organem I instancji. Wskazał w tym zakresie, iż w drodze przeprowadzonego w dniu 26 maja 2006 r. wywiadu środowiskowego ustalono, iż A. Z., będąca osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku, pozostaje w związku konkubenckim z L. D., z którym wspólnie utrzymuje swoje dziecko z poprzedniego związku. Jednocześnie miesięczny dochód rodziny wynosi 738,90 zł, z czego na osobę przypada 246,30 zł. Wskazując na wydatki jakie ponosi rodzina odwołujących organ zaznaczył, iż objęta jest ona systematyczną pomocą w różnych formach. Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie organ II instancji wyjaśnił, iż pomimo nie wskazania w piśmie z dnia 20 czerwca 2006 r. konkretnej decyzji, której ono dotyczy, jego treść wskazuje na niezadowolenie odwołujących z obniżenia zasiłku okresowego i zasiłku stałego. Ponieważ jednak decyzja organu I instancji w przedmiocie przyznania zasiłku okresowego stała się ostateczna przed wniesieniem odwołania, organ odwoławczy przyjął, iż odwołanie dotyczy decyzji organu I instancji w przedmiocie przyznania zasiłku celowego, uznając jednocześnie, iż wniesione ono zostało z zachowaniem terminu. Powołując przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 539, ze zm.) organ odwoławczy wskazał, iż zasiłek celowy jest świadczeniem pieniężnym z pomocy społecznej, które przysługuje osobie w rodzinie oraz rodzinie, spełniającej kryterium dochodowe określone w art. 8 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy, bądź ustalone w oparciu o art. 8 ust. 2 ustawy, przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w art. 7 lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej. Odnosząc się do art. 39 ustawy o pomocy społecznej, regulującego prawo do zasiłku celowego, organ odwoławczy zaznaczył, iż ustawa nie określa granic minimalnych ani maksymalnych przyznania tego zasiłku, wyznaczając jedynie w art. 3 ust. 3 i 4 ogólnie granice co do rodzaju, formy i rozmiaru świadczeń. Dostrzegł, iż oznacza to, że decyzja wydana na podstawie art. 39 ustawy o pomocy społecznej ma charakter uznaniowy i organ administracji wydając taką decyzję obowiązany jest każdorazowo wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności danej sprawy, w tym zwłaszcza powody ubiegania się przez daną osobę lub rodzinę o przyznanie świadczenia oraz rozmiar posiadanych środków finansowych i potrzeby osób uprawnionych do świadczeń z pomocy społecznej. Dalej wskazując na definicję dochodu, określoną w art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, organ odwoławczy uznał, iż w niniejszej sprawie organ I instancji błędnie ustalił dochód rodziny wnioskodawców, przyjmując do podstawy obliczenia tego dochodu kwotę zasiłku okresowego przyznanego od maja 2006 r., podczas gdy prawidłowo obliczony dochód powinien obejmować dochody uzyskane w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku, czyli dochody z miesiąca kwietnia. Przyjmując, iż łączny dochód rodziny wnioskodawców w kwietniu 2006 r. wyniósł 747,60 zł stwierdził, iż okoliczność nieprawidłowego wyliczenia dochodu nie miała istotnego znaczenia dla prawa strony do zasiłku celowego, ponieważ w świetle poczynionych ustaleń uznać należało, iż odwołujący spełnili warunki uprawniające ich do otrzymania zasiłku celowego. Ponadto organ II instancji uznał, iż przyznając w niniejszej sprawie zasiłek celowy organ I instancji prawidłowo ustalił sytuację materialno- bytową wnioskodawców i prawidłowo zastosował przepisy ustawy o pomocy społecznej, nie przekraczając granic uznania administracyjnego. Jednocześnie wskazał, iż na wysokość udzielonej pomocy miały wpływ takie czynniki jak: uzasadnione potrzeby innych osób ubiegających się o pomoc w tej formie, wielkość posiadanych przez Ośrodek środków finansowych, ogólne zasady rozdziału posiadanych środków ze wskazaniem dodatkowych preferencji w tym zakresie.