Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Drzazga Sędziowie Sędzia WSA Edyta Podrazik Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak (spr.) Protokolant Starszy sekretarz sądowy Ewa Wąsik po rozpoznaniu w Poznaniu na rozprawie w dniu 3 grudnia 2008 r. sprawy ze skarg M. B., Miasta P., Gminy M. na rozporządzenie Wojewody W. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego oddala skargi. /-/ D. Rzyminiak-Owczarczak /-/ B. Drzazga /-/ E. Podrazik
Rozporządzeniem nr [...] Wojewody z dnia [...] r. (Dz.Urz. Województwa Wielkopolskiego Nr 200 poz. 3873) został utworzony wokół lotniska wojskowego [...] obszar ograniczonego użytkowania. Rozporządzenie weszło w życie z dniem 1 stycznia 2004 r.
Rozporządzenie wydano w związku z wynikami badań przeprowadzonych w związku z opracowywaniem raportu o oddziaływaniu na środowisko, w ramach toczących się przed Wojewodą w 2001 r. postępowań w sprawie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania przestrzennego oraz udzielania pozwoleń na budowę dla inwestycji planowanych na terenie lotniska, w tym w sprawie pozwolenia na budowę dla hangaru obsługowego dla potrzeb samolotu wielozadaniowego. Wydział Środowiska i Rolnictwa Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego brał udział w tych postępowaniach, uzgadniając planowane inwestycje z punktu widzenia ochrony środowiska. Z uwagi na wskazywane w raporcie przekroczenie poza granicami lotniska dopuszczalnych poziomów hałasów, na podstawie art. 135 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska wskazano na potrzebę utworzenia w otoczeniu lotniska obszaru ograniczonego użytkowania. Zewnętrzną granicę obszaru wyznaczono jako granice obszaru, na którym równoważny długotrwały poziom hałasu przekracza w porze nocnej 45 dBA. Badania przeprowadzono dla znajdujących się w badanym okresie na wyposażeniu sił lotniczych samolotów MIG-21, a uznawanych za najbardziej hałaśliwe. Mając na uwadze planowane wprowadzenie do eksploatacji na lotnisku w Krzesinach nowej generacji samolotów bojowych Wojewoda Wielkopolski w trzech decyzjach, wydawanych w latach 2004-2007 w ramach postępowań dotyczących przystosowania lotniska do przyjęcia i obsługi tych samolotów, zobowiązał Wojskowy Sztab Infrastruktury w P., jako zarządzającego lotniskiem, do wykonania analizy porealizacyjnej, w terminie sześciu miesięcy od dnia wprowadzenia nowych samolotów do eksploatacji. Analiza porealizacyjna, odnosząca się do parametrów akustycznych samolotów F-16 oraz odmiennych procedur szkoleniowych, potwierdziła konieczność zmiany granic istniejącego obszaru ograniczonego użytkowania.
Rozporządzeniem Nr [...] Wojewody z dnia [...] r. wydanym na podstawie art. 135 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2006 r. Nr 129 poz. 902 ze zm.) zmienione zostało rozporządzenie Nr [...] w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego [...] w P . Rozporządzenie Nr [...] - zaskarżony akt - opublikowane zostało w Dz.Urz. Woj. Wlkp. z dnia 22 stycznia 2008 r. (Nr 1 poz.1) i weszło w życie z dniem 22 lutego 2008 r. W załącznikach do rozporządzenia (nr 1- nr 3) zawarto opis przebiegu granic przedmiotowego obszaru, mapę obszaru w skali 1:50000, tabelę z wyszczególnionymi ograniczeniami dla każdej ze stref w zakresie przeznaczenia terenu i sposobu korzystania z terenów oraz wymagania techniczne dotyczące budynków.
W uzasadnieniu Rozporządzenia podano, iż ustalając nowe granice obszaru uwzględniono cztery wskaźniki określające dopuszczalny poziom hałasu, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. Nr 120 poz. 826), tj. długotrwały średni poziom dźwięku dla wszystkich dób w roku, długookresowy średni poziom dźwięku dla pory nocy, równoważny poziom dźwięku w porze dziennej i nocnej. Uwzględniając charakter pracy lotniska i związane z tym zróżnicowanie zasięgu hałasu określone powyższymi wskaźnikami, obszar podzielono na trzy strefy (I, II i III), określając dla każdej strefy ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu, wymagania techniczne dotyczące budynków oraz sposobu korzystania z terenu. Strefę I, położoną najbliżej lotniska, uznano za obszar ciągłych oddziaływań ekstremalnych, w której nawet przy zastosowaniu dostępnych zabezpieczeń nie ma możliwości spełnienia wewnątrz budynków wymagań w zakresie akustyki budowlanej. W strefie tej wprowadzono najostrzejsze ograniczenia w postaci zmiany funkcji istniejących budynków na niepodlegające ochronie akustycznej oraz całkowity zakaz budowy budynków mieszkalnych, szpitali, domów opieki społecznej oraz budynków związanych ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży. W strefie II zakazano budowy i przeznaczenia terenu pod szpitale, domy opieki społecznej oraz budynki związane ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży, a dla istniejących budynków wskazano zmianę ich funkcji lub zapewnienie odpowiedniego klimatu akustycznego wewnątrz pomieszczeń wymagających ochrony akustycznej. Strefa III obejmuje obszar o największej powierzchni, a swoim kształtem odzwierciedla kierunki lotów samolotów i uwzględnia docelowy wariant funkcjonowania lotniska, zakładany do osiągnięcia w 2010 r. (max. 144 operacje lotnicze w porze dziennej i 8 operacji w porze nocnej, osobno dla każdego z 9 kierunków lotów). W strefie III nie wprowadzono żadnych ograniczeń w zakresie przeznaczenia oraz korzystania z terenu, uwzględniono natomiast konieczność zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności. Wyjaśniono, iż wprowadzając zakazy i ograniczenia w obszarze ograniczonego użytkowania wzięto pod uwagę fakt położenia lotniska w granicach miasta Poznania oraz kierowano się zasadą, iż funkcjonowanie lotniska nie może blokować rozwoju tej aglomeracji. Wskazano, iż zgodnie z art. 129 i 136 ustawy Prawo ochrony środowiska, właściciele nieruchomości, z których korzystanie w dotychczasowy sposób lub w sposób zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub ograniczone, mogą żądać wykupienia nieruchomości lub jej części, albo odszkodowania za poniesioną szkodę, a obowiązanym do zadośćuczynienia takim żądaniom jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie przedmiotowych ograniczeń.