Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący WSA Elżbieta Mazur - Selwa Sędziowie WSA Magdalena Józefczyk /spr./ WSA Ewa Partyka Protokolant specjalista Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 marca 2017 r. sprawy ze skargi Wojewody [...] na uchwałę Rady Gminy [...] z dnia [...] kwietnia 2016 r. nr [...] w przedmiocie wyrażenia zgody na przedłużenie umowy dzierżawy mienia gminnego -skargę oddala-
Wojewoda [.] wystąpił ze skargami, zawartymi w jednym piśmie procesowym, na dwie uchwały Rady Gminy [.], a to:
1) z dnia [.] kwietnia 2016 r. nr [.] w sprawie wyrażenia zgody na przedłużenie umowy dzierżawy mienia gminnego na okres 3 lat w części - w zakresie zapisu § 1 dotyczącego działek ewidencyjnych nr 519/3, 515/5, 314/1, oraz
2) z dnia [.] kwietnia 2016 r. [.] w sprawie wyrażenia zgody na odstąpienie od obowiązku trybu przetargowego i przedłużenie umowy dzierżawy mienia gminnego na okres 4 lat, domagając się stwierdzenia ich nieważności we wskazanym zakresie i orzeczenia o kosztach postępowania. Wskazał, że kontrola uchwał w ramach uprawnień nadzorczych nie była możliwa z powodu upływu terminu 30 dni od dnia ich przedstawienia przez Wójta Gminy [.].
Wojewoda podał, że podstawę prawną uchwał stanowiły przepisy art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a) ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz art. 37 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. W myśl natomiast art. 48 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, jednostka pomocnicza gminy (w tym sołectwo) zarządza i korzysta z mienia komunalnego oraz rozporządza dochodami z tego źródła w zakresie określonym w statucie. Z ust. 2 tego artykułu wynika natomiast, że "Rada gminy nie może uszczuplić dotychczasowych praw sołectw do korzystania z mienia bez zgody zebrania wiejskiego", a z ust. 3, że "Wszystkie przysługujące dotychczas mieszkańcom wsi prawa własności, użytkowania lub inne prawa rzeczowe i majątkowe, zwane dalej mieniem gminnym, pozostają nienaruszone". W konsekwencji stwierdził, że uregulowanie kwestii uprawnień jednostki pomocniczej (sołectwa) do przysługującego jej mienia komunalnego oparte zostało na zasadzie ochrony praw nabytych, co wynikać ma z art. 48 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym. Z regulacji tych wynikać ma, że ustawodawca zastrzegł na rzecz organu sołectwa prawo do samodzielnego wyrażania zgody na zadysponowanie składnikiem majątkowym. Uprawnienie to ma charakter prawnokształtujący. Podmiotem tego prawa może być dana społeczność (społeczność wiejska) i prawo to przysługuje takiej społeczności jako podmiotowi zbiorowemu, ale także jej indywidualnym członkom, jako jednostkom funkcjonującym w strukturach sołectwa, czy gminy.
Wojewoda ustalił, że Gmina [.] stała się właścicielem nieruchomości obejmujących działki nr 512, 519/3, 519/5 i 314/1 na podstawie art. 18 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych. Przepis art. 7 ust. 1 tej ustawy stanowił, że mienie gminne w rozumieniu przepisu, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, staje się z dniem wejścia w życie ustawy o samorządzie terytorialnym - z mocy prawa mieniem gminy, na której obszarze jest położone. W celu określenia mienia gminnego powołany wyżej przepis odsyłał do art. 98 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych, który w ust. 1 podtrzymał zasadę o nienaruszalności wszystkich mieszkańców gromad przysługujących im dotychczas prawa własności, użytkowania lub innego prawa rzeczowego i majątkowego. W art. 98 ust. 2 stwierdzono, że dotychczasowe mienie gromadzkie staje się mieniem gminnym. Prawo własności mienia należącego do sołectwa oraz innych praw dotyczących składników majątkowych, z których korzystało sołectwo do 27 maja 1990 r., z tą datą przeszło na własność gminy z tym zastrzeżeniem, że sołectwo otrzymało uprawnienie do ich wykonywania w imieniu gminy. Działki nr 512, 519/3 i 519/5 (wydzielone z działki 519/1), 314/1 stanowiły dawne mienie gromadzkie wsi, co wynika z Karty inwentaryzacyjnej nr 1 stanowiącej integralną część decyzji Wojewody [.] L.dz. [.] z dnia [.] lipca 1991 r. gdzie w kolumnie 9 wpisano "Skarb Państwa mienie gminne wsi [.]". Z wyjaśnień Wójta Gminy [.] wynikało zaś, że sprawy zawarcia z dotychczasowym dzierżawcą kolejnej umowy dzierżawy tych samych nieruchomości gminnych położonych w miejscowości [.] obejmujących działki 519/3, 519/5 i 314/1 na okres 3 lat oraz zawarcia kolejnej umowy dzierżawy tej samej nieruchomości gminnej dla działki nr 512 na okres 4 lat były wprawdzie przedstawiona na zebraniu wiejskim sołectwa [.] odbytego w dniu 31 marca 2016 r., jednak zebranie wiejskie nie podjęto uchwały wyrażającej zgodę na przedłużenie umowy dzierżawy w/w gruntów na okres 3 lat i 4 lat z uwagi na brak możliwości policzenia głosów i wystąpienia rozbieżności w tym zakresie wśród uczestników tego zgromadzenia. Tak więc podczas zebrania wiejskiego sołectwa [.] mieszkańcy nie wyrazili zgody na zadysponowanie mieniem gromadzkim, a skoro brak było zgody mieszkańców to Rada Gminy [.] nie posiadała kompetencji do podjęcia kwestionowanych uchwał w takim zakresie.