Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak Sędzia WSA Tomasz Świstak Protokolant st.sekr.sąd. Mariola Kaczmarek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 czerwca 2013 r. sprawy ze skargi J. J. na decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udzielenia odszkodowania za nieruchomości; I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty G. z dnia [...] października 2012 r. nr [...], II. zasądza od Wojewody Wielkopolskiego na rzecz skarżącego kwotę 200,- (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów sądowych, III. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.
Decyzją z dnia [...] października 2012 r., znak [...], Starosta G. na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98 poz. 1071 z późn. zm), art. 37a ust. 7-9 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe (Dz. U. nr 84 poz. 948 z późn. zm.) oraz art. 130 ust. 1 i 2, art. 132 ust. 1a i art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. nr 102 poz. 651 z późn. zm.) ustalił na rzecz J. J. odszkodowanie w wysokości 12.890,00 zł za nieruchomość położoną w G. przy ul. W., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr [...], arkusz mapy [...], obręb G., zapisanej w księdze wieczystej nr [...], prowadzonej przez Sąd Rejonowy w G., którą z dniem [...] czerwca 2003 r. nabył na własność Skarb Państwa jako grunt chodzący w skład linii kolejowej z równoczesnym nabyciem prawa użytkowania wieczystego gruntu i własności urządzeń znajdujących się na gruncie przez Polskie Koleje Państwowe (PKP) S.A. Ponadto, organ zobowiązał PKP S.A. do zapłaty jednorazowo powyższej kwoty odszkodowania w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna.
W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że pismem z dnia [...] sierpnia 2007 r. A. J. wystąpiła o ustalenie odszkodowania za przejęcie przedmiotowego gruntu. Wojewoda Wielkopolski decyzją z dnia [...] marca 2007 r., znak [...], stwierdził bowiem nabycie przez Skarb Państwa z mocy prawa z dniem 1 czerwca 2003 r. własności działki nr [...], wchodzącej w skład linii kolejowej, a będącej uprzednio własnością A. J. Jednocześnie w decyzji tej Wojewoda Wielkopolski zaznaczył, że poprzedniemu właścicielowi przysługuje roszczenie o odszkodowanie, którego ustalenie nastąpi na wniosek uprawnionego podmiotu, złożony do dnia 31 grudnia 2007 r. Starosta wskazał, że badanie ksiąg wieczystych KW [...], KW [...], G. Tom [...], k. [...], prowadzonych przez Sąd Rejonowy w G. wykazało wpis ograniczonego prawa rzeczowego w postaci prawa do korzystania z drogi poprzez omawianą nieruchomość do Cukrowni G., wpisane w dniu [...] października 1885 r. Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w G. z dnia [...] maja 2010 r., sygn. akt [...], spadek po A. J. nabył w całości jej syn - J. J. Z operatu szacunkowego, sporządzonego na zlecenie organu w dniu [...] sierpnia 2012 r. przez rzeczoznawcę majątkowego, wynika, że wysokość odszkodowania za działkę nr [...] powinna wynosić 12.890,00 zł. W dniu [...] sierpnia 2012 r. odbyła się rozprawa administracyjna, na którą nie stawiła się żadna ze stron postępowania. J. J. w piśmie z dnia [...] września 2012 r. nie wniósł żadnych zastrzeżeń co do wysokości ustalonego odszkodowania. W tej sytuacji organ stwierdził, że działka nr [...] została zajęta pod linię kolejową, stając się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem 1 czerwca 2003 r. W tym wypadku na mocy art. 37a ust. 1-2 i 7 powołanej ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego PKP poprzedniemu właścicielowi nieruchomości należy się odszkodowanie za przejęty grunt, o ile dotychczasowy właściciel działki złoży stosowny wniosek w okresie od dnia 1 czerwca 2003 r. do dnia 31 gruncie 2007 r. Roszczenie o odszkodowanie nie przysługuje także wtedy, gdy dany grunt pozostawał do dnia 31 maja 2003 r. w posiadaniu samoistnym PKP S.A. lub jej poprzedników prawnych nieprzerwanie przez okres co najmniej 30 lat. A. J. złożyła wniosek o odszkodowanie w dniu [...] września 2007 r., a zatem termin ustawowy został zachowany. Z kolei PKP S.A. dokumentowało charakter posiadania gruntu pod linią kolejową złożeniem do akt sprawy wypisu z ewidencji środków trwałych i wypisu z ewidencji księgowej SARS, wedle których układ torowy linii G.-A.-S. został wybudowany na przedmiotowej działce w 1875 r. Ponadto, PKP S.A. oświadczyła, że przez cały okres użytkowania omawianej działki miała świadomość konieczności ponoszenia opłat publicznoprawnych z racji posiadania tejże nieruchomości, a nie wnosząc tych opłat działała zgodnie z ustawą z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. nr 9 poz. 84 z późn. zm.). Nie przedłożono natomiast żadnych innych dokumentów na okoliczność zajęcia przedmiotowej działki, istnienia jakichkolwiek umów o warunkach posiadania czy też innych dowodów potwierdzających, że działka nr [...] znajdowała się w okresie od maja 1973 r. do dnia [...] maja 2003 r. w samoistnym posiadaniu PKP S.A. Następnie organ wskazał na treść art. 336 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16 poz. 893 z późn. zm.) i definicję samoistnego posiadania. Wsakzano, iż ustanowienie służebności drogi na rzecz Cukrowni G. na etapie budowy linii kolejowej i wpisanie tej służebności do księgi wieczystej T. [...], k. [...] (następnie KW [...]) wyklucza uznanie, że PKP S.A. była posiadaczem samoistnym gruntu. Służebność na rzecz Cukrowni G. wpisana jest również w księgach wieczystych gruntów sąsiednich, po których również przebieg linia kolejowa. Następnie wspomniana służebność drogi koniecznej przeszła na PKP, która przejęła w swoje struktury organizacyjne linię kolejową G.-A.-S. Nie ma przy tym żadnych dokumentów świadczących by doszło do zrzeczenia się tej służebności lub zawarcia umowy likwidującej to ograniczone prawo rzeczowe. W okresie powojennym PKP S.A. i jej poprzednicy prawni wykonywali jedynie dzierżenie gruntu w imieniu Skarbu Państwa, który był jego posiadaczem i użytkował go na podstawie służebności drogi jako posiadacz zależny. Dlatego też nie można uznać, że przedmiotowa działka pozostawała do dnia [...] maja 2003 r. przez okres 30 lat w posiadaniu samoistnym PKP S.A. Poza tym organ dodał jeszcze, że wysokość odszkodowania została w jego ocenie prawidłowo wyznaczona przez rzeczoznawcę majątkowego.